کاتێک نەفامێک قەڵەم و جەلادێک چەک و خائینێکیش دەستەڵات دەگرنە دەست، نیشتیمان دەبێتە جەنگەڵستان، چیدی بۆ ژیان دەست نادات..(دکتۆر مستەفا السباعی)

  • Su
  • Mo
  • Tu
  • We
  • Th
  • Fr
  • Sa
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  •  
  •  
  •  
  •  

ڕیکلام

دارا سلێمان: ئایا ماتماتیک داهێنانی مرۆڤە، یان لە خودی سروشتدا بوونی هەیە؟

بەشی یەکەم: نموونە ماتماتیکییەکانی سروشتئەینشتاین: "ماتماتیک دڵنیابوونێکی تەواو دەبەخشێتە زانستە سروشتییەکان، بەبێ ماتماتیک ئەو زانستانە هیچ شتێک بەدەست ناهێنن."زۆربەمان پێمان وایە ماتماتیک داهێنانێکی مرۆییە و هاوشێوەی زمانە وەک پێناسەکردنێک بۆ شتگەلەکانی سروشت، بەو واتایەی کە لە دەرەوەی هزر و هۆشی...

ئاشتی برایم ئەفەندی: مەترسی هێرشی بوونەوەری هەسارەی دی و ژێر زەوی بۆ سەر زەوی!

بوونی کەل "کون" بۆ چوونە نێو ژێر زەوی:بیرۆکەی ئەوەی کە گۆی زەوی کەل یان کونی هەیە، کە یەکیان کەوتۆتە جەمسەری بەستووی باشوور و ئەویتریان کەوتۆتە جەمسەری بەستووی باکوور، لە سەدەی هەڤدەدا ئەدمون هیڵای باسی لێوە کردوە و بڕوای وابووە کە لەژێر زەمین ژیان و وڵات هەبووە، بەڵام ئەو کات ڕووبەڕووی  کاردانەوەی...

دارا سلێمان: نامەی ڕیچارد دۆکینز بۆ کچە تەمەن 10 ساڵییەکەی

نامەیەک دەربارەی زانست و خوڕافە: چۆن منداڵەکەت ئاگادار دەکەیتەوە لەم جیهانە نائەقڵانییە؟ *نامەیەکە پێویستە هەموومان بۆ منداڵەکانمان بیخوێنینەوە!بۆ کچە خۆشەویستەکەم:ئێستە تەمەنت بوو بە دە ساڵ، پێم خۆشە چەند شتێکت بۆ بنووسم کە لەلای مندا گەلەک گرینگن. دەشێ ڕۆژێک لەخۆت پرسی بێت، چۆن ئەو شتانە دەزانین کە...

دارا سلێمان: پێش تەقینەوەی مەزن (بیگ بانگ) چی هەبووە؟

ستیڤن هۆکینگ: هیوا و ئامانجە سادە و ساکارەکەم ئەوەیە، بەتەواوی تێبگەم لە گەردوون، لەبەرچی بوونی هەیە، بۆچیش بەم شێوەیەیە؟لەوانەیە زۆربەمان گوێمان لە بیردۆزی تەقینەوەی مەزن (Big Bang) بووبێ، وەک سەرچاوەیەک بۆ سەرهەڵدانی گەردوون. لەبەرئەوەی ئێمە هەمیشە ڕاهاتووین لە هەموو دەرەنجامێکدا بە دوای هۆ و هۆکار...

هەڵۆ ئارام: لە هەسارەکەمان چی ڕویدا؟ بەشی دوو کۆتا بەش

هەسارەی ئەندرۆتانینئێمە خەڵکی هەسارەی ئەندرۆتانین ، هەسارەیەکی جوان و سەوز پر بوو لە تەکنەلۆژی و بینای جوان و کەشتی کە لە بری ئۆتۆمبیل بەکار دەهات..لەم هەسارەیە هەمو پێداویستیەکانی ژیان بە بێ بەرامبەر بو مافی هەموان بو سودمەندبین لە کانزاکانو  خۆراک و خوێندن و فێر بون..کارەبا و ئاو بیمەی نەخۆشی...

