Monday, 30/08/2004, 12:00
4368 بینراوە
[1] دوای دوو سال لە راگەیاندنی ئەم هەلمەتە و بەرهەمەكانی و نووسینی ئەم راپۆرتە، سەبارەت بە راستگۆیی و نیازپاكی و بوێری سەرانی ینك، بە گومان كەوتووم.
[2] دەڵێمە Massimo D'Allema لەسالانی 1998-1999 بووە سەرەك وەزیرانی ئیتایا و لە دووای هەلبژاردنەكانی 9 نیسانی 2006، ئێستا، بۆتە وەزیری دەرەوەی ئیتالیا. بەندە لە سالانی هەشتای سەدەی رابرددوو، زیاد لە جارێك، لە بارەگای مەكتەبی سیاسی حیزبی ناوبراو، بە تەنها و لەگەل برادەرانی كۆمیتەی ینك ئیتالیا، بۆ بەدەست هینانی هاوكاری بۆ گەلی كوردستان، زیاد لە جارێك، چاوی بە بەرێزان فەسینۆ Fassino (ئەوكات بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە یوو) و دەللێمە كەوتووە. ئەوەتە لە كۆنگرەی
[3] برادەرانی كۆمیتەی ینك لەو شارانەی لێی نیشتەجێ بوون بە بەردەوامی، بە ووتار خوێندنەوە، بەشداریان لە كۆنگرە خۆجێیەكانی پارتی ناوبراو (PCI- DS) دەكرد، ئەوەتە بەندەی موخلیس لە مارسی 1989، دۆسیەیەك و كۆمەلە پێشنیارەكی، خستە بەردەم كۆنگرەی حەڤدەم كە پێشنیارەكان بە تێكرایی دەنگ، لە كۆكیسیۆنی پەیوەندیەكانی دەرەوە، پەسەند كران. ئەوەش جاری یەكەم بوو، بە ئاگاداری ئێمە، لە كۆنگرەی ئەم پارتە بە فەرمی باسی كێشەی كورد بكرێت. هەندێك لە پێشنیارەكان، بە كورتی، بریتی بوون لە:
[4] برادەرانی ینك ـ ئیتالیا هەر هەموویان بۆ حوێندن روویان لەم وولاتە كردبوو، تەنانەت دوای سالانی راپەرینیش بە دەگمەن كوردی باشوری كوردستان لە ئیتالیا دەگیرسانەوە. برادەرانی ینك لەسەر مەسروفاتی تایبەتی خۆیان هاتبوونە ئێرەو كەس نەبوو بۆرس و زەمالەی حكومەتی عێراقی و لایەنی تری هەبێت، لەگەل ئەوەش ئەندامانی ینك ـ ئیتالیا، زۆر جوامێرانە و ئازایانە شانیان دایە بەر خەبات، بۆیە هیچیان روویان لە سەفارەتی عێراق نەدەكرد و بەمجۆرەش كەس و كارەكانیان نەك هەر نەیانتوانی، لە رووی دارایی، یارمەتیان بدەن تاكو خوێندن تەواو بكەن بەلكو خانەوادەكانیشیان لە ناوەوەی وولات روو بەرووی گرتن و راونان و ئازاردان بوون. بۆیە ئەگەر خوێندكارێكی كورد، لە دلپاكی و لە ناچاری، سەردانی سەفارەتی عیراقی بكردایە بۆ مامەلەی زانكۆ یان نوێكردنەوەی پاسپۆرت ئەوە لێی دەكرا بە هەللا و شاربەدەر دەكرا و وەكو دیواری كەعبەی رووخاندبێت ئەها لە لایەن برادەرانی ینك تەماشا دەكرا. كەچی لە كۆتایی سالانی هەشتاكان ئەندامێكی بەرزی مەكتەبی سیاسی ینك بەسەردان هاتە ئیتالیا، كە گەیشت پاسەپۆرتی عیراقی پێ بوو، ئێمە (برادەرانی كۆمیتەی ینك ـ ئیتالیا) زۆر لە خۆمان "تەریق؛بووینەوە و حەپەساین و لە نێو خۆمان قسەیەكی زۆرمان لەسەر كرد "ئاخۆ بۆ دەبێ گلەیی لە خوێندكارێك بكەین لەبەر بۆ نوسَكردنەوەی نوێكردنەوەی پاسەپۆرت دەچێنە سەفارەتی عیراقی لەكاتێك ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی لە ئەوروپا بەو پاسەپۆرتە دەسورێتەوە...هتد؛، ئاشكرایە ئەو كات زۆر زۆر زەحمەت بوو بە پاسەپۆرتی عێراقی بتوانی ڤیزای وولاتانی ئەوروپی وەربگری. هەلبەتە بەم قسانە هیچ نیاز و مەبەستێكم نیە ناو ناتۆرە بخەمە سەر ئەو ئەندامە بەرێزەی مەكتەبی سیاسی و بە باوەری خۆشم ئەو كەسە لە فایلدارەكانی ناو ینك نیە بەلكو تەنها مەبەستێك بریتیە لە پیشاندانی دلسۆزی و خۆماندووكردنی برادەرانی كۆمیتەی ئیتالیایە.
