دەنـگـی تــۆپ

دوای نیوەڕۆی ڕۆژی کۆڕەوەکەی ساڵی ١٩٩١ ،  گرمە گرمی  گوللە تۆپەکانی سوپا سەرشۆرەکەی بەعس ، کە لە دوورەوە  بە بەردەوامی  ناوچەکانی بازیانیان دادەگرتەوە ، بە ئاسانیی  دەگەیشتنە شاری سلێمانی ، خۆ هەر ئەوەندەی دەنگی تۆپەکان نزیکبوونەوە ، ئیتر بە تەواوی  ترس و دڵەڕاوکێیان خستە دڵەوە و بە جارێک سلێمانییان خرۆشان.   ئاخر خەڵکی  ناهەقیان نەبوو ، چونکە  هەر هەمان سوپا بوو چوار هەزار و پێنج سەد گوندیان  لەگەڵ زەویدا تەختکرد ، سەدوهەشتاهەزار  کوردی بێ گوناهیان بە زیندووی خستە ژێر لمە داخکراوەکەی  باشورەوە ، هەر فرۆکەکانی ئەوانیش بوون  لە تەنها  چەند چرکەیەکدا و بە یەک گوژم  پێنج هەزار گوڵە هەناری جوانی  هەڵەبجەیان بە ژەهر  هەڵوەراند .  ترس لە جگەرگۆشەکانم کاریکی وایانکرد  لە شار دەربچم و ڕووبکەمە  شاخە سەرکەشەکان و چارەنووسێکی نادیار .  لە ناو سەرچنارەوە ڕێگام گرتە بەر و لەسەر چوار ڕیانەکەی نزیک باڵەخانەکانی  (پاک ستی)  ئێستا ، مەجی وەکو شێرێک وەستابوو ، چەک و چەند ڕیزە فیشەکێکی بەرگریی لە باڵا بەرزەکەی  خۆی بەستبوو ، خۆ کڵاشینکۆفەکەی دەستی  ئەوەندە  تازە تازە بوو ، لەوەنەدەچوو تەنها تاکە تەقەیەکی پێکرابێ ، هەر گەیشتمە نزیکی دەستی لیێ ڕاگرتم  . کاتی وەستام هاتە نزیکم و  بە ڕوویەکی گرژەوە وتی :  ئەوە ئێوەش ئەم شار چۆڵدەکەن ؟ .  ئەی باشە ئەگەر ئێوەمانان  ، کە ڕۆڵەی  ئەم شارەن پشتبکەنە داگیرکەر و بۆی دەربچن ، دەی باشە کیێ بەرگری لەم شارە قارەمانە بکات ؟ .  وشەکانی وەک ساجێکی پڕ لە ژیلەمۆ ڕژانە ناخمەوە و تک تک ئارەقی شەرمەزاریان بە ڕووما هێنایە خوارەوە و هیچ وەڵامێکم بۆ قسە ڕاستەکانی  نەبوو ، بۆیە نەمتوانی سەیری ناوچەوانی بکەم .  ئەو هەستی بە ورە روخاوەکەی  منکرد ، بۆیە وتی :  بڕۆن دەی بڕۆن و وەک با بفڕن و  خۆتان لەم شەرەفە گەورەیە بێ بەش بکەن  ، بەڵام  ئێمە لە جیاتی کەسانی وەک ئێوەش  تا مردن بەرگری لەم شارە دەکەین  و دەبێ داگیرکەر ، یان لە خوێنی خۆیدا بگەوزێ ، یان بەسەر لاشەی ئێمەدا بگاتە  بەر دەمی دەرگای سەرا .  وەی خوایە گیان  وتەکانی چۆن  بوون بە  دەمە تەورێکی تیژ و بێ ڕەحمانە  ڕۆحمی دەجنی  و  تک تک شەرمەزاریشی تێکەڵ بە هەموو دڵۆپە  خوێنێکی ناو  دەمارەکانم دەکرد .  لەو کاتەدا بە دڵ حەزمدەکرد ببم بە دڵۆپێک ئاو و بە ناخی زەویدا ڕۆبچم  ، بۆیە بە تەواوی  دەمم چووە کلیلە و خۆم لە وتەکانی نەبانکرد و  بە شەرمێکی زۆرەوە  لەسەر ڕۆیشتن بەردەوام بووم و لە ناخیشەوە داوام لە خوای گەورە دەکرد مەجی و هاوڕێکانی بپارێزێت . کاتێک گەیشتینە نزیک یەکەم بازگەی دەرچوون لە شار ، دیمەنێکم بینی ، کە ناتوانم گوزارشتی لێ بکەم .  بە سەدان ئوتومبیل بە درێژایی کیلۆمەترێک رێچکەیان بەستبوو و لە شوێنی خۆیان بێ جووڵە وەستابوون . ئاپورەی خەڵکی لە ئەندازە بەدەر بوو ، بەجۆرێک دێو و درنجیشی لە خۆ دەپرینگانەوە ..   لەو لاشەوە چەند پێشمەرگەیەک ڕێگایان بۆ لێپرسراوە ترسنۆکەکان  واڵا دەکرد تا خۆیان و خاو و خێزانەکانیان  پشتکەنە شار و وەک ڕەشەبا  تیێ تەقێنن  . ئەو لێپرسراوانەی بە ئەندازەی تاقە موویەک خۆیان نەبەستبۆوە بە نیشتمانەوە و هەمیشە لە پڕیشکی ئاگرە سورە بە دوور بوون ، بە جۆرێک حەپەسام  چاوم لەسەر ڕێچکەی ئوتومبێلەکانیان هەڵ نەدەگوازت و هەموو شەرمەزارییەکەشیان لە بیربردمەوە و زوو زووش  لە دڵی خۆمدا دەمووت  :  خۆزگە مەجی  لێرەدا بووایە و ئەو قسانەشی بەو لێپرسراوانە بووتایە .. پاش زیاتر لە دوو کاژمێر و کاتێک تارمایی  لێپرسراوەکان بە تەواوی لە چاو ونبوون  ، ئنجا ڕێگا کرایەوە و دەتووت ڕۆژی حەشرە و وردە وردە کەوتینە ریێ و لەبەر لێشاوی خەڵکی  هەر چەند مەترێک  بە سەعاتێک  دبڕڕا .  بۆ لای نیوەڕۆی ڕۆژی دوایی گەیشتینە نزیک عەربەت و سەرلەنوێ  رێچکەی ئوتوومبێلەکان بە تەواوی  وەستایەوە ، ئەوەندە وەستاین بە جارێک بێزار بووین و تاقەتمان نەما ،  بۆیە لە ئوتومبێلەکەم  دابەزیم تا بزانم هۆکاری وەستانمان دەبێ  چیی بێ ، لە دوورەوە قەڵەباڵغییەکی زۆرم بینی ، کە بەری ڕێگاکەیان گرتبوو ، بەرەو ئەو شوێنە ڕۆیشتم ، ئەوەی بینیم دیمەنێکی زۆر چاوەڕوان نەکراو بوو ، دوو ئوتومبیل بەریەک کەوتبوون و  خاو و خێزانی هەردوو لایان هاتبوونە خوارەوە و کەوتبوونە پەلاماری یەکتری .  ئەوەی لە هەمووشی سەیرتر بوو دیمەنی مەجی بوو  لە نێوان ئەو دوو خێزانەدا خۆی کردبوو بە ریش سپی هەمووان و ناوبژی دەکردن .  دیمەنی مەجی وا کاسیکردم ئاسمانم لە بەرچاو تاریکبوو  ،  خۆم پرسیارم لە خۆم دەکرد ، دەی باشە مەجی چۆن چۆنی باڵی گرت و  لە پێش مندا گەیشتۆتە ئەم شوێنە ؟  .  ئەی ئەو بۆ قسەکانی خۆی نەبردە سەر و  شارەکەی بە جێهێشت  و  ئەو هوموو ئارەقەشی بە من ڕشت .  خۆم بۆ ڕانەگیرا و دڕم بە لێشاوی خەڵکەکەدا و نەوەستام تا گەیشتمە بەردەمی و و پرسیارم لێکرد :  ئەرێ کاکە مەجی ئەوە  چۆنبوو  لە پێش مندا گەیشتیتە ئێرە؟ .  ئەی بۆ خاوەنی قسەکانی خۆت نەبوویت و بەرگریت لە شارە قارەمانەکە نەکرد؟  .. ئەو بەبێ ئەوەی تەنها یەک تۆز شەرم بکات و باخەڵی وەک باخەڵی من پڕبێت لە پشکۆی شەرمەزاری ، بە سیلەی چاو سەیرێکی کردم و زۆر لەسەرخۆ  وتی :  کاکە گیان نە بە تەنها بەرگریی لە شار دەکرێ  و نە بە  کڵاشینکۆفیش بەر لە تۆپ و تانکی دوژمن دەگیریێ ! .  بێگومان ڕاستیشی دەکرد  ،  چونکە بە چاوی خۆم ئەو سەرکردانەم بینی بوو ، کە سەدان کەسی وەک مەجییان بە تەنها بەجێهێشتبوو . 

