ئەحمەد كایا دیموكراتی ماندو

Sunday, 11/11/2012, 12:00

3812 بینراوە

وەرگیرَِانی لە فارسیەوە / ئازاد نجم / ڕانیە

ئەحمەد كایا دیموكرات و ئازادیخواز، هونەرمەندى پڕفرۆشترین كاسێت لە مێژوى توركیا بە یەكێك لە داڕێژەرانی سەبكى موزیكى (پرۆتێست) ، لەمێژوى توركیا دێتەئەژما ر. هونەرمەندى بەناوبانگ ئەحمەدكایا لەساڵی (1957) لە شاری مەلاتیە هاتۆتە دنیاوە.پێنجەمین و دوا هەمین منداڵى خێزانەكەیان بو، لەتەمەنى منداڵیەوە ئاشنایەتیی لەگەڵ سازىباغڵەمە پەیدا كرد. یەكێك لەگۆرانیەكانى سەردەمى منداڵى كایا ، گۆرانیەك بو كەبۆ برا گەورەكەى (یاشار) داینابو كەشیعرێكى لەم شێوەیەى هەبو: ڤولكس واگۆنیك دەكڕم نێوى لێ دەنێم یاشار...
لە تەمەنیى هەرزەكاریدا بەهۆی هەل ومەرجى سەختیی ژیانی خێزانەكەیانەوە ، ناچار بون مەلاتیە جێبێڵن و ڕوبكەنە ئەستانبول. باوكى پێشتر لەمەلاتیە لە كارخانەیەكى ڕستن و چنیندا كاری دەكرد، لەئەستانبوڵ بەشۆرینى ئۆتۆمبێل ، گوزەرانى خێزانەكەى بەڕێوە دەبرد.
كایا ، بۆخَۆی لەبارەى ئەو ڕۆژانەوە دەڵێ: ڕۆژانە كە لە قوتابخانە دەگەڕامەوە ماڵێ دەمبینى باوكم سەرگەرمی شۆرینى ئۆ تۆمبێلە ، زۆر نیگەران دەبوم و لە دڵی خۆمدا دەمگوت كاتێ گەورەبوم پێشانگایەك بۆباوكم دەكڕم تا بۆخۆی سەربەست بێت و كەس فەرمانى بەسەر دا نەكا.
بەڵام ئەم ئارەزوەى كایا ، لە خەونێك زیاتر نەبو، چونكە هێندەی نەبرد باوكە بەمەرگى خۆی كایا و خێزانەكەى جێهێشت و كایاش كەبچوكترین ئەندامى خێزانەكەی بو ، لەهەلومەرجێكى زور سەخت و دژواردا دەژیا. بۆخۆی لەم بارەیەوە دەڵێ: ئەو ڕۆژانە تەنانەت بۆ پارەی كرێ پاسیش دادەمام.
سەردەمى لاوێتی كایا ، هاودەم بو لەگەڵ كودەتا سەربازیەكەی (كنعان ئیڤرن) كەشەپۆلێكى توندى سەركوت وخەفەقان ، كەش و هەوای سیاسی توركیای گرتبۆوە.
