Francis Bacon and the four idols of the mindتێگەیشتن لە شتەکان ،دیاردەکان، رووداوەکان و سروشت بەگشتی هەمیشە پرسێکی مەعریفی بووە .ئەگەرچی بەکارهێنانی رێبازو راددەی زانستیانەی ئامرازەکان لە چاخێکەوە بۆ چاخێکی دیکە جیاوازن بەڵام مرۆڤ تا ئێستا بە مێتۆدێکی هاوکۆک نەگەیشتووە کە بەدەسهێنانی زانیاری تەواو مسۆگەر...
13 توێژەری جیهانی لێكۆڵینەوەیەكیان ئەنجام داوە لەبارەی سەرچاوەی زمانە هیندۆئەورووپاییەكانەوه. هاووڵاتێتی توێژەرەكان و ژمارەیان ئەمانەن: 3 نیوزیلەندی، 1 بەلژیكی، 2 هۆڵەندی، 2 ئوسترالی، 4 ئەمریكايی، 1 بەریتانی، كە كاردەكەن لە ناوەندى توێژیین و بەشی زانستى ئەم بابەتانە: {كۆمپیوتەر، مایكرۆبایۆلۆژی...
بنەچەی ژیان (origin of life)، یاخۆ لێکۆڵینەوە لە پەیدابوونی بوونەوەری زیندوو، پێوەندی بە پەرەسەندنەوە هەیە، بۆیە لێرەدا گەرەکمانە بەکورتی لێی بدوێین.پەرەسەندن ئەو کاتە دەستی پێ کرد کە یەکەم خانەی زیندوو سەری هەڵدا و زیندەوەری لێ پەیدا بوو، چونکە تیۆری پەرەسەندن لە بنەڕەتەوە بەوە دەناسرێت کە تۆژینەوەیەکە...
داهێنانی چەمکی دیالێکتیكدیالێکتیك Dialectic ووشەیەکی یۆنانی کۆنە کە لە پێش زایینەوە سەریهەڵداوە.سەرچاوەی ئەم ووشەیە دەگەڕێتەوە بۆ دیالێکتیکێ Dialektike` کە بەمانای هونەری گفتوگۆ بەکار هاتووە.لە مێژوودا چەندین گۆڕانکاری بەسەر ئەم چەمکەدا هاتووە. لەم ووتارەەدا هەولدەدم کە کورتەیەك لە چۆنیەتی گۆڕانی چەمکی...
هەڵکۆڵدراوەکان سەر بە زانستێکن پێی دەگوترێت، زانستی زیندەوەرە دێرینەکان (Paleontology). زانای ناودار بوفۆن، کۆڵەگە بنەڕەتییەکانی ئەم زانستەی داڕشت کە لە ژیانی دێرینی زیندەوەران دەکۆڵێتەوە لە چەندان لایەنی جیاجیای وەک، پێکهاتەیان، پەرەسەندن و پێوەندییان لەگەڵ یەکدی، هەروەها لەگەڵ...
تەنها 5% لە گەردوون بینراوە، ئەی ئەوەی تری لەچی پێکهاتووە؟گەردوونی بینراو - وەکو زەوی، خۆر، ئەستێرەکانی تر، وە گەلە ئەستێرەکان - لە پڕۆتۆن، نیوترۆن، و ئەلیکترۆنەکان پێکهاتووە کە بەیەکەوە بەستراون بۆ دروستکردنی گەردیلە. لەوانەیە یەکێک لە سەرسامترین دۆزینەوەکانی سەدەی بیستەم ئەوەبوو بێت کە ئەم ماددە ئاساییە،...
بەجۆربوونکۆمەڵەی گشتی بوونەوەری زیندوو چ یەکخانەیی بێت، یان فرەخانە، بە هەردوو بەشە سەرەکییەکەیەوە کە بە ناوکۆکەسەرەتایی و ناوکۆکەڕاستەقینەکان دەناسرێن، سەرلەبەری ئاژەڵ، ڕوەک، کەڕووبابەت، بەکتریا و ڤایرۆسەکان دەگرێتەوە. هەموو ئەمانە جارێکی دیکە دەکرێنە چەندان کۆمەڵە و لکی جیاجیا، هەریەکەشیان ژمارەیەکی...
زمان و پەیوەندیزمان یەکێکە لە گرنتین پێویستیەکانی ژیان بۆ پەیوەندی نێوان مرۆڤەکان،چەند شارەزاییت زیاتر بێت لە زماندا هێندە زیاتر دونیا بە ڕوتددا دەکرێتەوە. پێشینان گوتویانە چەند زمان بزانێت ئەوەندە کەسیت..ئایا ئەگەر ئێمە هەموو مرۆڤین و یەک جۆر دی ئێن ئەی سەرەکیمان هەیە بۆچی لە هەر ناوچیەک بە زمانێک گفتوگۆ...