[5] ئەندامێكی مەكتەب سیاسی و مەسئولی مەلبەندی (!!)، لە نامەیەك (14/11/2004) بۆ بەندە، وێرای دەستخۆشی لەم راپۆرتە، سەبارەت بە سەردانەكانی مام جەلال بۆ ئیتالیا، نووسیوویەتی "لە كۆبوونەوەی مەكتەبی سیاسی موناقەشەیەكی زۆر لەسەر سەردانەكەی ئەمجارەی مامە بۆ ئیتالیا كراو رەخنەی لێگیرا بەلام بێسود بوو؛. ئەمەش قسەیەكی زۆر هەلدەگرێ و كۆمێنتەكەی دەگەل خۆیدایە، هەركەسەش ئازادە چۆنی دەیەوێت با راڤەی بكات.
نازانم ئەو ئەندام و بەرێزەكانیتری مەكتەبی سیاسی ینك زانیاری چەندیان لەسەر سەردانەكی مام جەلال و شاندە یاوەرەكەی هەبووە، بۆیە بە باشی دەزاننم بێینەوە سەر زەماوەندەكەی قوباد تالەبانی. دوای ئەوەی بەرێز مام جەلال بووە سەرۆكی كۆماری عێراق لە نیسانی 2005 هەندێ رۆژنامەی لۆكالی ئیتالی باسی ئەو زەماوەندەی نێوان فوباد تالەبانی و خانم Sherri Kraham، كچە جولەكەیەكی ئەمریكیە، كرد كە زۆر بە نهێنی ئەنجامدرابوو. گوایە خانەوادەی تالەبانی راوێژیان بە كۆمپانیای Regency، كردووە كە پسپۆر و شارەزاییەكی زۆریان هەیە لە سەر ئاستی جیهان بۆ ئامادەكردن و سازدانی ئاهەنگی زەماوەندی شاهانە و ملیۆنێرە دەولەمەندەكان. ئیتالیاش یەكێكە لە ولاتە هەرە جوان و دلگیرەكانی گۆی زەوی، لەبەر ئەوە Regency پێشنیاری بۆ خانەوادەی تالەبانی كردبوو ئاهەنگەكە لە پارێزگای شاری فلۆرانس ـ شاری جوانی و هونەر و ئەدەبی ئیتالی ـ ، لە ناوچەی كیانتی Chianti كە بە شەراب و روونی زەیتون بەناوبانگە، بگێرن. ئەوە بوو ئاهەنگەكە لە كۆشكێكی شاهانەی سەدەكانی ناوەراست Castello del Palagio، سەر بە شارۆچكەی (كۆمونە) San Casciano - FI گێردرا كە پێشتر چەندەها زەماوەندی شاهانەو ملیۆنێری لێ سازكراوە. ئاهەنگی زەماوەندەكە حەوت رۆژی خایاندووە و كەژمارەیەكی بەرچاو لە خانەوادە و دۆستە نزیكەكانی قوباد تالەبانی بانگهێشت كرابوون و بەدەیان bodygardئەركی سەلامەتی بوك و زاواو خانەوادەكانیان پێ سپێردرابوو. خەرجی و مەسروفاتی ئەو زنجیرە ئاهانەگە خۆی لە دەیان ملیۆن دۆلار داوە!!!
ئێمە پیرۆزباییەكی راستگۆیانە ئاراستەی بووك و زاوا دەكەین بەلام لە هەمان كات دەلێین، لە رووی ئەخلاق و مۆرال، زۆر زۆر نارەوایە كوری سەركردەیەكی كورد، كە بەشێكی زۆری ژیان لە خەباتی شاخ و ئەشكەوت و بە تانە رەقە و پیاز و برسێتی بردبێتە سەر و لە كاتێك وولات لە گێژاوی پەلاماری تیرۆریزم و هەزارو یەك دەردەسەر بژیت، بێت لە دەرەوەی كوردستان زەماوەندی شاهانە و playboy یانە ساز بكات و ببێتە مایەی زور بوون و هاندانی گەندەلی و خزم خزمێنە. ئەوەتە لە كوردستان بە دەیان هەزار كورو كچی لاو لەبەر دەستكورتی و بێكاری ناتوانن خێزان پێك بهێنن، لەوانەیە ئەو پارەیەی لە زەمازەندی قوباد تالەبانی سەرفكراوە بیتوانیبا كۆمەكی، بەلای كەمی، هەزار كورو كچی گەنجی كردبایە.
ئەوەتا قوباد تالەبانی، ئەگەر كوری مامە نەبوایە، نەدەكرا بە نوێنەری یەكێتی و ئیدارەی سلێمانی لە USA، بە دلنیایەوەش كەی بەشی ینك دیاری كرا لە پۆستە دیپلۆماتەكانی عیراق قوباد تالەبانی لە شوێنی خۆی یان لە وولاتێكیتر دەكرێتە سەفیری عێراق و سندانیش لە هەزار كەسی زیرەك و لێوەشاو و شیاوتر بدات كە لە خێزان و بنەمالە دەسەلات بە دەستەكانی كوردستان نین. بۆ زۆرتر زانیاری لەسەر زەماوەندەكە، بە زمانی ئیتالی و ئینگلیزی، بنوارە:
www.chianticlassico.com/magazine/2005/articolo0.asp
سەیر ئەوەیە كە ك. ن. سەردانەكەی مام جەلالی، بۆ بەشداری لەو زەماوەندە، بە گەشتێكی دیپلۆماتی سەركەوتوو لە قەلەم دەداو و راستیەكانی لە كۆمەلانی خەلك دەشاردەوە!