ئەلبومی یەكەمى ، بەتوندى دژی ئەو هەل و مەرجەزاڵە بو كەسایەى بەسەر كەش و هەوای توركیادا كردبو. بەگوتەی خۆى هیچ ئومێدێكى بەوە نەبو كە لەلایەن خەڵكەوە پێشوازی لێ بكرێت و تەنیا مەبەستی ئەوە بوە دەنگی نارەزایەتى خۆی بەدژی هەل و مەرجی زاڵ ، لەڕێگەی گۆرانیەكانیەوە ڕابگەیەنێت، كەسەرەتا هیچ كام لە كۆمپانیاكان و ناوەندەكانى بڵاو كردنەوە ، ئامادە نابن سەرمایەی خۆیان لەبەرهەمێكدا بخەنەگەڕ كەنازانن ئەو گۆرانیانە سەر بە چ سە بك و شێوازێكن. سەرەنجام لەساڵی 1985 بەیارمەتى هاوڕێَكانی ئەلبومێكى گۆرانیەكانى بەنێوى (مەگری مناڵەكە) بڵاو كردەوە. چەند ڕۆژ دوای بڵاو بونەوەی ئەلبومەكەی ، كارمەندانی ئاسایشى توركى ، بەبیانوى بونى چەند گۆرانیەكی سیاسی لەئەلبومەكەیدا كەوتنە كۆكردنەوەی كاسێتەكانی لەبازاڕەكاندا. سەرەنجام دوای ناڕەزایەتیەكی زۆر ، فرۆشتنى كاسێتەكانى ئازاد كران. هەر ئەم كار و كاردانەوەیەش بوە هۆكاری زیاتر ناساندنی كایا لەلاى خەڵكی و لەگەڵ پێشوازیەكى تاڕِادەیەك باش ، بەرەو ڕِو بۆوە، ئەمەش بوە دڵگەرمیەكی زیاتر بۆى. لێرە بەدواوە ، كایا بوە دەنگی ناڕازی چینى چەوساوەی كۆمەلگا و كوردە ماف خوراوەكان. گورانی و سرودى كردە چەكیًك بە دژی سیاسەتى نابەرابەرى و چەوسانەوەو كپكردنی دەنگی كوردەكان. بەگۆرانیەكانی دوژمنانی ئازادی ئازار دەدا. لەم ڕێگایەشدا چەندین جار دەسگیر و زیندانی دەكرێت و لێَی دەپێچرێتەوە و ئەلبومەكانى ڕادەگیرین و كۆنسێرتەكانى لێ هەڵدەوەشێننەوە. جارێك لە بەرنامەیەكی تەلەفزیونیدا گوتی: من ناترسێم من كفنی خۆمم هەمیشە لە گەڵ خۆمدا هەڵگرتوە، هەمیشە بە سەر لێواری كەندەڵانێكدا ڕێ دەكەم، هەردەم ئامادەی مەرگم لە پێناوی ئازادیدا.
ئەو جارانەش كەحكومەت مۆڵەتی ساز كردنى كۆنسێرتى دەداتێ ، لەسەرانسەری وڵاتدا لە گەڵ پێشوازی بێوینەى خەڵكیدا بەرەو ڕوو دەبێتەوە. زۆر جاران بەپێخواسی لە سەر شانۆ دەبینری و هەردو پەنجەكانى بەنیشانەی سەركەوتن هەڵدەبرێ. لەگۆرانیەكانیدا زۆرجۆر ستایل بەكار دێنێ. لەموزیكی فۆلكلۆری و ناوچەییەوە بگرە تا ڕاپ و ڕۆك. كە لەهەمویاندا سەركەوتوو بو ..جگە لەكارەكانی خۆی ،سودى لەشیعر و گۆرانیەكانى كەسانى ناسراوى وەك (نازم حیكمەت ، ئورهان ولی ، ئەحمەدعارف ، ئەنوەرگوكچە ، حسن حسینی گیل ، ئاتیلا ئیلهان ، نواز چلیك ، ئوولكو تامیر ، یوسف هایال ئوغلو و، جان یوجل ، علی جینار، ئورهان كوتان و هاوسەری وەفاداری (گولتەن كایا) ، وەرگرتوە. ئەلبومەكانی لەِریزی باشترین ئەلبومەكانی ساڵدا جێدەگرن. هەرگۆرانیەك كە دەیچڕێ ڕوداوێك و كێشەیەك بە دوای خۆیدا دێنێ. لە دادگاكاندا داواى لەسەر تومار دەكەن. بۆخۆی لەم بارەیەوە دەڵێ: ناو نیشانی دووەمی من ، فەرمانگەی ئەمنیەت و ئاسایشی توركیایە. لەگەڵ هەمو ئەم گیر گرفتانەی كە بۆیان ساز دەكرد ، لەو ماوە كورتەى تەمەنی هونەری خۆیدا ، توانی چەندین ئەلبوم بەرهەم بێنێ كە بریتین لە (مەگری مناڵەكە) ، (دڵتەنگی بۆ غەمەكان) ، (گۆرانی سپێدە) - كە شیعرەكانی ئەم ئەلبومەی هى ئولكو تامر بون كە بەهۆی هەبونى فیكری سیاسی لەزینداندا چاوەروانی پەتی سێدارەی دەكرد - (ئەوساتە هەر دەگا) ، (دیموكراتی ماندوو) كە دیموكراتى ماندو نێوی یەكێك لە گۆرانیەكانی نێو ئەم ئەلبومەى بو و دواتر لەمەوە نازناوی دیموكراتی ماندوو بەكایاوە لكا .(هەڵدەستینەسەرپێ) ، (بەختیار) ، (دیواری عەشق)،(ڕیستالەكان) ، (گرفتاری بەڵا بوم (بمدۆزەوە) ، (ئەستێرەومانگەشەو) ، (بەرامبەردوست ودوژمن) ، (ماڵاوایی) ، (لێم نزیك مەكەوەگەرنادەسوتێی) ، (گۆرانیەكانم بۆ َكێوەكان).
