شەڕی ناوچەکانی نفوز لە لیبیاوە تا قەفقاز

Monday, 12/10/2020, 23:23

4465 بینراوە


له گه ل هه لگيرساني شه ري نيوان ئازرباينجان وئه رمينيا له ناوچه ي ناگورن وقه راباخ كه له بنه ره تا خاكي كورده وه کۆماری سوري كوردستانى سور له سالي ١٩٢٠ 1 له وي دامه زرا . شه رى ناوچه كاني نفوز له نيوان لايه نه په يوه ندي داره كان هه رله گه ل روخاني رژيمي به عس له سالي ٢٠٠٣وه ده ستي پيكرد له نيوان ولاتاني هيزداري ناوچه كه خه وني فراوان خوازيان هه يه ،وه ولاتاني زل هيزي دنيايي سه رمايه داري به ئامانجي ده ست كه وتي به رژه وه ندى ئابوري وئاسايشي نه ته وه ييان له ميانه ي ده ست به سه را گرتني سه رچاوه كاني وزه و بازاري به كاربردن له شوينه كاني ناوچه كاني نفوزله ريگه ي دامه زراندني دامه زراوه ى ئاييني، فه رهه نگي سيخوري وه سه ربازي كه به ستراونه وه به برياري سياسي ولاتاني تي وه گلاوه وه له شه رى ناوچه كاني نفوز .
وه ئه مجار به‌ دروست بوني شه ري ناوخوى سورياو ليبيا له گه ل كيشه له سه رساماني وزه له ده رياي سپي ناوه راست له نيوان ولاتاني عه ره بي و اسرائيل ،يونان ،فه ره نسا /يه كيه تي ئه وروپا له لايه ك وه توركيا له لايه كي تره وه، ڕوبه‌ری جو‌گرافیای شه ري ناوچه كاني نفوز فراوانتر بوو، وه ولاتاني زياتر له م شه ره تيوه گلان، وه به مه ش هه ره شه ي شه رو نائارامي سياسي وكومه لايه تي وئابوري زياتر بوو، نه ك ته نها له ولاتاني نزيك له مه يدانى شه ره كه ، به لكو زور ولاتي دوريش به جوري له جوره كان كاريان ليئكرا. كوردستان و ليبيا به هوى پيگه ي جوگرافيان وه گرنگيان له رووي ئابورى وزه وه جيوسياسي و ستراتيجيه وه به گوره پاني شه ري ناوچه كاني نفوز دائه نرين ،چونكه كوردستان به دريژبونه وه ى به ناو ولاته سه ره كيه كاني تيگلاو له شه رى ناوچه كاني نفوز هه ر له سورياو عيراق وتوركياوه تائه گاته ئيران وولاتاني قه فقاز به تايبه ت ئازه رباينجان و ئه رمينيا ، وه ليبياش له لايه ك به روانيني به سه رده رياي ناوه راست وه له لايه كي تر وه ك ده روازه يه ك بوناو قولايي ئه فريقاو هاوسنورى له گه ل دوو ولاتي عه ره بي ميسرو تونس واده كات رولي سه ره كي ببينن له سه ر روه ش و يه كلابونه وه ي ئه م شه ره. له شه ري ناوچه كاني نفوز، هه مو ره گه زه كاني كيشه ئاماده ييان هه يه له نيوان هه مولايه نه كاني به شدار له شه را ، وهك كيشه و كيبركيي ئابوري ،سياسي، نه ته وه يي ، شارستانی ، ئايني ،جيوسياسي وه ،ستراتيجي وه هه ندي له م كيشانه ٢٠٠٠سال زياتره وه بونيان هه يه ، له نيوان (يونان،ئيران، جوله كه ، موسلمان ،مه سيحي ،ترك له گه ل ئه رمه ني ، عه ره ب ،كورد) وه موسلمان له گه ل روژ ئاوايه. به ر له چه ند ساليك له وتاريكا (ده نگي ته پلي شه ره گه وره كان ديت)2 ئاماژه م به مه كردبوو كه ئه مرو ميژوو به هه مو ره هه نده شارستاني، ئايني ،سياسي وه ئابوريه كانه وه ئاماده يي هه يه ،واته بۆ په‌ی بردن به پالنه ره كان وه ئاستي كيشه وشه ره كان ئه بيت بگه رينه وه بو ميژوي ئه م كيشه وشه رانه كه ساله هايه به رده وامن،وه