ئەو پرسیارانەى پێویستە ئاسایشی بازگەكان خۆی لێ بەدوور بگرن !

Sunday, 20/10/2013, 12:00

1504 بینراوە

ئاسایش ئەو دەزگا هەستیار و كاریگەرەیە كە بەچاوى (ئەمنى قەومى) ناوزەد دەكرێ و ڕۆڵی كارا و كاریگەریەكانى لەهەر كۆمەڵگایەكدا بەبێ جیاوازى ئاین و ئاینزا و دەنگ و ڕەنگ و ڕەگەز، زامنى دەستكەوتە مرۆییەكانە بۆ سەرتۆپی چین و توێژەكان، كە ئەوان شەونخونى دەكێشن و ماندوونەناسانە شەو دەنێنە سەر ڕۆژ لەدەستخستنى زانیاری و بەدواداچوون بۆ هەموو ئەو مەترسیانەى زەنگى هەڕەشە لەسەر ژیانى هاوڵاتیان دروست دەكەن..ئاسایش ئەو تاقە دامەزراوەییە لەسایەیدا هەمووان بەبێ ترس و دڵەڕاوكێ و نیگەرانى لەماڵەوە لێی دەخەوین و ئەوانیش لەتەك كارەكتەری پۆلیسدا باری ئارامى گشت لایەكمان لەكونج و كەلەبەری ئەو وڵات و هەرێمە دەستەبەر بكەن.

هاوكاری هاوڵاتیان بۆ هەر دیاردەیەكى نەشاز و نامۆ لە زوو ئاگاداركردنەوەى دەزگاكانى ئاسایش ئەركێكى نەتەوەیی و نیشتمانیە، دەبێ هەموو تاكێك خۆی بە تاكێكى نێو ریزەكانى ئاسایش و پۆلیس بزانێ و ببێتە ڕەقیب بەسەر ئەو دەستە چەپەڵ و نەگریسانەى نەخوازەڵا بیانەوێ لەبچووكترین بۆشایی و دەرفەتدا ڕەوشی ئارامى ئەم هەرێمە بشێوێنن و پشێوى بنێنەوە.

رۆحی خاكویستى و خۆشەویستى خاك دەستە جەمعی گەرەكە و دڵسۆزى هەموو لایەكى دەوێ خۆیان بەخەمخۆری ئەو خاكە بزانن و بەكردەوە بوونى خۆیان بۆ ئەو هەڵوێستە بسەلمێنن.

ئاسایشی هەرێمى كوردستان بەبەراورد لەگەڵ ئاسایشی عێراق جیاوازى ئاسمان و ڕێسمانە و تەقینەوەكانى ڕۆژانەى شارەكانى ناوەڕاست و خواری عێراق ئەوە دەردەخەن كە دەزگاكانى ئاسایشی ناوەند لەئاست ئەو ئەركانەدا نین كە دەكەوێتە سەر شانیان و هاوڵاتیانیش خۆیان بە بەشێك لەو كێشەیە نازانن و لەو پێناوەدا ئامادەنین بە بچوكترین زانیاری ببنە هەماهەنگ و هاوكاری و لەم ڕووەوە پەیوەندى بە دام و دەزگا پەیوەندیدارەكانەوە بكەن. هەڵبەتە زیاتر ئەو حاڵەتەی دابڕان و پچڕانى پردی پەیوەندییەكان زیاتر بۆ دژایەتى كوتلە سیاسیەكان و بەرژەوەندی باڵای مەزهەبێك بەسەر ئەویتر دەگەڕێتەوە كە بەو هۆیەى ململانێی لایەنە سیاسیەكان جەنگێكى ساردى گەرماو گەرمى گۆڕەپانەكە و هەمیشە لەپەرەسەندن دایە، لەخۆنەبوردن و یەكتر قەبوڵكردن زەمینەى بۆ تەقینەوەكان خۆش كردوە و بۆیە دەبینین تەقینەوەكان درێژەیان هەیە، وەلێ مایەى خۆشبەختیە ئەو بارودۆخە لەهەرێمى كوردستان بەدى ناكرێ و زۆر دەگمەنە و لەهەموو دونیایش بەوڵاتە پێشكەوتوەكانى ئەمریكا و وڵاتانى ئەوروپا سەرەڕای دەوڵەمەندیان لەبواری تەكنەلۆژیا و چەكى سەردەم و زانیاری هەواڵگری، ئەوجا ناتوانن سەد دەر سەد بەر بە تیرۆر و تۆقاندن و خۆ تەقینەوە بگرن، ئەوەش نابێتە پاساو بۆ ئەوەى بڵێین: دەى مادام هاوكێشەكە بەم شێوەیە، دەى چ قەیدی دەكا ئەگەر لەهەولێر و شارەكانى دیكە هەمان شت ڕوو بدەن، لەوەشدا مەبەست ئەوەیە دەبێ بۆ هەر ڕووداوێ قسەی خۆمان هەبێ و پەند لە كەم و كوڕییەكان وەربگرین و كار لەسەر هۆكارەكانى سەرهەڵدان بكەین و ئەوڕێو شوێنە ئەمنیایە بگرینە بەر بۆ ئەوەى هەمان شت دووبارە نەبێتەوە.