سەرەنجام حكومەتى توركیا ناچار دەبێ شتێكی جارسكەر بەنێوى ئەحمەد كایا و گۆرانیەكانى ، كە زۆربەیان زوڵم و ستەم و بێدادیان ڕیسوا دەكرد ، قبوڵ بكا.
ئامادە بونى كایا ، لەهەر بەرنامەیەكی تەلەفیزێونیدا بەشێوەیەكی سەرسوڕهێنەر ئاماری بینەرانی دەبردە سەرێ ، چاوپێكەوتنەكانی لەگەڵ هەر ڕۆژنامەیەكدا ، بەڕێژەیەكی بەرچاو ڕێژەی فرۆشتنی ئەو ڕوژنامەیەی زیاد دەكرد. لە زۆربەی وڵاتانی دنیادا كۆنسێرت و ئاهەنگ ساز دەكات و لەسەر هەمان ئەو ئامانج و ڕێگایەی كە لەسە رەتاوە باوەڕی پێی هەبوو، درێژەی بە كارەكانی دەدا. لەماوەی ئەوچەند ساڵەدا چەندین خەڵاتی ڤیستیڤالەكانی ناۆخۆ و دەرەوەی وەرگرتبو. تاوەكو سەرەنجام لە ئەلبومى (گۆرانیەكانم بۆ كێوەكان) ، كە لەساڵی 1994 دا ڕیكوردی پڕ فرۆشترین ئەلبومى سەدەى توركیا دەشكێنی و زیاتر لە1500000 لێ دەفروشرێ. دواتریش لەساڵی 1998 دا خەڵاتی یەكەمی باشترینەكانی ساڵ بەهۆی ئەلبومی (ڕوبەڕو لە گەڵ دۆست و دوژمن) لەلایەن (ئەنجومەنی ڕۆژنامەنوسان) وە وەردەگرێ ، كە گۆرانی (گیدەریم) دەڕۆم ، لەو ئەلبومەیدا دەنگدانەوەیەكی زۆری هەبو .
لەو ڤیستیڤاڵەشدا ڕایدەگەیەنێت كەئەو بە ِرەگ و ریشە كوردە و هەر بەوهۆیەشەوە لەئەلبومە تازەكەشیدا گۆرانیەكی كوردی بەناوی (كاروان) ، ئامادەكردو و زۆر كومپانیای موزیكیش هەن كە ئامادەن بۆى بڵاو بكەنەوە. وەهەروەها دەڵێ لە نێو توركیاشدا شتێك هەیە ناوی كوردوستانە و منیش لەگوتنى ئەم قسانەم بەو كەسانەى كە نایانەوێ ڕاستیە كان ببینن ، هەرگیز ماندو نابم،
دواتریش ڕەخنەی لە كەناڵەكانی تەلەفزیۆن گرت كەكلیپەكانی پەخش ناكەن دەبێ لەم بارەیەوە وەڵامی خەڵكی بدەنەوە. .
ئەم قسانەى ئەحمەد كایا ، بونە هۆی توڕەبونى ناسیۆنالیستە توندڕەوەكانى نێو هۆڵی ڤیستیڤالەكە.