له هه رقوناغيكي ميژويي داهه رجاره فورميكي تريان به جوگرافياي سياسي وه ره هه نده كاني ژياني ئابوري ،كومه لايه تي ، وه جوگرافیای سياسي داوه. شه ري ناوچه كاني نفوزله سه رئاستي ناوچه له نيوان سئ هيزي سه ره كي ده ستي پيكرد وه به ردوامه ، كه بريتين له (تركيا ،ئيران ، إسرائيل ) وه له گه ل شه رى ناوخوي سورياراسته وخو به گه رمي ده ستي پيكرد واته له شه ري ئابوري وهه وال گريه وه بوبه شه ري روو به روو به بونه ي به رژه وه نديه كاني يه كتر به ئاگر كه تائيستاش به رده وامه ، نمونه ش ليداني به رده وامي ئيسرائيل له هيزه كاني ئيران له سوريا ، وه هه ريه ك له م هيزانه ي تيوه گلاون له م شه روكيشانه به به هانه ى ئايني ،مه زهه بي ، وه به رژه وه ندى ئابورى و ئاسايشي نه ته وه يي خويان پاكانه بو تيوه گلاني خويان ئه كه ن بێ له به رچاو گرتني به رژه وه ندي يه كترونه ته وه كاني ترله ناوچه بونمونه (عه ره ب و كورد )وه به تايبه تيش كورد كه هيچ كاميان نه ك هه ربه رژه وه ندي كوردله به رچاو ناگرن به لكو وه ك نه ته وه ش ناي ناسينن به تايبه ت له لايه ن توركياوه كه فوبياي كوردي هه يه .
تيوه گلاني ئيران ئيسرائيل وه تو كيا له سورياو عيراق بوه هوي سه رهه لداني گروپي توندره وي ئيسلامي شيعه / ئيران وه سوننه /تور كيا دژ به يه ك له لايه ك ، وه هه روه ها شيعه و سوننه دژ به ئيسرائيل له لايه كي تره وه ،وه به خو تيوه گلاني توركيا له ليبيا له ريگه ي گروپه ئيسلاميه سونه كانه وه وه ك ئيخوانه كان بوه هوى سه رهه لدانه وه ي كيشه و باسي نيوان موسلمانان له گه ل ئه وروپاي مه سيحي وه ك قبرس ،يونان ، وه فه ره نسا له برى هه مو يه كيه تي ئه وروپا له لايه ك وه توركيا وگروپه ئيسلاميه كاني سوننه له لايه كي تره وه ، له هه مان كاتدا سه رهه لدانه وه ي كيشه ي عه ره ب له گه ل تورك كه ئيستا ميسرو سعوديه و ئيمارات نوينه رايه تي نه ته وه گه رايي ،ناسيوناليزمي عه ره بي ئه كه ن به رامبه ر توركيا.
له ليبيا ش هه م به ره ي ئايني وه هه موبه ره ي نه ته وه يي له به رامبه ر يه ك وه ستاون وه له شه ردان له ريگه ي شه ري به وه كاله ت كه گروپه كاني ليبيا بۆيان ئه نجام ده ده ن ،كه ئه شێ له داهاتويه كي نزيك دا لايه نه په يوه نداره كان خويان به گه رمي به شداربن ئه گه ر گروپه به وه كاله ت كراوه كان نه توانن كه ئه وه ي پببان سپيدراوه ئه نجامي بده ن ئه مه له سه رئاستي هيزه كاني ناوچه يي. له سه رئاستى هيزه گه وره كان ، به تايبه ت روسياو ئه مريكا، .له ٢٠١٥وه روسيا راسته وخو به شداري شه ري سورياي كرد بو پشت گيري ئه سه د نه ك هه ر ئه سه دي له روخاني مسوگه ر رزگاركرد ،به لكو ئه م هاوپه يمانيه ناوده وله تيه شي شكست پي هيناو هه لوه شانده وه كه بو دژايه تي ئه سه د و روخاني دروست كرابو له لايه ن توركيا ،سعوديه ،قه ته ر ،وه ولاتاني روژ ئاوا ،وه‌ ڕووسیابووه‌ رێگر به‌رامبه‌ر به‌رنامه‌کانی ئه‌مریکا وه‌ سنووری بۆ چالاکیه‌ کانی دانا تا نه‌گاته‌ ڕۆژئاوای سوریا ،وه‌ ئێستا ئه‌مریکا ته‌نهاله‌ کوردوستانی ڕۆژئاوا بوونی سه‌ربازی هه یه‌.