هەڵبژاردنی سروشتی وەک میکانیزمێکی بنەڕەتی پەرەسەندن، بەدرێژایی مێژوو ڕۆڵێکی سەرەکیی گێڕاوە لە هەردوو کرداری پەسندکردن و لابردنی تایبەتمەندییەکان، ئەویش بەگوێرەی هەلومەرجە سروشتییەکان و ئەو گۆڕانکارییانەی بەسەر ژینگەکانی زیندەوەران هاتوون، لە چاخ و سەردەمە جۆراوجۆرەکاندا. لەسەر بنچینەی ئەو کردارانەی پەسندکردن...
گرگترین جۆری ڕۆنی ماسی دژە تۆکسیکجۆرێک ماسی هەیە بە ناوی Ratvis هاوشیوەی ماسی کوبیە بە ناوی Cubaanse draakvis ئەم ماسیە لە قوڵاییەکانی دەریادا دەژی لە قوڵایی ٢٠٠ مەترو بەرەوژور.. ئەم جۆرە ماسیە تایبەتمەندیەکی هەیە لە کە لە ڕێگای ڕۆنی جگەریەوە دەتوانێت مادە ژەهراویەکانی لاشەی مرۆڤ لەناوبەرێت زۆر بە خێرایی.ئەو...
تێۆری بیگ بانگ (Big Bang) هیچ بنەمایەکی زانستی لۆجیکی نیە!بۆچونی من لەسەر تێۆری بیگ بانگ چیە؟گریمانەی بیگ بانگ، ئەگەر بێت و بیر لە گەردونەکان بکەینەوە هێندە گەورەیە بە مێشکی مرۆڤ ناتوانیت هیچ مەزەندەیەک یان بەراوردکاریەکی بۆ بکەیت تا بتوانیت بگەیتە ئەو ئاستەی کە لە گەورەیی گەردون تێ بگەیت.گریمان بیگ...
زۆربەی ئەو ڕەخنانەی لە پەرەسەندن دەگیرێن، دوورن لە بنەما زانستییەکان، ئەمەش نەک تەنیا لای خەڵکی بەگشتی، بگرە هەندێ جار شارەزایان و لایەنگرەکانیش لە کاتی ڕاڤەکردندا، بەهەڵە لە چەند چەمکێکی دەگەن. گەلێک بیروڕا و بۆچوونی سەیری واش دەدرێتە پاڵ داروین و تیۆرەکەی، بە شێوەیەک نە لە تیۆرەکەدا هاتووە، نە پێوەندییان...
بیرکردنەوە لە چۆنەتی هاتنەکایەی مرۆڤ و زیندەوەرەکانی دی، مێژووێکی زێدە کۆنی هەیە، ژمارەیەکی زۆریش لە زانا و شارەزایان لە چەندان ژیار و شارستانییەتی جیاوازدا لە زیندەوەران دواون. بەڵام ئەوەی لێرەدا مەبەستمانە بەکورتی تیشکی بخەینە سەر، چەمکی بنەچەی جۆری زیندەوەرانە کە یەکێکە لە بنەما...
لەسەر داوای زۆرێک لە خوێنەرانی بەڕێزی کوردستانپۆست، داوام لێکرابوو کە ئەو نوسینەی لەسەر ڕەپتیلەیەنە بیکەمە کتێبێکی پی دی ئێف و بیخەمە بەر دیدی خوێنەرانی بەڕێزی کوردستانپۆست..فەرموو ئەمە کۆی ئەو بابەتەیە و کراوەتە کتێبێک.لینکی داگرتنی کتێبەکە کرتەی ئێرە بکەلەگەڵ سوپاس و پێزانین بۆ ستافی کوردستانپۆست،...
چاڕلس ڕۆبەرت داروین، لە ساڵی ١٨٠٩ لە شاری (شروسبوری) لە ئینگلستان لە دایکبووە، لە بنەماڵەیەکی دەوڵەمەندی ئایندار و زانستمەند پەروەردە بووە، باوک و باپیرەی بژیشک بوون، دایکیشی بەردەوام هانی دەدا ڕوو لە خوێندن بکا و خوازیاری زانست بێت. باپیرەی داروین، ئیڕاسمۆس داروین، سەرەڕای ئەوەی بژیشکێکی...