دوا بە دوای قسەكانی كایا ، نۆرەی سەردار ئارتاج بو كەئەویش خەڵاتی پەپولەی زێڕینی ڤیستیڤاڵەكەی وەرگرتبو. سەردار دوای وەرگرتنی خەڵاتەكە بەرەو سەكۆكە وەڕێكەوت وەك وەڵامێك بۆ قسەكانی ئەحمەد كایا دەستى كرد بەخوێندنەوەى چەند شیعرێك كە هەموی ستایش و پیاهەڵدان بو بەسەر ئەتاتوركدا. ڕوون بو كە ئەو شیعرانەی لە دژی قسەكانی كایا خوێندەوە. دوای ئەوەش كەوتە گوتنی مارشی سەربازى دەوڵەتی توركیا. بەم كارەشی كەش و هەوای نێو هۆڵی مەراسیمەكەی لە دژی ئەحمەد كایا گۆڕی. لەم نێوەدا هێندێك لە هونەرمەندانی تورك كە ئامادەی مەراسیمەكە بون ، دەستیان كرد بە هوتاف كیشان: (خائین بڕۆ گوم بە). پاشان هێرشیان بردە سەر كایا. لەو كاتەدا كایا زۆر تەنیا بو ، تاكە پشتیوانیی گوڵتەنی هاوسەری و ئازادی بون. بەڕونی دیار بو كە پیلانێكی لە پێشدا نەخشە بۆكیشراو لە ئارادایە. سەرەنجام پۆلیس كایای لەدەستی هێرشبەران ڕزگار كرد و لە گەڵ هاوسەرەكەیدا بەدڵێكى پڕ خەم و بەچاوێكى پڕ لەگریانەوە بەسواری تاكسیەك گەڕانەوە ماڵێ. ڕۆژی دواتر هێرشی ڕوژنامەكان لەدژی كایا دەستیان پێكرد. ڕۆژنامەی (حوڕیەت) نوسیبوی: (ئەی بێشەرەف ئەم كارەت ڕەوا نەبو). كە ڕۆڵێكی زۆرخراپی گێرا لەِروی هاندان و ژەهراویتر كردنى ڕقی ناسیونالیستە توركەكان بەرامبەر بە كایا. دادگای ئەمنیەتی نەتەوەیی توركیا فەرمانى دەسگیر كردنی كایای بە هۆی ڕوداوەكەی ئەو شەوەو تومەتى چەندین ساڵ پێشتری دەركرد و لەژێر بارانێكى بەخوڕدا كاتژمێر چواری بەیانى ، كایایان لەماڵ دەركرد و گرتیان. بەڵام دوای چەند كاتژمێرێك پارێزەرەكانی بە كەفالەت ئازادیان كرد. دادگا بڕیاری دا لە 30 نیسانی 1999 لە دادگا ئامادە بێت. ڕوون و ئاشكرا بو كەدادگا بەدواى بیانویەكدا دەگەڕا تا كایای پێ تاوانبار بكات و ئەو تۆمەتانەش كە بریار بو كایای لەسەر دادگایی بكەن ، بریتی بون لە سازكردنی كونسێرتێك لە ساڵی 1993 بە مەبەستی پشتیوانى كردن لە پ.ك.ك ، گوتنى گۆرانی بە زمانى كوردی ، بەرز كردنەوەی دو پەنجە بە نیشانەی سەركەوتن. ئەحمەد كایا لە ڕۆژى دیاریكراودا لەبەردەم دادگادا ئامادە دەبێت. دانیشتنى دادگاش ڕاستەوخۆ لە تەلەفیزێونەكانەوە پەخش دەكرێت. خەڵك بەرگرینامەكەی ئەویان گوێ لێ دەبێ ، بەڵام ئەمجارە گۆرانی ناڵێ ، بە ڵكو قسەكانى بەوێنەی شەپۆلەكانی زەریا ، جار جار ئارام و جار جار دەخرۆشین و هەمو شتێك پێكدادەدەن لەبەشێكى بەرگرینامەكەیدا دەڵێ: لە ساڵی 1985 وە گۆرانى دەڵێم ، هاوسەر و دو كچی تەمەن 12 و 17ساڵم هەیە ، سەدان گۆرانیم هەیە كۆنسێرت و ئاهەنگم لەزۆر وڵاتان ساز كردوە 17 ئەلبومم هەیە كە بەملیونان دانەیا ن لێ فروشراوە ، چەندین جار لەلایەن دەزگاكانی ڕاگەیاندنەوە بە باشترین هونەرمەندى ساڵ دەستنیشان كراوم 42 ساڵە لە توركیا دادەنیشم ، بەتوركی بیرم كردۆتەوە ، بەتوركی نوسیومە بەتوركی