له كاتي ئيستادا شه ري نيوان ئه رمينياو ئازه ربايجان دريژه پي ده درى هه مان شه ري ناوچه كاني نفوزه كه توركيا خۆى بۆ ته رخان كردوه به خه ونى ئه وه ى ئيمپراتوري ئيسلامي دۆگماي توركي زيندوبكاته وه ، وه بوبه ديهيناني ئه م خه ونه و بوگه يشتن به م ئامانجه توركياى ئوردوغاني ناكوكي نيوان روسياو ئه مريكاي قۆسته وه بۆئه وه ى ببيته يارى كه رى سه ره كي له م شه ره ،وه بتوانيت جي پيي خۆى بكاته وه ،بونمونه له سوريا ناكوكي ئه مريكي و رووسي قوسته وه تابه شيك له كوردستاني روژئاوا داگيربكات وه ك (عه فرين )كه توركيابه چاوپوشي كردني روسيا داگيري كرد ،كه به گوێره ي راپورته كاني مافي مروڤ توركيا تاواني دژي مروڤايه تي ئه نجام داوه ، وه هه تا تاواني دژي فه رهه نگي ئينساني به وێران كردني شوينه واره ميژوييه كان له عه فرين به شيوه يه كي به ربه ريانه.
توركيا به خۆتي وه گلاني له ليبيا به مه به ستي ده ست به سه راگرتني نه وت وگاز هه مان سياسه تي قۆستنه وه ى ناكوكي روسياو ئه مريكا به كار دينيت وه ك له ليبيا راسته وخۆ رووبه رووى به رژه وه نديه كاني (ميسر،عه ره ب ،ولاتاني ئه وروپا به تايبه ت فه ره نساو يونان) وه هه روه ها روسياش ده بيته وه،ئه مريكا چاوپوشي له تيوه گلاني ته ماع كارانه ي توركيا ئه كات تاهه مولايه نه تيوه گلاوه كان وه ك عه ره ب ،روسيا ،ئه وروپا ،وه هه تا توركياش له به رامبه ريا لاواز بن ،ئه گه ر نا ئه مريكا وه روژئاوا قبول ناكه ن توركيا ده ست به سه ر هيچ ناوچه يه كا بگريت كه نه وت وغازي تيابيت . ئێستا پرسيار ئه‌مه‌یه‌ ،تاكه ى ئه مريكا چاوپوشي له توركيا ده كات ،که‌ تو‌رکیا لیبیاش به‌ هه‌مان شێوه‌ی کوردستانی باشوور که‌ سه‌رچاوه‌ی وزه‌ی گه‌وره‌ی تیایه‌ داگیربکات وه‌ ده‌ست به‌ سه‌ر سامانی لیبیادا بگرێیت به‌هاوکاتی گروپه‌ اسلامیه‌ توند ره‌وه‌کان ؟ وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره‌ پویه‌ندی به ئاستى روبه روبونه وه ي ئه وروپا ،وه ئيسرائيل له پشتي په رده وه هه يه له گه ل توركيا له سه ركيشه ى نه وت وگاز له گه ل هه ريه ك له يونان و قبرس ،ميسر وه ئيسرائيل ،وه‌ هه روه‌ها ڕه‌و‌شی شه‌ڕه‌کانی ترله‌ شوێنه‌کانی تروه‌ک سوریا ،عێراق وه‌ ئێستا قافقازیش.