دارا سلێمان: چۆنەتی سەرهەڵدانی ئاین لە ڕوانگەی دەروونناسی پەرەسەندنەکییەوە

فرۆید: ئاین هەڵ قووڵاوی بێدەسەڵاتی مرۆڤە بەرانبەر بە هێزە سروشتییەکانی دەرەوە و هێزە غەریزەییەکانی ناوەوەی خۆی.بۆچی مرۆڤ باوەڕی بە ئاین هەیە و ئامادەیە لەپێناویدا کات و ماڵ و تا ڕادەیەک ژیانیشی بکاتە قوربانی؟ ئایا پەرەسەندن ڕاڤەیەکی هەیە بۆ باوەڕهێنان بە ئاین و بوونی خواکان؟ ئایا بیروباوەڕی ئاینی بۆ...

هەڵۆ ئارام: لە هەسارەکەمان چی ڕویدا؟ (بەشی یەکەم)

ئایا ڕۆبۆت هیچ مەترسییەکی بۆ سەر مرۆڤایەتی هەیە؟لەم نوسینەدا باسی چیرۆکێکتان بۆ دەکەم یان بڵێین باسی هەسارەیەکتان بۆ دەکەم کە هاوشێوەی زەوی بوو، ئەوان زۆر لە مرۆڤی ئەم سەردەمەی ئێمە زیرەکتربوون لە بواری تەکنەلۆژی و سەربازیدا.لەم هەسارەیە چەندەها تەکنەلۆژی بەردەستە کرابوو بۆ دانیشتوانی هەسارەکە، وەک کەشتی...

شاسوار مامە: جێندەر بە زمانێکی سادە

ئەم ماوەیە لە هەرێمی کوردستان قسەی زۆر لەسەر جێندەر دەکرێت. ڕەوتەئیسلامییەکان و بەشێکی مەلاکان لەگەڵ کەسانی کۆنەپارێز بۆ دزێوکردنی پرسی یەکسانیی جێندەری بە دڵی خۆیان - بەبێ بەڵگەی زانستی و ئارگۆمێنتی لۆژیکی تەفسیر و شرۆڤەی جێندەر دەکەن. خەڵکی ئێمە مافیانە زانیاریی دروستیان پێ بگات و بەرچاویان ڕوون بێت،...

دارا سلێمان: دەروونناسی پەرەسەندنەکی: سەرچاوە و هۆکاری شێوازی بیرکردنەوە و ڕەفتارەکانی مرۆڤ (بەشی سێیەم)

بەشی سێیەم: ڕاوکردن و کۆکردنەوەی خۆراک و کێشەی مانەوە- ڕاوکردن و کۆکردنەوەی خۆراک ڕاڤەی چیمان بۆ دەکەن؟- بۆچی مرۆڤ بەهارات بەکار دەهێنیت؟- بۆ حەز لە مەی خواردنەوە دەکەین؟- میکانیزمەکانی خۆپاراستن لە ژاراویبوون چین؟- هۆکاری بێزووکردنی ژنانی سکپڕ چییە؟ئەم بەشە دەربارەی خۆگونجانەکانی مرۆڤی کۆنینەیە لەگەڵ...

دارا سلێمان: دەروونناسی پەرەسەندنەکی: سەرچاوە و هۆکاری شێوازی بیرکردنەوە و ڕەفتارەکانی مرۆڤ (بەشی دووەم)

"دایکم دەڵێت ئەوە باوکتە، بەڵام من خۆم نازانم ئەمە ڕاستە یان نا، هیچ کەسێک ناتوانێ بەتەواوی دڵنیا بێت لەوەی منداڵی کێیە؟ (تلێمیچس ئۆدیسیۆس – لە داستانی ئۆدیسەی هۆمێرس)"بەشی دووەم: دەستنیشان کردنی هۆکاری حەز و ئارەزووی ڕەگەزەکان بۆ یەکدی - ژنان و پیاوان چی شتێکی ڕەگەزەکەی دیکەیان پێ پەسندە و لەبەرچی؟-...