گۆرانیم گوتوە ، من موزیككارم خۆم بەهیچ شوێنیك لەسەر نەخشەی ئەم جیهانەوە نابەستمەوە ، هاوڵاتیەكی ئەم جیهانەم ، هەست و نەست و نرخى مرۆڤ لای من گرنگن ، نەك هۆز و بنەماڵەو نەتەوە و زمانێكى دیاریكراو. دڵم هێندە گەورەیە كەجێگای پێشوازى لە شتە جوانەكانی نێو فەرهەنگ و باوەڕ و گۆرانیەكانى هەموو دنیای تێدا دەبێتەوە. تۆمەتێكیان داوەتە پاڵم كە كە ژیانمی هەڵگێراوەتەوە ، تۆمەتی خیانەت. بە كەسێكی ئاژاوەچی و غوڵامێكی ئەڵقە لە گوێی و بێ ئەدەب و بێ ئەقڵ و شێت وەسفیان كردوم. كە ئەمانە هیچیان لەهیچ وڵاتێكی پێشكەوتووى ئەم جیهانەدا ، بە تاوان ناژمێردرێن. من لە ئەلبومە نوێیەكەمدا گۆرانیەكی كوردیم گوتوە ، ئەویش بەو هۆیە سادەیەی كە كەسێكی كوردم ، كە ئەو گورانیەم كلیپ كردوە و پێموایە لەنێوماندا كەسانێكى زۆر هەن كە حەز دەكەن ئەم بەرهەمە لە كەناڵەكانیانەوە پەخش بكەن ، گەر ئەوەش نەكەن دەبێ گومان لە كورد بون و مرۆڤ بونیان بكرێت. ئایا ئەو كەسانەی كە تۆمەتی خیانەت دەدەنە پاڵم و بەم قسانەشیان هەست ونەستی هۆگرانی من دەبزوێنن و جیاوازی چینایەتی و نەتەوایەتی دروست دەكەن ، كەمینە نین؟ ئەو ملیۆنان كەسەی كە گوێ لە گۆرانیەكانی من دەگرن ، خەڵكی ئەم وڵاتە نین؟ ئەوساتە من لە هوڵەكە زۆر لەو قسانەتوڕە بوم كە دەیانگوت خائین برۆ دەرێ. چونكە ئەو كەسانە هەر كاتێك گوێیان لە وشەیەكی كوردی دەبێت ، دەست دەكەن بە جنێو دان. هەر لێرەوە بەو كەسانە دەڵێم تا ئەوان هەقیقەتی بونى كورد قبوڵ نەكەن ، منیش دوا جارم نابێت. بەباوەڕی من هەر ئەم جۆرە كەسانە بون كە دەستەواژەی برایەتییان لە نێوماندا سڕیەوە و بونە هۆكاری درزێك لە فەرهەنگى هاوبەشی وڵاتەكەمان. بەهێز ترین چەكی دەستی هونەمەندێك گۆرانیەكانیەتى. من لێناگەریم ئەم جۆرە لێكدانەوانە بۆ گۆرانیەكانم بكرێت. بیری لێ بكەنەوە! گەر هاتباو ڕامگەیاندبا گۆرانیەكی ئیتاڵی یان عەرەبی و ئینگلیزی دەڵێم ، پێتان وابو ئەم هات و هاوەرەیان لە دژی من وەڕێخستبا ؟؟؟ من هەمیشە گۆرانی كۆمەڵایەتیم گوتوە ، هەر شتێك لەوڵاتەكەمدا ڕویدابیت و لایەنێكی خراپەی هەبوبێت بە ئاشكرا ناڕەزایەتی خۆمم لە سەری دەربڕیوە. هەركاتێكیش پێشكەوتن و گەشە كردنێكم بینیبێ ، ڕای خۆمم لەسەر دەربڕیوە ، دەبینن ئەمە لە گۆرانیەكانیشمدا ڕەنگی داوەتەوە و گورانیەكانیشم هەڵگری هەمان پەیامن. ئەم تۆمەتە هەوڵی هێندێك كەناڵە كە بەوردى تاوتوێی قسەكانم دەكەن تا درامایەكی تەلەفیزێونی لی ساز بكەن. ئەگەر من لە تەواوی كۆنسێرتە چەند هەزار كەسیەكانمدا ، شتێكم گوتبو كە ببێتە هوكاری درز خستنە نێو خەڵكەوە ، ئەوا دەمتوانی قبوڵی بكەم كە ئەم تومەتانەی بۆیان داتاشیوم ڕاستن ... بەڵام وانیە. ئەگەر بێتو دەقی ڤیدیۆیی ڕوداوەكەی ئەو شەوە ، بە بیر و هزرێكى ڕۆشنەوە ، سەیربكرێ و هەڵسەنگێنری ، دەردەكەوێ كە ئەمە پیلانە و ئەم تۆمەتانە ، بنەمایەكی دروستیان نیە. لەمێشكى خۆتاندا بەرجەستەی بكەن ، ئەگەر هونەرمەندێك لە هەر شوێنێكى ئەم جیهانەدا ڕایگەیاندبا ئیدی لەمەولا گۆرانی بەشێوەی بلوز یان جاز دەڵێ وەك من دوچاری ئەم چارەنوسە دەبۆوە؟ پێیان دەگوت جیاوازی لەنێو خەڵكدا دروست دەكەیت ؟ موزیك زمانێكی جیهانیە ، هیچ گۆرانیەك ناتوانێ خەڵكی جیهان لێك دابرێ و درز و كەلێن لە نێوانیان دا دروست بكات. ئەگەر ئەو كەسانەی ئەو شەوە ساتیك بۆ ویجدانیان بگەرێنەوە و دەست لەدابەش كردنی مرۆڤەكان بۆ ئیمە و ئەوان ، هەڵگرن ، ئەوا بە دڵنیاییەوە كۆمەڵگایەكی دروست و پیشكەوتوترمان دەبێت.
هەروەها كایا لە وەڵام بە تۆمەتی بە رزكردنەوەی پەنجەكانی بە نیشانەی سەركەوتن دەڵێ: ئەم تۆمەتە ڕەت دەكەمەوە هونەرمەندان لە هەمو شوێنیكی ئەم دنیایەدا سەبك و شێوازی تایبەت بە خۆیان هەیە هەریەك بە شێوازیك خۆشحاڵی خۆی دەردەبرێت منیش لەكۆنسێرتەكانمدا ئەو كارە بەنیشانەی سەركەوتنی خۆم و بەخێرهاتنی ئامادەبوانی كۆنسێرتەكانم ، دەكەم. كە ئەمە بۆتە یەكێك لە تایبەتمەندیەكانی من. كە ئێستا لە دنیاشدا بۆتە نیشانەی دەربڕینی خۆشحاڵی زۆرێك لە یاریزانانی وەرزش و هونەرمەندان. ئەم نیشانەی حەوتە ، جگە لە ٍدەربڕینی هەستی خۆشی و سەركەوتن ، نابێ لێكدانەوەیەكی ترى بۆ بكرێت. هەروەها سەبارەت بە تۆمەتى پشتگیری كردن لە
پ .ك.ك.گوتی : تەنیا و تەنیا بە داهاتی ئەلبوم و كۆنسێرتەكانم بژێوى خۆم و ماڵ و منداڵەكانم دابین دەكەم. جگە لەمە دەرامەتێكی ترم نیە و ئەو قسانە بە درۆ دەخەمەوە. تەنانەت یەك (پەن) یم لە هیچ حیزب ڕێكخراوێك وەرگرتبێ. هەروەها كایا لەبەشێكی تری قسەكانیدا دەڵێت : بەڕای من نوسەرانى دەستور و یاسای توركیا ، دەبێ وەڵامی ئەم نوكتە گاڵتە جاڕیە بدەنەوە. دەبێ خەڵك بزانێت كە ئەوان چەندە دورن لە جیهانی ئەم سەردەمەوە. بۆ ئەوەی چیتر خەڵكی نیگەرانی دابەش بونی وڵاتەكەی نەبیت بەهۆی گورانیەكی كوردیەوە. دەبێت ئەم جۆرە تێڕوانینە بۆ هونەر و موزیك ، لە بەین بچێت. دەبێ بواری هەناسەدان بهێڵنەوە بۆ هونەرمەندان. دواتر كایا گوتى :ئەگەر ڕاستیەكان ببینین ئەوا بە دڵنیاییەوە ژیانێكی باشتر و وڵاتیكى پێشكەوتوترمان دەبێت. لەوانەیە منیش لێرە بە دواوە گۆڕانكاری بەسەر گۆرانیەكانمدا بێنم بەڵام ئایا دەكرێ من بەو هەمو كۆت و پێوەندەوە هەست بە ئازادی بكەم؟ ئەم دادگایە بەم هەموو كەم و كوڕیانەیەوە كە تەواوی یاسا و ڕێساكانی ئەم سەردەمەی جیهانی بەهێند نەگرتوە. منیش لێرە بە دواوە ئەم وڵاتە جێدەهێلم كەتێیدا بە خائین و ئاژاوەچیم بزانن. ئەویش لەسەر بنەمای تێروانینێكی هەڵە لەبەرهەمیك ، كەچەندین ساڵ لەمەوبەر بەرهەمم هێناوە . دوای بەرگرینامەكەی كایا ، بێدەنگییەكی قوڵ باڵ بەسەر دادگادا دەكێشێ.دوای 5 خولەك دادگا دانیشتنی دواتری خۆی دوا دەخا بۆ 15ى ژوئەن.