[6] ئەوكاتە وەزیری دەرەوە بەرێز فرانكۆ فرەتینی Franco Frattini بوو، پێش بوونی بە وەزیر برادەرانی ینك چەند جار چاویان پێكەوتبوو و، بەندەش دوو كتێبی خۆی، بە زمانی ئیتالی، پێشكەشكردبوو: مەسەلەی كوردو یاسای نێودەولەتان (چاپی ئیتالی 1994)، سلێمانی، سەنتەری لێكۆلینەوەی ستراتیژی كوردستان، 2002، لل 512، دەخالەتی مرۆڤانە لە كوردستان (چاپی ئیتالی 1996)، هەولێر، دەزگای ئاراس، 2004، لل 150. ئەمە تەنها بۆ زانیاری و راستی و دروستی باسەكەیە و، ئێستا فرەتینی، بەرپرسی كاروباری ئاسایشە لە كۆمیسیۆنی ئەوروپی.
[7] بەرێز عادل موراد، لە دەستەی دامەزرێنەرانی ینك، ئەندامی مەكتەبی سیاسی، دوای روخانی رژێمی بەعس بوو بە بەرپرسی رێكخستنی ینك ـ بەغدا و ئێستا كراوەتە سەفیری عیراق لە رۆمانیا، لە 2005، بە بۆنەی 30 سال دروستبوونی ینك نامیلكەیەكی بە سوود و پر زانیاری بە ناوی (الاتحاد الوطني الكردستاني: الانطلاقة .. من طليطلة الى بغداد .. خواطر و ذكريات بعد ثلاثين عاما)، لە سایتی (سوت العراق www.sotaliraq.com) بلاو كراوەتەوە. لە پەرەگرافى (گبيعه التنڤيمي في الخارج)، دەلێ هەر زوو بە زوو دوای دامەزراندنی ینك كۆمیتەی ئیتالیا دروستبوو و دەنووسێ "نوخبەیەكی رۆشنبیری هونەرمەندی وەكو دارا حەمە سەعید، سەردار عەلی عەزیز، لالە عەبدە، فازیل قەساب، عەلی هادی ئیبراهیم، عەمید رەفیق، هونەر ئەحمەد قادر و حەمید دەرۆیش و هیتر؛ هاتنە ریزی یتك. زۆربەی ئەو برادەرانە دوای چەند سالێك ئیتا لیایان بەجێ هێشت و ئیستا تەنها دوو لەو برادەرانەی عادل موراد ناوی هێناون لە ئیتالیا دەژین و بەردەوامن لە چالاكی سیاسی و رۆشنبیری كوردستانی.
[8] پەرلەمنتارانی ئیتالیا لە پەرلەمانی ئەوروپی، بە دەیانجار، دەستپێشخەریان لە بریاررو پێشنیار، لەسەر دۆزی كوردستان، كردووەو، بەندە لەسالی 1994 دەقی 28 لەم بریارانەی، بە زمانی ئیتالی بلاوكردەوە.
[9] بۆ زانیاری زیاتر، سەرۆك كۆماری ئێستای ئیتایا (گیۆرگیۆ ناپۆلیتانۆ Giorgio Napolitano) كە بۆ ماوەی 15 سال بەرپرسی پەیوەندیەكانی ئەوكاتی پارتی كۆمونیست بوو یەكەم كەس بوو ئیمزای لەسەر ئەم داواكاری و پێشنیارە كردبوو و لە نزیكەوەش ئاگاداری دۆزی كورد بوو، رەشنووسی ئەم بریارە، لە سەرەتا، لە لایەن بەندەوە نووسراو پاشان هەندێ دەستكاری تیا كرا.
[11] شەهید رێباز عەبدوللا یەكێك لە پێشمەرگەو كادیرە سەرەتاییەكانی ینك، ناوچەی هەولێر، بوو، لە كۆتای 1978 لە ؛ناوزەگ؛ یەكترمان ناسی و چەند جەولەیەكیشمان بە یەكەوە كرد لە ناوچەی خۆشناوەتی، بناری كۆسرەت و دەشتی كۆیە. یەكێك بوو لە پارتیزانەكانی دوای ئەنفال، بۆ چارەسەری نەخۆشی رووی لە ئەوروپا كردوو و دوای هەفتەیەك لە بەرپابوونی شەری رزگاری كوێت لە ئیتالیا گەرایەوە كوردستان و رۆلێكی بەرچاوی هەبوو لە راپەرین، بە تایبەتی لە ئازادكردنی شاری هەولێر و ماوەیەك فەرماندەی هێزەكانی ینك ـ هەولێر بوو، لە سەرەتای شەری ناوخۆ، لە مایسی 1994 لە بادینان، وەكو لە هەولێر باوە، بە نامەردی بە زیندووی گوللە باران كرا. ئەوكاتەی لە ئیتالیا بوو هەندێ لە بیرەوەریەكانی خۆی و ینك نووسیبووەوەو پێی پیشاندام و كە پر بوو لە زانیاری بە سوودو حەساس، لەو كاتەوە باسی گەندەلی ناو ینكی كردبوو، داوایكرد كۆپیەك لە بیرەوەریەكانی لای خۆم بپارێزم بەلام بە داخەوە وەرم نەگرت چونكە لە مانەوەی خۆم لە ئیتالیا دلنیا نەبووم، هیوادارم چۆن من بە ئەمانەت و راستگۆیانە ئەم دێرانە دەنووسم ئەوهاش كەوتبێتە دەستی كەسێكی بە ویژدان و دەست پاك.
