گێرت هێندریشکاوە جەلال لە ئەڵمانییەوەنوێپلاتۆنییە مەزنەکانى خۆرهەڵات: ئەلفارابى و ئیبن سینافەلسەفەى ئەرەبى-ئیسلامى لە کۆتایى سەدەى نۆیەمى زایینیدا دێتە نێو قۆناغێکى نوێوە. ئێستا سەردەمى وەرگێڕانەکان تا ڕادەیەکی زۆر کۆتایى پێهێنرا بوو و فەلسەفە لەسەر بناغەی ئەو بابەتە وەرگێڕراوانە ئەدگارێکی سەربەخۆی وەرگرت: ئێستا هەوڵ دەدرا بەرهەمەکانی وەرگرتنی (ڕێسەپسیۆنى) ئەنتیکە ڕێکبخرێن و بە توخمە پێوارەییەکانى ئایین تێکهەڵکێش بکرێن. فەلسەفەى پێشین بەزۆریى ناتەواو بوو، جا گەرچى لە هەندێک ڕەوشی تایبەتیدا پرشنگدار...
ئولریش ڕودۆلفکاوە جەلال لە ئەڵمانییەوەسێیەم پرۆژە: ئەبو ناسر ئەلفارابىپرۆگرامەکەى ڕازى بوێرانە بوو و تێڕوانینی نوێى بۆ فەلسەفە ئاوەڵا کرد. کندى کارایی فەلسەفەی وەک خزمەتکارى دۆگم دیاری کرد، وەلێ ئێستا هەڵسەنگاندنەکە وەرچەرخێنرا و گۆترا کە فەلسەفە بەسەر هەموو هزرێکی ئایینییانە ئیلهامپێدراودا باڵادەستە...
من کوڕی خانەوادەیەکی جەلالیم – (جەلالیی تۆخ). زۆرینەی گەورەخانەوادەکەمان جەلالی بوون.جارێک، لە منداڵیدا، چۆلەکەیەکم بە بەچکەیی گرت. گۆتم، خۆم بەخێوی دەکەم. چۆلەکەش هێدی هێدی لە نێوماندا ڕاهات. دەمخستە سەر سەرم، سەر شانم، نێو باخەڵم، بەسەر سنگمدا هەڵدەزنا و لە کراسەکەمەوە بە جریوە جریو سەری دەردەهێنا....
کاوە جەلال لە ئەڵمانییەوەجارێک کەر بە پڵنگی گۆت:- "گیا شینە"پلنگیش وەڵامی دایەوە:- "نەخێر، گیا سەوزە."دانوستانی نێوان کەر و پڵنگ گەرم بوو، پاشان هەردووکیان ڕێککەوتن کە ڕازی ببن بە بڕیارێکی دادوەرانە، بۆ ئەم مەبەستەش چوون بۆ لای شێری پاشای جەنگەڵ کە لە ڕووبەری بێدرەختی نێو دارستاندا لەسەر تەختی پاشایەتی...
نووسینی: گێرت هێندریش ئەلکندی و ئەلڕازی:فەلسەفاندنی سیستەماتیکی سەرەتا ئەو واتایەی دەگەیاند کە هزرڤانان دەگەڕانەوە بۆ سیستەمە فەلسەفەییە هەبووەکان، واتا بۆ فەلسەفەی مەزنی ئەنتیکە و ئەنتیکەی دەمەو کۆتایی (درەنگ): بۆ پلاتۆن، ئەڕیستۆتێلیس و نوێپلاتۆنییەکان. وەلێ فەلسەفاندنی سیستەماتیکی ئەو واتایەش دەگەیەنێت...
کێ لە سۆشیالمیدیادا بەوردی سەرنج بدات لە کۆمێنتگەلی ڕێکخراوی ئیسلامگەرایان کە لەبارەی هەر هەڵوێستێکی ڕەخنەییانەی توێژەرانی یان ڕەخنەگرانی ئیسلام دەنووسرێن، یەکسەر دەبینێت کە هۆشی کۆمێنت نووسان جام بووە – هیچ وەرناگرێت، ناتوانێت دانوستاندنێک بەربخات. دەربڕینە لە خۆ ڕازییەکانی وەک "دە کەرە کەر"، "تەنیا...
ئولریش ڕودۆلف کاوە جەلال لە ئەڵمانییەوەنەشیاوە ئەم سەرەتایانە لە ناوى ئەبو یەئقوب ئەلکندى (نزیکەى 800-870) جیا بکرێنەوە. کندى لە لایەن هاوچەرخانییەوە ناو دەنرا "فەیلەسوفى ئەرەبەکان"، لێرەشدا مەبەستیان لەوە بوو کە کندى بە زمانى ئەرەبى بەشدارییەکى بەواتاى لە هێنانەئاراى زانستی فەلسەفەییدا کردووە. جگە...