كورد قسەیەكى جوانى هەیە دەڵێ: دار كرمى لەخۆی نەبێ هەزار ساڵ دەژێ..دەبێ هەر هەوڵێك بۆ بونیادى پشێوى، لەلایەن هەر دەستە و تاقم و گروپ و حزب و لایەنێ درا، هەموو ئەو دەستانە ببڕدرێ كە دەبنە چاوساغ و ڕێبەری تیرۆریستان و هەموو ئەوانەى چاویان بەو ئاسایشە هەڵنایێ، ئەوەش بەڕێگرتن دەكرێ لەدزەكردنى نەیاران تا نەتوانن بچووكترین دەرفەت بقۆزنەوە و كارە نەگریسەكانیان لە هەرێمەكەمان تاقی بكەنەوە، بەتایبەت دزەكردنیان لەڕێی چوونە ناوەوە لەڕێی بازگەكانى دەروازە سەرەكیەكان كە لەو ڕوانگەوە هەندێ سەرنج و تێبینم لەلادا گەڵاڵە بووە و بۆ بەرژەوەندی گشتى حەز دەكەم تیشكى بخەمە سەر:

یەكەم: ڕاستە لەهەڕەمى كاركردن لە لوتكەدا ئاسایشی هەولێر و سلێمانى یەكیان گرتۆتەوە، بەڵام خەڵك تێبینى هەیە و زۆرێ دەپرسن: بۆچی لۆگۆی ئاسایشی بازگەكانى سەر بە پارێزگای سلێمانى جۆرێكە و لۆگۆی بازگەكانى ئاسایشی هەولێر و دهۆكیش جۆرێكى ترە؟ لێرەوە لەپەرۆشی خۆم و ڕەواندنەوەى تەم و مژی ئەو قسە و قسەلۆكانەى خەڵك دەیكەن گوایە هێشتا شوێنەواری دوو ئیدارەیی ماوە و هێشتان دوو ئاسایشمان هەیە، بۆیە پێویستە لایەنە پەیوەندارەكان پەلە بكەن لەسەر دانانى لۆگۆیەكى یەكگرتووى هاوبەش كە گوزارشت لەهەموو ئاسایشی هەرێمى كوردستان بكات نەوەكو بچێتە سنووری سلێمانى و لەدوورەوە چاوى بەو لۆگۆیە بكەوێ ئەوەى بەمێشك دابێ ئاخۆ بۆچی تا ئێستا دەزگاكانی ئاسایش یەكیان نەگرتۆتەوە، ئەوەش كارێكى ئەوەندە قورس و زەحمەت نیە نەتوانرێ و بوێری و خەمخۆری بۆ خاك و نیشتمان ئەو بابەتە یەكلایی دەكاتەوە.

دووەم: گەلێ جار خەڵكانێ گلەیی لەو ئاسایشانە دەكەن كە ئەركى بازگەكانیان پێ دەسپێردرێ بەوەى خوو و خدەیان بەهەندێ پرسیاری تەقلیدى گرتووە و بەردەوام وەكو قەوانى سواو لێی دەدەنەوە كە ئەوەش پێویستە لایەنى بەرپرس لەسەری بووەستێ و كار بۆ ئەكتیڤكردن و ئەلتەرناتیفی بدۆزێتەوە، بۆ نموونە: بەدەیەها جار لەبازگەكان تەنها یەك پرسیارى عەنتیكە دەكەن كە زۆر بەئاسانى دەتوانى خۆتى لێ ببووری و بەوەڵامێكى نادروست دەسخەڕۆی بكەی، وەكو ئەوەى كە لێت دەپرسێ: ئەرێ سندوق چی تێدایە؟ ڕەنگە ئەگەر پڕی لەماددەى تەقینەوە و تێنتى بێت تۆ بەوەندە لەدەستى بابای ئاسایش ڕزگارت دەبێ كە بڵێی: نەوەلڵا هیچی تێدا نیە و ئەویش پێت دەڵێ: فەرموو بڕۆ.