[12] فرۆكە جەنگیەكانی ئیتالیا، لە میانەی ئۆپێراسیۆنی ؛پرۆڤاید كۆمفۆرت Provid Comfort؛، لە 22 نیسانی 1991 دەستیانكرد بە فرێدانەخوارەوەی خۆراك و داودەرمان و كەلوپەلی پێویست لە كوردستان و لە مایسی 1991 هێزەكانی ئیتایا (1200 سەرباز) گەیشتنە شاری زاخۆ. ئیتایەكان بەشداری خۆیان ناولێنابوو "ئۆپێراسیۆنێ ئایرۆنێ Operazione Airone؛، بۆ زانیاری زیاتر بنوارۆ:
[13] شارۆچكەی مەرزەبۆتۆ Marzabotto لە ئیتالیا وەكو هەلەبجەی كوردستانە، لە جەنگی دووەمی جیهانی نازیەكانی لە تۆلەی هێرشی پارتیزانەكان 1830 كەسی سیڤیلیان قەتل و عام كرد و ئیستا ژمارەی دانیشتواتی شەش هەزار كەس دەبێت و بۆتە سومبولی ئازادی و ئاشتی و خەبات دژی فاشیزم و دیكتاتۆریەت. هەر لە سالی 1989 پەیمانی دۆستانەو بە دووانەكردنی شاری هەلەبجە ـ مەرزەبۆتۆ ئیمزا كراو، ئەوە یەكەمجار بوو لە ئیتالیا چالاكیەكی لەمجۆرە ئەنجام بدرێت.
[14] هیوادار و داواكارم برای ئازیز ئالان (ئەحمەد) دەروێش، بە بەلگە، راستیەكانی سەبارەت بەو مەكتەبەی ئیتالیا روون بكاتەوەو پەردە لسەر ئەو گەندەلی و خزم خزمێنەیە هەلبداتەوە كە بە قسەی سەر زارەكی، لێرەو لەوێ، باسی كردووە و دەكات.
[15] برادەرانی كۆمیتەی ئیتالیا، بە تایبەتی بەندەی موخلیس، رۆلی سەرەكیان هەبووە لە نووسین و دارشتنی ئەم بریارە.
[16] كاك یوسف گۆران، بە ناوی كاك فەرید ئەسەسەرد لە سەنتەری ستراتیژی كوردستان، لە نامەیەكی 15/1/2003 نووسیوویەتی هیچمان لە كاك بەكر بەدەست نەگەیشتووە.
[17] لە دوای هەلبژاردنی نیسانی 2006، سكرتێری حیزبی ناوبراو، بەرێز فاوستۆ بێرتینۆتتی Fausto Bertinotti، بۆتە سەرۆكی پەرلەمانی ئیتالیا و زۆر دۆستی كوردە. بە داخەوەو جێگای پرسیارە كە مام جەلال و كاك مەسعود لە گەشتی نۆڤەمبەری 2005 بۆ ئیتالیا دیداریان لەگەل بێرتینۆتتی نەكرد.
[18] كاك یاسین دوای روخانی رژێمی بەعس گەرایەوە كوردستان و ئێستا لە سلێمانی دەژیت و هیوادارین، لە دژی گەندەلی، راستیەكان بدركێنێ چونكە دانانی بە ؛جێگر؛ی بەكر فەتاح لە رێگەی رێكخستن و ئوسولی حیزبایەتی و هەڤالانە نەبووە بەلكو بە عەقلیەتی كویخایەتی و دەرەبەگایەتی بووە بەرامبەر بە كەسێكی لێقەوماو پێویست بە یارمەتی وەكو كاك یاسینی فەقێ سەعید، لە بریتی ئەو یارمەتیەش كاك یاسین دەبوایە، بە نابەدلی، گوێرایەلی كوێخاكەی بێت، هەر ئەوەش وایكرد كاك یاسین، سەرەرای وەرگرتنی مافی پەناهەندەو گەیشتنی مال و مندالەكانی، واز لە "جێگر"ی بهێنێ و روو لە وولاتێكیتر بكات.