دارا سلێمان: دەروونناسی پەرەسەندنەکی: زانستێک بۆ تێگەیشتن لە سەرچاوە و هۆکاری شێوازی بیرکردنەوە و ڕەفتارەکانی مرۆڤ

زانای دەروونناسی پەرەسەندنەکی لیدا کۆسمیدس: "کەللـەسەرە هاوچەرخەکەمان هەڵگری هۆشێکی مرۆڤی چاخی بەردینییە." بەشی یەکەم: پێناسە و بنەماکانی دەروونناسی پەرەسەندنەکیزاناکانی دەروونناسی کۆمەڵێک ڕاپرسییان بۆ هەردوو ڕەگەزەکە ئەنجام داوە، یەک لە پرسیارەکان ئەوە بوو:وای دابنێ تۆ خوێندکاری لە زانکۆیەکدا، گەنجێکی...

دارا سلێمان: ژێیە ناوازەکان و خەونی ئەینشتاین لە دۆزینەوەی بیردۆزی هەموو شتەکان (بەشی دووەم)

لە ژێیەکانەوە بەرەو بیردۆزی هەموو شتەکانهەرچەندە بیرۆکەی بیردۆزی ژێیەکان لەمێژە بوونی هەیە، بەڵام لە شەستەکانی سەدەی ڕابردوو وەک گریمانە و پاشان بیردۆزێکی زانستی کاری لەسەر کرا. لە دوا ساڵی حەفتاکان، ئەو زانایانەی خەریکی ئەم بیردۆزە بوون لەبەر بوونی چەندان کێشەی جۆراوجۆر، ژمارەیان گەلەک کەم ببوو. بەڵام...

دارا سلێمان: ژێیە ناوازەکان و خەونی ئەینشتاین لە دۆزینەوەی بیردۆزی هەموو شتەکان (بەشی یەکەم)

براين گرين:"ئەگەر بیردۆزی ژێیەکان ڕاست بێت، ئەوا تایبەتمەندییەکانی ئەم گەردوونە کەسێکی وەک ئەینشتاینیش تووشی سەرسوڕمان دەکات." بەشی یەکەم: بیردۆزی ژێیەکان و هەوڵی بەدیهێنانی خەونەکەی ئەینشتاین زانای فرە بەناوبانگ ئەینشتاین لە دوا بیست ساڵەکانی ژیانیدا هەموو هەوڵەکانی بۆ ئەوە تەرخان کردبوو، بگاتە...

هەڵۆ ئارام: تەکنەلۆژی لەبیر بردنەوەو پڕۆگرم کردنی مێشک

بۆ یەکەم جار ئەم تەکنەلۆژیە لە لایەن نازیەکانی ئانتراکتیکاوە نیشانی دەسەڵاتدارانی ئەمریکا و ڕوسیا درا.. نازیەکان نەیاندەویست ئەم تەکنەلۆژیە بەش بکەن لە گەڵ ئەمریکا و ڕوسیادا، هەرچەندە ئەوکات ڕێکەوتننامەیەک هەبو لە نێونایاندا بۆ دابەش کردنی تەکنەلۆژی بەرامبەر بە پارەو خۆراک و پەرەسەندنی تەکنەلۆژی...

دارا سلێمان: ئەگەر ڕەچەڵەکی مرۆڤ ئاژەڵە، بۆچی ئاژەڵەکانیش بە پەرەسەندن نابنە مرۆڤ؟

بەگوێرەی بیردۆزی پەرەسەندن، ئێمەی مرۆڤ، یاخۆ مرۆڤی ژیری ناونراو بە هۆمۆ ساپیەنس (Homo sapiens)، لە کۆمەڵەی سەرەکییەکانین و لەگەڵ مەیموونە باڵاکانی دیکە (شیمپانزی، گۆرێلا، بۆنۆبۆ، ئۆرانگوتان) خاوەنی پێشینەیەکی هاوبەشین. سەرەکییەکان (primates) ئەو ئاژەڵانە دەگرێتەوە کە سەربە شیردەرە وێڵداشدارەکانن و خاوەن...