پێشەکییەک بۆ چەمکی سەرکردەی دیکتاتۆرزاراوەی دیکتاتۆر نزیکەی دوو هەزار و ٥٠٠ ساڵ لەمەوبەر لە ڕۆما دەرکەوت.. ڕاست، بە واتای، دادوەرێک دەسەڵاتی پێدراوە بە دەسەڵاتی ناوازە بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری دەوڵەت لە کاتی قەیرانەکاندا.. ئەنجومەنی پیران کە لە هەمان کاتدا ئەنجومەنی شارەکەیە، بنەمای... پەنابردنە بەر دیکتاتۆرێک و یەکێک لە کونسوڵەکانی سپارد (سەرۆک دادوەرەکان هەر ژەنەڕاڵێکیان بە سەرۆکی کۆماری ڕۆما هەڵدەبژارد) بە دانانی لە نێو کونسوڵەکانی پێشوو. لە ڕوانگەی ئیتیمۆلۆژییەوە دیکتاتۆر کەسێکە کە "دیکتاتۆر"...
لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا زانایانی فیزیا بە ئارامی و ڕازیبوونەوە دەژیان دوای ئەوەی بانگەشەی ئەوەیان دەکرد کە تیۆرە زانستییەکان توانیویانە هەموو دیاردەکانی سروشت ڕوون بکەنەوە، لە ڕێگەی ئەو شۆڕشە گەورەیەی کە وەستاکانی میکانیکی کلاسیک هێنایانە ئاراوە، سەرەتا لە زانای پۆڵەندی نیکۆلاس کۆپەرنیکۆسەوە...
کات چەمکێکی ڕەها نییە، وەک ئیسحاق نیوتن ئیدیعای کردووە، کە لە کتێبە بەناوبانگەکەیدا بە ناوی بنەما گشتییەکانی فەلسەفەی سروشتیدا، کاتێکی بابەتیی و بیرکاریی بە بێ کاریگەریی هیچ فۆرمێکی دەرەکی دەڕژێت. دوای ئەوە زانای فیزیا ئەلبێرت ئەنیشتاین هاتە دوای کۆمەڵێک زانا کە ڕێگایان بۆ خۆش کرد کە دیارترینیان هێنری...
بیرکردنەوەی ئەرێنی لە ژێر ڕۆشنایی کێشکردنی هەلومەرجدا ئەو کەسەی لەسەر ڕێگای سەرکەوتنە، چەندین سەختی بەخۆیەوە دەبینێت، چونکە ڕێگایەکی چەقەڵ و پڕ لە ئاستەنگ دەگرێتەبەر، بۆیە مرۆڤ دەبێت خۆی جێگیر بکات بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەددیاتەکان، هەروەها دەبێت لە بازنە دەربچێت لە تەمبەڵی و ئاسوودەیی، و ئەگەر...
پێت وایە ژیانت تەنها زنجیرەیەک گۆڕانکاری لۆژیکییە کە یاسا تایبەتەکان پەیڕەو دەکەن، هەروەک چۆن گەردوون و هەموو شتێکی دەوروبەری لە چوارچێوەی نەخشەی تایبەتدا کاردەکەن؟ دەتوانیت پێشوەختە پێشبینی دەرئەنجامی شتەکان بکەیت ئەگەر هاوکێشە دروستەکان دابنێیت و ئەگەر داتا سەرەتاییەکان کۆنتڕۆڵ بکەیت دەتوانیت بە شێوەیەکی...
کات ئەو نهێنییە گەورەیە کە بە درێژایی سەردەمەکان زانا و فەیلەسوفە گەورەکانی تووشی کێشە کردووە. لە ڕاستیدا ئێمە لە ژیانی ڕۆژانەماندا ئەو زاراوانە بەکاردەهێنین کە گوزارشت لە زمانی بارودۆخی سروشتی دەکەن، بەڵام پەیوەندییان بە زمانی زانست و فیزیاوە نییە. ئێمە بۆ نموونە دەڵێین کات تێدەپەڕێت، چونکە هەست دەکەین...
دەبێ سەرەتا ئەوە بڵێم کە محەممەد ڕەزا پەهلەوی خۆفرۆشێکە وڵاتی ئێمەی وێران کردووە و لەسەر تاوەیەکی زیوین داویەتی بە ڕۆژئاوا، بە شێوەی جۆراوجۆر هەوڵ دەدات ئێرانییەکان ڕیسوا بکات و کۆنترۆڵیان بکات ) ساواک (دەزگای ئیتلاعاتی ئێران لە سەردەمی شا) قێزەونترین تاوانی دژ بە خەڵک ئەنجامداوە و دەبێت لەناوببرێت.”...