[19] بە شانازیەوە دەلێم لە سالانی 1978 ـ 1980 لە ریزی پ. م. ینك بەشداریم لە خەباتی شاخ كردووەو هەرگیزیش بۆ مەبەستی شەخسی باس نەكردووەو بەكار نەهێناوەو هیچ پاداشت و ئیمتیازیش لە ینك و هیچ لایەنێكیتر بەدەست نەگەیشتووەو چاوەروانیش ناكەم. كەچی دلشادی برام كە پ. م. دێرینی ینك ، لە تیپی 85 بەرانەتی، بوو و تا سالی 1994 بە بەردەوامی پێشمەرگە بوو و ئێستا لە دەرەوەیە، لە سەردانی نەورۆزی 2006 بۆ كوردستان بەرپرسێكی مەلبەندی هەولێر، لە چاكەی خۆی، پێشنیاری بۆ كردبوو و پێی ووتبوو "لەبەر ئەوەی ئەتو پ.م. دێرینی و لە هەموو شەرە قارەمانەكانی تیپی 85 بەرانەتی بەشداریت كردووە ئەگەر رازی بیت ئەوە ئەمن پارچە زەویەكت لە شاری كۆیە لۆ وەردەگرم بە مەرجێك نیوەی لۆ من و نیوەی لۆ خۆت (فیفتی فیفتی) ...هتد"، ئەویش لە وەلام ووتبووی "من زۆربەی ژیانی هەرزەكاری و لاوێتیم بە پێشمەرگایەتی بەسەر برد و پارچە زەویەكم پێ رەوا نەبینن نامەوێت و یا خودا بیبرێت" و پێشنیارەكەی رەتكردبووەوە.
[20] یەكێك لەم نامانە، بە ئیمزای زۆربەی ئەندامانی ینك ـ ئیتالیا و جالیەی عێراقی، لە رۆژی 11/9/2004 درایە دەستی مام جەلال و حەمید مەجید موسای سكرتێری حیزبی كۆمونیستی عیراقی كە بە یەكەوە بەسەردان هاتبوونە ئیتالیا. كەچی زۆری نەبرد كۆنە بەعسی و ئەندام فورقەیەك (محمد محمود العاملی)، بەرپرسی مەلەفی ئەمنی ئیران و توركیا لە وەزارەتی دەرەوەی بەغدا لەسەر دەمی رژێمی بەعس، كرا بە سەفیری عیراق لە ئیتالیا. ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی ینك، بە تەلیفۆن، بە بەندەو هەڤالێكیتری رێكخستنی ئیتالیای ووت كە سەفیری نوێ "هەلوێستی زۆر نەگەتیڤی بەرامبەر بە كورد هەبووەو ئێستاش هەیە" و داواشیكرد نامەی نارەزایی لە دژی بنووسین!
[21] د. نەزار محەمەد، یاریدەری سەرۆكی زانكۆی سلێمانی ئەوكات، لە بەرنامەی ؛دیدار؛ی كوردساتی 3/9/2004 ووتی "لەسەر بریارو داواكاری بەرێَز مام جەلال زیاد لە 150 كەس ـ مامۆستا، پرۆفیسۆر و توێژەری ئەكادیمی ـ لە زانكۆی سلێمانی دامەزراندووەو نامەی تایبەتیشمان بۆ خاوەن بروانەمەكانی دەرەوەی وولات رەوانە كردووە بگەرێنەوە ...هتد؛. وەكو لە پێشەوە ئاماژەمان بۆ كرد زۆربەی برادەرانی رێكخستنی ئیتالیا زانكۆیان لە ئیتالیا تەواو كردووە و كەچی، بە رێگای رێكخستن، هیچ پێشنیار و داواكاری نەگەیشتووە تا ئەو كەسەی ئارەزووی هەیە بگەرێتەوە و خزمەت بكات. خاوەنی ئەم دێرانە، خاوەن دوو بروانامەی دكتۆرا و زیاتریشە، لە 25 نیسانی 2003 نامەیەك و ژیانامەی ئەكادیمی، بە رێگەی رێكخستن (بەكر فەتاحی نوێنەری حكومەتی ینك لە ئیتالیا) رەوانەكرد و ئامادەی خۆم نیشاندا بۆ هەر كارو چالاكیەكی لە ناوەوەو لە دەرەوەی وولات بە بەندە جێبەجێ بكرێت، لە 20 تەموزی 2003 بە شەخسی دامە دەستی بەرێز مام جەلال لە ئیتالیا و لە 7/12/2003 دەستی د. ئەرسەلان بایز لە سلێمانی و لە 6/12/2004 لەگەل دەقی ئەم راپۆرتە دایە دەستی بەرێز عەدنان موفتی كە ئەوكات مەسئولی مەلبەندی هەولێر بوو .. هتد كەچی بە باش و بە خراپ وەلامێكم بەدەست نەگیشتەوە بۆیە،بێ ئەوەی گومان بخەینە سەر لێهاتووی مامۆستای زانكۆكانی كوردستان، لەوباوەرەدام زۆربەی ئەو نامانەی د. نەزار باسی كرد لە رێگەی خزم خزمێنە، لا لایانێ، سیاسەتی ماستاو ساردكردنەوە و گەندەلی بووە. ئەمەش نەخزمەتی زانكۆ و پرۆسەی خوێندن و نە پێگەیاندنی كۆمەلگەیەكی ووشیارو شارستانی كردووەو دەكات، ئەم راستیەش، تەنانەت لە میدیاكانی ینكیش، ئاماژەیەكی زۆریان بۆ كراوە.