ئەو لێكۆڵینەوە سەتحیە و پرسیاركردنێكى وا سادە شتێكى لۆژیك نییە، یان دەبێ سندوقی پشتەوەى پێ بكاتەوە و سەیری شتەكانى ناوەوەى بكات، یان ئەو پرسیارە زیادە، واتە پرسیار نەكردنى لەكردنى باشترە.

پرسیارێكی تر كە ئەویش بۆتە وێردى سەر زوبان: كاكە لە كوێوە دێی؟ بەرای من ئەو پرسیارە بۆ ناوەوەى شارەكانى هەرێم زیادە، چونكە ئەوەى نیەتى پیس و گڵاوبێ قەت ناوی ئەو شوێنەی بۆ بەیان ناكات كە لێیەوە دێ.

پرسیارێكی دیكەیش ئەوەیە: تۆ كوردی یان عەرەبی و كارەساتی گەورە لەوەدایە ئەوەى لەو بازگانە دادەندرێ نەخوێندەواربن، كە بۆ چارەسەری ئەم گرفتە، پێشنیار دەكەم دەزگای ئاسایش كار لەسەر ئەوە بكات لەڕێی خول و ۆرك شۆپەوە ئەو كارمەندانە گۆش بكات چۆن ڕەفتار و مامەڵە لەگەڵ هاوڵاتیان دەكەن؟ بە چ زمانێك دەدوێن نەخاسمە ئەوانەى لەدەرەوەى هەرێم دێنە ناوەوە بەشێوەیەكى تایبەت و ئەوانى تریش بەشێوەیەكى گشتى ، ئەوەش بۆ دوو بەش پۆلین دەكرێن:

1- ئەوانەى لەبەرچاون و ناسراون و ڕۆژانە بە بازگەكان گوزەر دەكەن.

2-ئەوانەى غەوارە و نامۆن.

زۆر گرینگە كەسی پرۆڤیشناڵ لەو بازگانە بوونیان هەبێ بەتایبەت ئەوانەى دەرچووى كۆلێژی ئاداب و پەروەردەن لە بەشەكانی دەروونناسی و كۆمەڵایەتى بەتایبەت ڕەهەندى كۆمەڵناسی هۆكارێكە تا لەڕێی تێڕامان و تیلە نیگا و تەماشاكردنێكەوە ئەو خەڵكە بەگومانانە بناسیەوە و بتوانى سام و هەیبەتى ئەو دەزگایە لەو شوێنە بپارێزى، لەوەشدا مەشقپێكردن و ڕاهێنان و ناردنە دەرەوەى كارمەندان بۆ سوود وەرگرتن لە تەقەنیاتى وڵاتان و ڕێگاكانى پیادەكردنى ئەو ئەركە، دەبێ یەك لە ئەجێندا هەرە لەپێشینەكانی دەزگای ئاسایشبێ بۆ ئەوەى زیاتر باری هێمنى و ئاسایش بۆ هاوڵاتیان دابین بكات.

سێ یەم: جاران(لەسەردەمى گۆڕ بەگۆڕی سەدام) كە باس لە دەزگای ئەمن و ئیستیخبارات دەكرا، مرۆ لەجێوە دەتۆقی و ترس و سامى وەك سێبەرێ لەناخى هەموو تاكێكى كورد دروست كردبوو كە چ دەزگایەكى تۆقێنەر و داپڵۆسێنەرە، بەڵام لەسایەی ئازادی و ئەو ڕەوشە ئارامەى لەهەرێمى كوردستان هاتۆتە ئاراوە، هەمدیس بۆ ڕەوینەوەى تەم و مژی ئەو بیرۆكەى جاران كە خەڵك لێی دەسڵەمیەوە و حەزى بەناو هێنانى نەدەكرد، پێویستە دەزگای ئاسایش بە خەڵك ئاشنابكرێ و هەمووان بە دەزگای خۆیان بزانن ئەوەیش دەكرێ هەڵمەتى نیشتمانى لەپێناودا ئەنجام بدرێ دەرهەق بەهەموو ئەوانەى تا بەئەمڕۆ ڕادەگات دەزگای ئاسایش بەنامۆ دەزانن.