گێرت هێندریش کاوە جەلال لە ئەڵمانییەوەئەوە کە پێشتر گۆتمان (واتا پشتگوێخستنى وەڵامدانەوەى پرسیارە فەلسەفەییەکان بۆ خاترى وەڵامدانەوەى ئایینى کە لاى کندى بینیمان – و) دووەم سیستەماتیکییە مەزنەکەى سەدەى نۆیەم ناگرێتەوە: ئەبوبەکر محەمەد ئیبن زەکەرییا ئەلڕازى.ئەم وەک گومانگەرا و ڕەخنەگرێکى ناوداری ئایین...
١- پوختەی ژیاننامەئالێکساندەر گۆتلیب باومگارتن ١٧/٦/١٧١٤ وەک پێنجەم کوڕی خانەوادەکەی لە بەرلین هاتە جیهانەوە. باوکی، یاکۆب باومگارتن، قەشە بوو، دایکی، ڕۆزینا ئێلیزابێت، سێ ساڵ دوای زایینی ئالێکساندەر جیهانی بەجێهێشت، پێنج ساڵ دوای ئەویش باوکی. ئالێکساندەر لە لایەن نەنکییەوە بەخێو کرا؛ ساڵی ١٧٢٧ لەتەک...
ئولریش ڕودۆلفکاوە جەلال لە ئەڵمانییەوە ماوەیەکى کورت دواى مەرگى کندى دەرکەوت کە پێویستە لە کولتوورى ئیسلامیشدا فەلسەفە و تیۆلۆگیى لە یەکدى جیابکرێنەوە. با کندى ڕێزى لە کارى تیۆلۆگەکان گرتبێت؛ با تیۆلۆگەکانى سەردەمى کندى جەختیان لە ڕاسیۆنالێتیى خۆیان کردبێت، یان تەنانەت گرنگییان بە...
گۆتە بەناوبانگەکەی مارکس کە دەبێژێت "ئایین ئۆپیومی گەلانە"، پێویستە ڕاڤەبکرێت. ئێمە لێرە ئایینمان وەک ئۆپیوم، کەواتە وەک درۆگ هەیە، لێرەشدا ئاشکرایە درۆگ ئەوە نییە کە کوردەکانی ئێراق بەهەڵە کردوویانە بە "مادەی هۆشبەر"؛ درۆگ هۆش نابات، بەڵکو بەرینی دەکات و هاوکات ڕەوشەکانی تیژ و ڕۆشن دیاردەهێنێت – وێنەییانە؛...
3ژیان لە ڕانیە خۆش بوو. دۆستایەتیی ڕانێییەکان تایبەتمەندیی خۆی هەیە. مرۆڤ خێرا دەبێت بە برادەر. لەو چەند ساڵەی ژیانمدا لەوێ زۆر کەسی تایبەتم ناسی، کە شۆڕشگێڕ، ڕەخنەیی، کۆزەرڤاتیڤ (هەیەپارێز)، هۆشئاوەڵا و هتد، هەروەها کەم یان زۆر کراوە بوون. زۆرینەی دۆستان لە خوێندکارانی خۆم بوون کە بێگومان هەموویان کوڕی...
2کۆیە گەورە گوندە، ئەوپەڕەکەی شارۆچکەیە کە ژیان لێی خۆش نییە. بۆ من خۆش نەبوو. ناگات بە ڕانیە، یان هەڵەبجە. لەوێ ژیان زۆر سستە، بزاوتی کولتووری لەوێ بە ڕانیە و هەڵەبجە بەروارد ناکرێت. جارێک لەگەڵ بەرپرسێکی سەربازیی "یەکێتی"دا کە دراوسێی ماڵی برایەکم بوو، گفتوگۆمان دەکرد، پێی گۆتم، مام جەلال زانکۆی کۆیەی...
1هاوینی 2004 لە ئەڵمانیاوە گەڕامەوە بۆ کوردستان. پێشتر دوو سەفەرم بۆ ئەوێ کردبوو، یەکەمیان 1994 دوای 14 ساڵ بۆ ماوەی مانگێک، ئەویدیکەیان ساڵی 2003 بۆ ماوەی دوو حەفتە، لێ هەردووکیانم بەهۆی نامۆبوونمەوە لە ڕەچەڵەکی خۆم وەک شکست ئەزموون کرد. بۆیە ئەم جارە کە ڕۆیشتمەوە بۆ ئەوێ، "خۆم" بە پلەی یەکەم مەبەست...
دۆڕان دازناندن و لێڵبوونی پێشچاو دەهێنێت، بۆیە دۆڕاوانی کۆڵنەدەری سیاسی توانستی بیناکردنیان نییە. بێگومان بەبێ ڕەچاوکردنی کردەکێتی ناتوانین تا ڕادەی شیان لە پرۆسەی دۆڕان نزیک بکەوینەوە.سەرەڕۆیی هەوەسی چەکداری و زیتکردنەوەی "گەلەکۆمەکێ" کە ناوی "پارت"ی پێدا هەڵدەواسرێت، "ڕێکخستن" نییە، چونکە ڕێكخراو دامەزراوەیە...