[22] بەرێز مەلا بەختیار لە 25/9/2004 بە نامەیەكی ئێمێل، سەبارەت بەم راپۆرتە، وێرای دەستخۆشی دەلێ "راپۆرتەكەم گەیاندە دەستی مامۆستا جەمال (بەرپرسی مەلبەندی دەرەوە) و .. هتد". بەرێز مامۆستا جەمال، پێشمەرگەی دێرین و دلسۆز، دەسەلاتێكی ئەوتۆی نیە و بەداخەوە بەشێك لە بەرپرسیاریەتی بارودۆخی ناهەموار و شروپری ئێستای رێكخستنەكانی دەرەوەی وولات كەوتۆتە ئەستۆ ئەویش، لە كۆبوونەوەكانی كۆمیتەی وولاتەكان هەر باس باسی گەندەلی ناوەوەی وولات و زالبوونی رۆلی خزم خزمایەتی و گەندەلیە بەسەر رۆلی رێكخستن، دلسۆزی، لێهاتووی و ئەخلاقی. ئێمە بە تەنهاش ئەم نامەیەمان بۆ بەرێز مامۆستا جەمال رەوانە كرد كەچی بە هیچ شێوەیەك وەلامی نەداوەتەوە. ئەم بێدەنگیە بۆ خۆی وەلامێكە و شایانی كۆمەلێك لێكدانەوەیە.
[23] بەرێز داریۆ ریڤۆلتا Dario Rivolta، لە پال ئەوەی ئەندامی پەرلەمانە، زیاتر بە بیزنزمان ناسراوە، ئەوەتە چەند سالە "كۆمەلەی دۆستایەتی ئیتالیا ـ لوبنان"ی دروستكردووەو خۆشی سەرۆكیەتی و، مەبەستی ئەم كۆمەلەیەش بریتیە لە بەهێزكردن و پەرەپێدانی پەیوەندیی بازرگانی و ئابوری نێوان هەردوو وولاتە. كارێكی بەجێیە و لاریمان لێ نیە بەلام لاریمان لەوە هەیە بە وەفدی پەرلەمانی ئیتالی لە قەلەم بدرێت و گەندەلی لێ بكەوێتەوە. لە ئەیلولی 2005 و تەموزی 2006 بەرێز ریڤۆلتا لە سەر بانگهێشتنی پدك سەردانی كوردستانی كرد و چاوی بە سەرۆكی هەرێم ، حكومەتو پەرلەمانی كوردستان و مام جەلال و... هتد كەوت. ئێمە لێرە نامانەوێت بچینە ناو قولایی و هۆی ئەو داوەتكردنە بەلام ئەوەندە دەلێین "ئەو ماستە بێ موو نیە، لە ناو 950 ئەندامی پەرلەمانی ئیتالی ئەوە بۆ هەر بەرێز ریڤۆلتا داوەت دەكرێت و پێش رووخانی رژێمی سەدام هیچ هەلوێستێكی بەرامبەر مەینەتی گەلی كوردستان نەبووە؟"، تەنانەت لە مایسی 2006 حیزبەكەی ریڤۆلتا دەسەلاتیان لەدەستدا و ئێستا لە ئۆپۆزیسیۆندانە كەچی!، هەروەها ئەوەندەی ئێمە ئاگاداربین تاكو ئێستا هیچ كۆمپانیا و شەریكەیەكی ئیتالی بەرچاو لەكوردستان كار ناكەن. گومانی ئەوە هەیە بەرپرسەكانی ینك ـ پدك لە رێگەی بەرێز داریۆ ریڤۆلتا هەولی بەدەست هێنانی گرێبەستی و فاتورەی وەهمی ملیۆنەها دۆلاریان دابێت و بدەن و هەر بۆیە زۆر لە بەرپرسە گەورەكانی ینك ـ پدك، لە ئیتالیا، جرت و فرتیانە!
[24] بە پێی ئەو زانیاریانەی دەستی ئێمە كەوتوون هەموو پرۆژەو بەرنامەكانی رێكخراوی فاو Fao لە كوردستان بە نیوەچلی و گەندەلی ئەنجامدراون، لە هەردوو ئیدارەی هەولێر و سلێمانی كاربەدەستانی فاو رازی نەبوون هیچ پرۆژەیەك پەسەند بكەن بۆ یارمەتیدانی كەسوكارو پاشماوەی قوربانیەكانی ئەنفال و چەكی كیمیاوی، بەلكو بەناوی "بێ سەرو شوێنەكانی شەری عێراق ـ ئێران" یان "بێ سەرپەرشت" و "بێوەژن"ەكان بوو. ئەوەتە ئەمە بووە رۆلی د. ئەكرەم جاف.