به هه مان جۆرسوریاولیبیا ، ئيستا ئه مريكا چاوپوشي له تيوه گلاني توركيا ده كات له شه ري نيوان ئه زه ربايجان وئه رمينيا له ناوچه ي قه فقاز ، كه له رووي ميژويي ،جوگرافي ،جيوسياسي ،وه هه تاله روى ديموگرافي ،نه ته وه يى ،نه ژادى ،ئاينى وه مه زهه بيه وه قه فقاز به ناوچه ي نفوزي روسيا دا ده وه هه رنائاراميه ك له ناوچه ي قه فقاز كاريگه ري راسته وخوي ئه بيت له سه رئاسايشي نه ته وه يي روسيا ، به‌ لاى ئه مريكا تيوه گلاني روسيا له كيشه ي قه فقاز به هوي توركياوه وائه كات كه روسيا ناچاربيت له شوينه كاني تري ناوچه كاني نفوزو كيبركي له به رامبه ر ئه مريكا پاشه كشه بكات ،وه توركياش به‌ مه‌زنده‌ی خۆی، بوئه وه ى روسيا له هه ركاردانه وه يه كي خيرا به دوربخاته وه ، وه به را مبه ر تيوه گلاني توركيا له ناوچه ي قه فقاز ساردي بنويني ،روسيا مه شغول ئه كات به مامه له ي بازرگاني به تايبه ت كريني موشه كي س.س٤٠٠ به‌ پاره‌ ى نه‌وتی کوردوستان ته‌ماع ئه‌خاته‌ به‌ ر ڕووسیا ، وه له‌ رووی سیاسی وا نیشان بدرێ که‌ ناره‌زایه‌ تی امریکا له‌ سه‌رکرینی مووشه‌ کی س س ٤۰۰ له‌ رووسیا له‌ به‌ر ئه‌ وه‌یه‌ که‌ تورکیا مه‌ یلی گواستنه‌وه‌ی سه‌نگه‌ری هه یه‌ له‌ سه‌نگه‌ری امریکاو رۆژئاوه‌وه بۆسه‌نگه‌ری روسیا تا به‌مه‌ رووسیا سڕبکات له‌هه رکاردانه‌وه‌یه‌ک به‌رامبه‌رتورکیا.
توركيا به تيوه گلاني له قه فقاز ئيستا قه فقاز به لايه ني كه مه وه بوته سيهه م شوين كه توركيا تيا رووبه رووى به رژه وه نديه كاني روسيا ئه بيته وه دواي سورياو ليبيا ، وه هه روه ها بو فه ره نساش به هوي په يوه ندى پته وى ميژويي ،ئايني ،فه رهه نگي وه كومه لايه تي له گه ل ئه رمينيا قه فقاز لاني كه م سيهه م شوينه كه توركيا رووبه رووى به رژه وه نديه كاني فه ره نساو هه مو ئه وروپا ئه بيته وه له دواي لبيا ،يونان ،ده رياي سپي ناوه راست وه ئه فريقا .له‌ به‌رئه‌وه‌ نزيك بونه وه ي فه ره نساو روسيا وه دروست بوني هاوپه يمانيه كي نا ره گه يه نراو بۆبه رپه رچ دانه وه ي فراوان خوازى توركيا بوته راستيه كي سه پينراو كه هه ردوو ولاتي روسياو فه ره نساى ناچاركردوه هاوهه لويست بن له مه ر كيشه كاني ناوچه نفوزيه هاوبه شه كانيان به رامبه ر توركيا وه بزوتنه وه ئيسلاميه راديكاليه كان .
چوني گروپه ئيسلاميه سونيه توندره وه كان بوبه شداري شه ر له ريگه ي توركياوه بو پالپشتي ئازه ريه شيعه كان دژي ئه رمه نيه مه سيحيه كان ،وه به رده وامي ره وشي شه روكيشه له نيوان ئازه ربايجان و ئه رمينيا واته چوني زياتري گروپه ئيسلاميه كان بوناوچه ي قه فقاز وائه كات كه قه فقاز ببيته ئه فغانستان ،سوريا يا ليبيايه كي تر له ئاينده يه كي نزيكا، كه ئه مه ش واته هه ره شه ى راسته وخو بۆسه ر روسيا،وه تيوه گلاني روسياله شه ريكي دريژ خايه ن له گه ل ئيسلاميه كاني هاتوو له توركياوه كه ئه بنه هانده ر بوئه وه ى ئه م 50مليون موسلمانه ى كه له روسيا ده ژين ئه مانيش به دژى به رژه وه ندى روس به شدارى ئه م شه ره بكه ن وه ك جيهاد.له گه ل به رده وامي رويشتني گروپه ئيسلاميه كان بوقه فقاز ئه بي چاوه ريي كاردانه وه ي روسيابكريت وه هه روه ها ولاتاني تريش بو روبه روبونه وه ي ئه م ره وشه وه ك (ئيران )له ترسي بزوتنه وه ي جياخوازي ئازه ريه كاني ئيران وه هه تاچين وه ولاتاني تري ئاسياي ناوه راست له ترسي په ره سه ندني گروپه ئيسلاميه كان له ولاته كانيان.