كایا دواى چەند ڕۆژێك لەدادگایكردنی ، بەمەبەستی زنجیرە كۆنسێرتێك بەرەو فەرەنسا وەڕێدەكەوێ. دادگای ئەمنیەتی میلی توركیا لە دانیشتنی دواتریدا كە ئەحمەد كایا تێیدا ئامادە نابێت ، بڕیاری 10 ساڵ زیندانی بۆ دەردەكات. بێئاگا لەوەی كە ئەم هونەرمەندە مەزنە ئیدی هەرگیز ناگەڕێتەوە بۆ سەر ئەو خاكەی كە عیشق و خۆشەویستیەكی زۆری بۆی هەبوو. لە ڕێكەوتی 16/11/1999 تەرمی كایا لە ژوری میوانخانەیەك لەپاریس دەدۆزنەوە. هۆكاری مەرگی وی دەگەرێننەوە بۆ جەڵدەی دڵ. بەڵام ئاشقانى ئاشتی و ئازادی و زۆرێك لە دیموگراتە بێدەنگراوەكانی جیهان دەزانن هۆكاری مەرگی كایا چی بو. تەرمەكەی لە گۆرستانی (برلاشنز) لە پاریس بە خاك دەسپێرن هەزاران كیلۆ مەتر دور لەو خەڵكەی كەخۆشیدەویستن. لەم یەك دوساڵە ی دواییدا دەوڵەتى توركیا هەوڵیدا تەرمەكەی بگەرێنتەوە توركیا بەڵام هاوسەرەكەی ڕەزامەندی نیشان نەداو گوتى : توركیا شایستەی ئەوە نیە مرۆڤێكی مەزنی وەك كایا بگرێتەخۆ.
دوای مەرگى كایا بە هەوڵ و كۆششی هاوسەرەكەى ، دو ئەلبوم لە گۆرانیەكانی بڵاو بونەوە بەنیوى (؟) (تۆش هێندێك بگری) دواتریش لە توركیا ئەلبومیك بڵاو بۆوە بە ناوى (گوێ بگرە سەرزەمینى خوشەویستم) كە تێیدا 20 كەس لەهونەرمەندە لاو و ناسراوەكانی توركیا ،20 گورانی ئەحمەد كایایان گوتبۆوە. مێژوی موزیكى توركیا هەرگیز ئەحمەد كایا لەیاد ناكات بە هۆی ئەو كاریگەریەی كە لەسەر مێژوی سیاسی و هونەری ئەو وڵاتەدا داینا .. ئەمەش یەكێك لە گۆرانیەكانی كایایە بەناوى دەرۆم




[email protected]



سەرچاوە/ دیوارها سخن نمیگویند /ترجمە یغما گلرویی_ایدین اقاخانی/ نشرنگا



دوو شیعر لەگۆرانیەكانی هونەرمەندی شۆڕشگێڕ / ئەحمەد كایا





لەفارسیەوە/ ئازاد نجم







سەرچاوە / دیوارها سخن نمیگویند/ ترجمە/ یغما گلرویی _ ایدین اقاخانی/ نشر نگا1386