[25] زۆری نەخایاند ترس و خەونەكەم هاتە دی و بەرەزامەندی ینك ـ پدك (لە سەروی هەمووانەوە بەرێزان كاك مەسعود و مام جەلال) لە كۆتایی 2004 د. ئەكرەم جاف، لە تەمەنی 75 سالی، بۆ جارێكیتر، كرایەوە بە سەفیری عیراقی نوێ لە فاو لە رۆما لە كاتێك هەزار و یەك گومان لەسەر رابردوو و ئێستای هەیە. ئێمە گلەیی لە د. ئەكرەم جاف ناكەین چونكە بەشێكی كەمی رابردووی دەناسین و كورد گووتنەی "قسە هەزارە و یەكی بەكارە" بەلام رەخنەكانمان ئاراستەی بەرپرسانی ینك ـ پدك دەكەین كە بۆ پارەو تەماع و گەندەلی دەست بەرداری هەموو ئەو پرنسیپانە بوون كە چەندەها نەوە خەباتیان بۆ كردو گیانیان لە پێناو بەخشی.
[26] رۆژی 20/9/2004 كوردستانی نوێ (لە دەمی بەكر فەتاح) راپۆرتەكی درێژی سەبارەت بە سەردان و كۆرەكە بلاوكردەوە كە بەهیچ شێوەیەك راستیكانی باس نەكردبوو و، نووسیبووی "بە ئامادەبوونی جەماوەرێكی ز یاد لە هەزار كەس كە زۆربەیان كوردەكانی ئیتالبا بوون مام جەلال بەشداری لە كۆرێك كرد"، لە راستی كوردەكانی ئیتالیا لە 50 كەس زیاتر نەدەبوون. رۆژی 19/9/2004، بەندە ئەم راپۆرتەی بۆ ك. ن. و مەكتەبی سیلسی و سكرتاریەتی شەخسی مام جەلال (بەرێز نەورۆز عومەر) و هەندێ ئەندام مەكتەبی سیاسیانەی ئەدرێسیانم لا هەبوو رەوانە كرد. رۆژی 21/9/2004 ك. ن. روونكردنەوەیەكی سكرتاریەتی مام جەلال، سەبارەت بە كۆرەكەی ئیتالیا، بلاوكردۆنەوە رەخنە لە ك. ن. دەگرێت چونكە ریپۆرتاژەكە "سەركەوتوو نیە لە نیشاندانی قسەكانی مام جەلال ... حەقە هەولبدەین باشتریان روونبكەینەوە ... سەرمان سوردەمێنێ كە هەلەی وا زل و ناجۆر بەسەر ك. ن. تێپەر دەكات". لە راستیدا ئەوەی لە لاپەرەی یەكەمی ك. ن. 21/9 بلاوكراوەتەوە دەقاو دەق لەم راپۆرتەی بەندەیان كۆپی كردبوو و بە ناوی بەكر فەتاحی نوێنەری حكومەت لە قەلەمدا بوو، ئەمەش تەواو پێچەوانەی ئەخلاقی رۆژنامەوانی و قسەكانی بەكر فەتاح بوو كە رۆژی پێشوو، 20/9، ك. ن. بلاوی كردبووەوە. هەر رۆژی 20/9/2004 لە سكرتاریەتی مام جەلال ئیمەیلەكەم بەدەست گەیشت و دەلێن "زۆر سوپاس بۆ راپۆرتەكەو گەیشتە شوێنی خۆی".
[27] رۆژی 4/10/2004 مەرینە سێرێنی Marina Sereni، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی ی پارتی "دی ئێس DS"، لە دوای هەلبژاردنەكانی نیسانی 2006 بۆتە سەرۆكی لیژنەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی پەرلەمانی ئیتالیا، وەلامی نامەكەی داوەتەوەو كۆپیەكی بۆ بەندە رەوانە كردووەو تیایا "خەم و پەژارەی خۆی و پارتەكەی دەردەبرێت سەبارەت بە قسەو هەلوێستەكانی لیلی گروبەر بەرامبەر بەرێزان تالەبانی و حەمید مەجیید موسا" و داوای لێبوردن دەكات ئەگەر كۆرەكە وەكو پێویست وەلامی هەست و نەست و داخوازیەكانی ئێوەی (كورد) نەداوەتەوە.