هه لبه ته تائيستا هه لويستي وه كاردانه وه ي روسيا ديارنيه به رامبه ر ئه م ره وشه ته. وه ته نها چاوديرى ره وش ئه كات به هه ستياريه وه ، به لام به دلنيايي روسيا ده سته وه ستان ناوه ستي كه ره وش بگاته ئاستي هه ره شه بوسه ر يه كيه تي خاكي و ئاسايشي نه ته وه يي ، وه بيته هه ره شه له سه رئاشتي كومه لايه تي . روسيا هه رگيز به رژه وه ندي بالاى نيشتماني ناكاته قورباني مامه له يه كي بازرگاني يان ياريه كي سياسي هه رزان كه توركيا خه ريكيه تي وه هه ركاردانه وه يه كي روسياش له قه فقاز كارى گه رى راسته وخوى ئه بي له سه ركوي شه ري ناوچه كاني نفوز له شوينه كاني تريش كه زورلايه ن زياني كوشنده يان پي ده گات له وانه توركيا . له به رئه وه ، ئه مه ي توركيا له باشوري كوردستان بۆى چوه سه ر به هۆى نه بوني ده سه لاتيكي نيشتماني به رپرس، وه له روژئاوا وه ك له سه ره وه باس كرا به هوي قوستنه وه ي ناكوكيه كاني روسياو ئه مريكا له به رامبه رسوريا ، وه له ليبيا به هۆى چاوپۆشی ئه‌مریکاوه به دلنيايي له قه فقاز بوي ناچيته سه ر له ريگه ي مامه له ي بازرگاني وه ك به رتيل به روسيا يان هه ندي گه مه يتري سياسي هه رزانه وه . ئه‌م ڕه‌وشه‌ی که‌ ئێستا له‌ ئارادایه‌ له‌ درو‌ست بوونی به‌ره‌ی دژ به‌یه‌ک وله‌ گه‌ل یه‌ک ،له‌ گه‌ل به‌رده‌وامی وه‌ په‌ره‌سه‌ندی ناکۆکیه کان هه موووه‌ڵاتان وه‌ گه‌لانی ناوچه‌ له‌ دوو به‌ره وهاوپه‌یمانی جیاوازا کۆ ئه‌کاته‌وه‌ ، که‌ ئه‌ گه‌ری به‌ یه‌کاچوونی سه‌خت وخویناوه‌ی وه‌ وێران که‌رهه‌یه‌ ،که‌ بگاته‌ئاستی شه‌ڕێکی فراوانی ناوچه‌یی که‌ چه‌نده‌ها لایه‌ن تیا به‌شداربن به‌مه‌ش نیمچه‌ شه‌ڕێکی جیهانی بێته‌ کایه‌وه‌ که‌ ئه‌ شێ ببێته‌ جیهانی که‌ ئاکامه‌ که‌ی له‌ هه ردوو حاڵه‌تدا،چ ‌ شه ڕێکی فراوانی ناوچه‌یی/ نیمچه شه‌ڕێکی جیهانی بێت یا ن شه‌ڕێکی جیهانی ئه‌بێته‌ هۆی گۆڕانی نه‌خشه‌ی جیۆسیاسی وه‌ جێوستراتیجی له‌ ناو‌چه‌ وه‌ هه تا له‌ جیهان ئه‌ گه‌ر شه‌ ڕه‌که‌ ببێته‌ جیهانی، وه‌ ئه‌بێته‌ بۆی دروست بوونی جیهانێکی نوێ به‌ سسته‌مێکی نوێوه‌ به‌ هه موو ره‌هه‌نده‌ سیاسی ،ئابووری،دارایی ،ئاسایش وه‌ کۆمه‌ڵایه تیه‌ کانه‌وه‌.
سه ركه وتني ئه زموني توركيا له كوردستاني باشور له ريگه ي داگيركاريه كي نه رم و هيواشه وه وه ده ست به سه راگرتني نه وت وگازي كوردستان ، بازار ،وه دارايي هه روه ها نفوزكردني توركيا هه تا بوناوكايه كاني ميديا بوارى خويندن ،فه رهه نگي وه سياسي بوه هانده ريك بو توركيا كه هه ول بدات هه مان ئه زمون دوباره بكاته وه له باكوري سوريا /روژئاوا وه ئه مجاره ده ست به سه راگرتني نه وت وگازي ليبيا ، وه پاره و نه وتي ليبياو كوردستاني باشور ئيستا په ل بهاويژيت بو قه فقازو شوينه كاني ترى جيهان.له گه ل فراوان بون وتين سه ندني شه ري ناوچه كاني نفوز وه ولاتاني عه ره بي ناچاربون په نابو ئيسرائيل دوژمني هه ميشه ييان ببه ن به هوي فشاري فراوان خواي توركياي سوننه وئيراني شيعه له سه ريان كه مه به ستيان ده ست به سه رنه وت وساماني ولاتاني عه ره بي و كوردستانا بگرن به به هانه ي ئايني وه مه زهه بيه وه له باكوري ئه فريقاوه تا روژئاوا وكوردستاني باشور.
