تورك و عەرەب و فارسى رەگەزپەرست دەبێژن گوایە كوردستان پێشتر سەربەخۆ نەبووە لە چەرخى نوێدا و بۆیە مافى نيە سەربەخۆيى وەربگرێت. ئەو كاتە كوردستان بەشێك بوو لە ئيمپراتۆريەى عوسمانى وەك ئەو ناوچەكانى تر، و عێراقى ئێستا وسوريا و توركيا و لوبنان و سعوديە و ئەردەنى ئێستا، و هەروەها وڵاتانى ترى ناوچەکە، هیچ قەوارەيەکى سياسيان نەبوو پێش جەنگى جيهانى يەکەم، هەموويان هەر وەك كوردستان بەشێك بوون لە ئيمپراتۆريەى عوسمانى. لە دواى جەنگى جيهانى يەکەم، ئەو وڵاتە دەستكردانە دەركەوتن لە ناوچەكە بەو سنورانەى ئێستاياندا، كە ئێستا بوونەته سنورى "پيرۆز". ئەو كاتەش بەشە كوردستانيە عوسمانيەكه خرايە سەر ئەو وڵاتە دەستكردانە بە پێى رێکەوتننامەى سايكس- پيكۆى داگيركارى، كە ئەویش توركيا و عێراق و سوريا بوون. بەپێی ياساكانى نەتەوە يەكگرتووەكان، هەموو گەلێك مافى ئەوەى هەیە ووڵاتێكى سەربەخۆ دابمەزرێنێ و هەروەها لەم سۆنگەیەشەوە گەلى كوردستانيش مافى ئەوەى هەیە نيشتمانەکەى ئازاد بكات و دەوڵەتێكى سەربەخۆ ڕابگەێنێت لەسەر خاكە مێژوويەكەى.
سەرچاوەکان:
۱- محمد أمين زكي. تاريخ الكورد وكوردستان – تاريخ الدول والإمارات الكردية في العهد الإسلامي. الجزء الثاني، ترجمة: محمد علي عوني، مطبعة السعادة، القاهرة، مصر، ۱۹٤۸.
۲ - جەمال نەبەز (2002). ناسنامه و كێشەی ناسيونالى كورد له چەند سەمينار و كۆرێكى زانستيدا. بڵاوكراوەی بنكەی كوردنامە، لەندەن، لاپەڕە 106 و 107.