[28] سەركردایەتی ینك لە جیاتی ئەوەی بەدەم داواكاریەكە بێت و رێگە لە مەحسوبیەت و گەندەلی بگرێت و هەر نەبێت هەولبدات كەم بێتەوە تا ئێستا، بە رەسمی، هیچ وەلامی ئەم راپۆرتەی نەداوەتەوە و ناداتەوەش و ، بەردەوام بوو لە چاوپۆشیكردن لە هەلسوكەوتی گەندەلی و مەحسوبیەتی بەرێز بەكر فەتاح و ئەو كوتلەیەی دەستی لە پشت دەدەن. بەكر فەتاح كرا بە ئەندام لە پەرلەمانی كوردستان و هەر بەهیوای ئەوەش بوو رۆژێك بكرێتە سەفیر لەئیتالیا، بۆ ئەمەش لە مانگی یەكی 2005 بە ناو گەرایەوە كوردستان و مەكتەبەكی ئیتالیای داخست و د. خەسرەوی یاریدەدەریشی روو بەرووی ئاوارەیی و لێقەوماوی هات و ناچار بوو قوژبنێكی بچووك لە شاری رۆما بدۆزێتەوە و چاوەروانی دەست و كەرەمی بەكر فەتاح بكات تا كۆمەكی دارایی بكات بەلام بە داخەوە، دوور لە هەموو دابونەریتێكی كوردەواری و یەكێتی سەردەمی شاخ، بەكر فەتاح بە درێژای مانگی 1 تا ـ7 |2005، خۆی لە د. خەسرەو كردە "ئاوی حەیات"، بەمجۆرە بارودۆخێكی زۆر نالەباری بۆ دروستكرد. بەكر فەتاح ووتبووی لەبەر ئەوەی پەرلەمانی كوردستان دەست بەكار نەبووەو مووچەم وەرنەگرتووە لەبەر ئەوە ناتوانم ماگانەت بۆ رەوانە بكەم!!! ئەمەش نیشانەی ئەوەیە ئەم پەیوەندیەی نێوان د. خەسرەو بەكر فەتاح پەیوەندیەكی شەخسی و بە دزی رێكخستنە یان لەبەر گەندەلی چاوی لێ دەپۆشرێت. باش بوو پەرلەمانی كوردستان لە مانگی حوزەیرانی 2005 كەوتە كار و 5 ـ 6 مانگانەی بەیەكەوە وەرگرت و لە تەموزی 2005 گەرایەوە ئیتالیا و قەولی ئەوەشیان پێدابوو بكرێتە "سەفیر" لەبەر ئەوە گەرایەوەو دووبارە د. خەسرەو توانی شوقەیەكی رێكو پێك، كە شایانی مەكتەبی ینك بێت، دۆزیەوەو لە رووی دارایش بوژایەوە. لەگەل ئەوەشدا د. خەسرەو لە رووی رێكخستن و كاری حیزبیەوە، جگە لە بەكر فەتاح، پەیوەندی دەگەل هیچ لایەن و دەزگا و بەرپرسێكی ینك نەبوو و لەبەر ئەوە زۆر نیگەران بوو. لە كاتی سەردانەكەی بەرێز عەدنان موفتی، سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان بۆ ئیتالیا (لە 15 تا 21/5/2006)، د. خەسرەوی نوێنەری ینك بۆ بەخێرهاتنی بەرێز سەرۆكی پەرلەمانی هەرێم ئامادە نەبوو. ئەمەش لەبەر ئەوەی وەكو خۆی گۆتی "كەس لەم سەردانە ئاگاداری نەكردووم بە روژێك پێش گەیشتنی بۆ ئیتالیا، ئێستاش داوایان لێكردووم چاوپێكەوتنی لەگەل ... بۆ ئامادەبكەم و، ئەمەش بەمن ناكرێت چونكە ئوسولی رێكخستن و دیبلۆماسی نیە...هتد". بەمشێوەیە، ئەوەندەی ئێمە لە نزیكەوە ئلگادارین، بەرێز سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لەم ماوە زۆرەی لە ئیتالیا چاوی بە هیچ بەرپرسێكی بەرچاوی ئیتالی نەكەوت (سەروكی پەرلەمان، پەرلەمنتار، وەزبرو بریكارەكان، سەرۆكی یەكێك لە هەرێمەكانی ئیتالی). سەیر ئەوەیە سەرۆكی پەرلەمان لەم سەردانەی كاك بەكر فەتاحی دەگەل خۆی نەهینابوو كە موشكیلەی ڤیزەو زمانی نەبوو و ئەوكات بەسەردانی خێزانی لە ئلمانیا بوو و پەیوەندی بە هەندێ كەسی (؟) كردبوو لە ئیتالیا بەلكو هەندێ چاوپێكەوتن بۆ كاك عەدنان موفتی لەگەل پەرلەمەنتارە ئیتالیەكان ساز بكەن! جێگەی باسە رەوەندی كورد، بە تایبەتی برادەرانی كۆمیتەی ئیتالیا، لەگەل ئەو بێ سەرو بەری و ئاگادار نەكردنەوەیە ـ ئەوەتە لە ئیتالیا، بە پێی راگەیاندنەكانی پدك، خانم رێزانی سالخ بەگ، بە كونفە یەكونێك، بۆتە نوێنەری حكومەت و هەرێم و لە لایەن سەرۆكی هەرێم و حكومەتی كوردستان پێشوازی لێدەكرێت و لە گەشتەكانیان بۆ ئیتالیا پێشوازی و یاوەریان دەكات كەچی بۆ بەخێرهاتن و هاوەلی سەرۆكی پەرلەمان ئامادە نەبوو! ـ هەولیاندا سەردانەكەی سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان سوودی لێبكەوێتەوە بەلام سەرۆكی پەرلەمان لە گەرانەوەی بۆ هەولێر راپۆرتەكی درێژی لەمەر سەردانەكەی سویسرا و ئیتالیا پێشكەش بە پەرلەمان كرد كە هەندێ زێدەرۆیی پێوە دیارەو و بە هیچ شێوەیەكیش ئاماژەی بۆ رۆلی رەوەندی كورد لەم دوو وولاتە نەكردووە!
© 2019- Kurdistanpost