ترسي ئيسرائيليش له هه ره شه ي گروپه راديكاله ئيسلاميه سونيه كان وه ك حماس وجيهادي ئيسلامي كه توركيا پشتيوانيان ده كات وه هه روه ها گروپه شيعه كان وه ك حيزب الله كه ئيران پشتيوانيان ده كات واي كردوه كه ئيسرائيل پيويستي به هاوكاري ولاتاني عه ره بي بيت بو روبه روبونه وه ي هه ره شه كان له سه ربوني قه واره ى قه‌واره‌ی . بۆیه‌،ئه‌مه‌ به‌ یه‌که‌م جار دائه‌نرئ له‌ مێژووی عه‌ ره‌ب وجووله‌که که‌ یه‌ک بگرن و له‌ یه‌ک نزیک ببنه‌وه‌ بۆ رووبه‌ رووبونه‌وه‌ی هه ڕه‌شه‌کانی دوژمنی هاوبه‌شیان.واته‌، له‌ راستیدا تا ئێستا اسرائیل براوه‌ی شه‌ڕی ناوچه‌کانی نفوزه‌ ،وه‌ له‌ گه‌ل زیاترتین سه ندنى شه‌ڕی ناوچه‌کانی نفوز له‌ ئاینده‌یه‌کی نه‌ چه‌ ندان دوورا دۆڕا‌وه‌کانی شه‌ڕی ناوچه‌کانی نفوزیش ئاشکرا ئه‌بن.
وه له گه ل زياتر تين سه ندني شه ري ناوچه كاني نفوز له ئاينده يه كي نه چه ندان دوردا دوراوه كاني شه ري ناوچه كاني نفوزيش ئاشكراده بيت ئه وه ي په يوه ندي به كورده وه هه يه ،كه كوردستان مه يداني شه ره كاني ناوچه كاني نفوزه ئه گه ر ستراجيه كي نه ته وه يي به رنامه بو داريژراو نه بيت ، وه له سه ر به رژه وه ندي نه ته وه يي وه نيشتماني سياسه ت نه كات به ئامانجي دروست كردني قه واره ي سياسي كوردله چوارچيوه ي ده وله تي كوردي ،وه فه راهه م كردني مافي برياردان له سه رچاره نوسي خوي بوئه وه ي ژيانيكي سه رفرازانه له ئازادي وئاشتي دا بو نه وه كاني داهاتو مسوگه ر بكات، ئه وا جاريكي تر وه ك چه نده ها جارى ترئه بيته ئامرازو سوته مه ني بوشه رى خه لكي تر . له كوتايش دا كه شه رته واوبو ده ست به تال ئه بيت وه ك هه ميشه ،له به رئه وه، بوئه وه ي تراجدياكاني رابردو دوباره نه بيته وه وه كورد نه بيته قورباني به رژه وه ندي خه لكي تر به هيچ بيانويه ك نابيت ببيته لايه نگري هيچ كام له لايه نه دژبه يه كه كان له شه ري ناوچه كاني نفوز ،به لكوئه بيت زياتر ئامرازه كاني به هيزبون فه راهه م بكات هه رله ريكخستني فراوان وپته و تائامرازه كاني به رگري هاوچه رخ ،به‌لکو و‌زه کانی هه ل بگرێ تا له‌ کات و شوێنی گونجاوه‌ به‌ کاری بێنێ بۆ به‌رژوه‌نه‌دی نه‌ته‌ وه‌یی و نیشتیمانی خۆی.

1. https://www.duvarenglish.com/columns/2020/10/03/red-kurdistan-in-nagorno-karabakh/?fbclid=IwAR3YIiwN6VKc17wKgFrVm3Ioeq8UcxikaOnBWqEeroe4JmqDNbzmtq0VtLU
2.http://chawigal.com/?p=3963

نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست






کۆمێنت بنووسە