بە ئازا و ترسنۆکەوە ڕوومانکردە شاخ ، ئەو شاخانەی بە درێژایی مێژوو کوردیان لە وەیشوومە و نەمان پاراستووە ، بەڵام نەمانتوانیوە دەوڵەتێکی سەربەخۆیان لەسەر دروست بکەین . ئاخر دەوڵەت لە شار و گوندی ئاوەداندا دروستدەکرێت ، بەرگریکردنیش لە شار بیری ورد و سەرکردەی خۆڕاگری دڵسۆز  و نان و ئاو و  چەک و تفاقی تەواوی دەوێت .

ئەوەی شایانی باسە  مێژووی شکستەکانمان بە بەردەوامی خۆیان دووبارە دەکەنەوە و هۆکارەکەشی سیاسەتی چەوتی لایەنەکان  و سەرکردە خۆسەپێنەرەکانە ، جا زوو بێ یان درەنگ داگیرکەران هێرش دەکەنەوە سەر کۆمەڵگا پەرتوبڵاوە برسییە بێ بەرهەمەکەمان  ، خۆ ئەگەر هەر تەنها بە تەمای کەسانی وەک مەجیش بین ، ئەوا  ئەوانیش ئەمڕۆ  شەکەت و برسیین و وەک جاران زۆر  بە تەنگ نیشتمانەوە نیین و  دەبێ خۆمان بۆ ڕەوێکی کە ئامادە بکەین ، کە زۆر  لە ڕەوەکەی ڕابوردوو خراپتر بێ . جا تکایە تا کار لە کار نەترازاوە با بەخۆماندا بچینەوە .