ئەشکەنجەدان لە دێرزەمانەوە نەخۆشییەکی دووانەیە لەگەڵ مرۆڤدا و لە بەشەکانی پێشوودا مامەڵەم لەگەڵ مێژووی ئەشکەنجەدا کرد. كاتێك هاتم بۆ مێژووی ئەشکەنجەدان لەم وڵاتەی كە تێیدا دەژیم، سەرچاوەی باشم نەدۆزیەوە بۆ قووڵبوونەوە لە شێوازەكانی ئەشكەنجەدان لە سەردەمی بەعسدا به تايبەت، ئەوەی لە هەشتاكانی سەدەی...
لە سیستمە دیموکراسیەکاندا یاسا بنەمای دەوڵەت و بنەمای گەشەکردنە. لە چاوی بیرمەندانی هاوچەرخدا گەلان گەشە ناکەن تەنیا لە ڕێگەی جێبەجێکردنی یاساوە نەبێت. یاسا نوێنەرایەتی ئەو بنەمایە دەکات کە ناوکی دروستبوونی دەوڵەت لەسەری دامەزراوە. بەم شێوەیە دەبێت یاسا بۆ هەموو تاکێک جێبەجێ بکرێت و سەرۆکی دەوڵەت...
نازیزم بزووتنەوەیەکی سیاسییە لە دوای جەنگی جیهانی یەکەم لە ئەڵمانیا دامەزراوە لەو شوێنەی کە ئەدۆلف هیتلەر توانی لە ساڵی ١٩٣٣ تا ١٩٤٥ زاڵ بێت بۆ دەسەڵات لە ئەڵمانیا و دامەزراندنی ئەوەی کە پێی دەگوترا دەوڵەتی سەرکردە لەو ماوەیەدا لە ساڵی ١٩٣٥دا چەندین یاسای ڕەگەزی دەرچوون، کە دواتر بە یاساکانی ڕەگەزی نورنبێرگ...
ئەشکەنجەدان لە سەدەکانی ناوەڕاستداکەنیسەی مەسیحی لە سەرەتاوە هەڵوێستی لە دژی ئەشکەنجە وەرگرت چونکە مەسیحییەکانی یەکەم لەلایەن ئیمپراتۆرەکانی ڕۆمەوە زیانێکی زۆریان بەرکەوت، بەڵام چەند سەدەیەکی تێپەڕ نەکرد تا پێگەی فەرمی کەنیسەکە بەرامبەر بە ئەشکەنجە گۆڕا و لە زۆرێک لە وڵاتانی مەسیحیدا بڵاوبووەوە...
ئەمەویەکان دەستیان پێکرد، عەباسیەکان تەواویان کردسەرەتای ئەشکەنجەدان بوو لە سەردەمی ئیسلامدا بۆ مەبەستێکی سیاسی، لە سەردەمی (موعاویەی سوفیان ) دا، کە بنکەیەکی جەماوەریی فراوانی هەبوو یارمەتی دا بۆئەوەی ناوبانگ دەرکات ، بەڵام لە ئەنجامی سەربەخۆیی لە دەسەڵاتدا دوای دەستلەکارکێشانەوەی ( حەسەن كوری عەلی...
مێژووی ئەشکەنجەدان مرۆڤەکان چۆن شارەزا بوون لە ئازاری ئەوانی تر؟ لە سەرهەڵدانی مێژووەوە مرۆڤەکان یەکتر ئەشکەنجە دەدەن؛ بۆ تێرکردنی ئەو غەریزەی شەڕانگێزی کە لە ناویاندا دەژی، ئەم غەریزەیە کە لە نێو نێچیرەکاندا (ئاژەڵەکان) نازانرێت، کە ئەو کاتایەی کە شەڕ دەکەن بە ئامانجی بەدەستهێنانی خۆراک یان...
پارتی شیوعی چین لە ئێستادا گەورەترین پارتی سیاسی دەسەڵاتدارە لە جیهاندا، و تەنها پارتی کرێکارانی کۆریای باکوور ماوەیەکی زیاتر لە... ئەو . پارتی شیوعی چین تاکە پارتی دەسەڵاتدارە لە دوای دامەزراندنی کۆماری گەلی چین لە ساڵی 1949 و دواجار سەرچاوەی دەسەڵاتی سیاسییە لە چین، لە کاتێکدا دەسەڵات لەناو سەرکردایەتی ...
سەرەتا سەرجەم گەلانی جیهان بۆ گەیشتن بە سەرفرازی ژیانیان کۆمەڵی رێگایان گرتونەتە بەر . توندوو تیژی دوو ڕێگای هاودژ یەکترن لە هەڵسو کەوتدا بەڵام گەلانی ژێر دەستەو زەلیل لە ئاکامی زۆڵم بەسەریان ڕێگاکان خۆیان لە شۆنی خۆیانداسەرهەڵئەدا . رێکخراوی هیومن رایتس ووچ کە پیوەندی دارە بە مافی مڕۆڤ .چاودێری کردنی...