پەروەردەکردنی منداڵەکانمان بە خۆشەویستی بۆ کوردستان

کوردستان لە ئەوپەڕی باکووریەوە بۆ ئەوپەڕی باشووری، لە ئەوپەڕی رۆژهـەڵاتیەوە بۆ ئەوپەڕی رۆژئاوای، بە زەوی و ئاسمانیەوە، بە شاخ و گـرد و دۆڵ و دەشتیەوە، بە ئاو و رووبار و هەوا و سامانیەوە، بە دارستان و بـاخ و چـەم و گـوڵ و گـوڵـزاریەوە، بە دیهـات و شـارانیـەوە.. نیشـتمانی پـیرۆز و شیـرین و جـوانی ئێـمەی کـوردە. جـێی هەزاران ساڵەی باب و باپیرانمانە لێرە ژیان و لێرە مردن، لێرە دەژین و لێرە دەمرین. 

کوردسـتان ماڵی گەورەی هەموومانە. دایـک و باوکـمانە، خوشک و بـرامانە. کەس و کارمـانە. کوردسـتان سـۆما و گـلـێنەکـانی چاوەکـانمانە. هەنـاسە و دڵ و دەروونمـانە. کۆردستان گـروپی خوێمـانە. کوردستان مێـژوو و جوگـرافـیا و ناسنامەمـانە. رابـردوو و ئەمـڕۆ و داهـاتـوومـانە. کوردستان هەمـوو شتێکـمانە. سۆز و خۆشەویستیمان بۆ کوردستان بێ سنوورە و لە قـووڵایی دەروونمانە. کوردستان. بۆیـە نـاوی کوردسـتان، جـوانـترین وشـەیە لە لامـان، بـۆتـە ویـردی شـیریـنی هەمیشەی سەر زارمـان. بـوون و ژیـانمـان، بەبـێ کوردســتان هـیچ واتـایـەکی نیـیە.

کوردســتان گـەر تـۆ نەبـی تەیـرێکـم بێ ئاسـمان

بە نـاوی تـۆی پـیـرۆز سەربـڵـنـدم لەنـاو جیهـان 

خۆشەویستیمان بۆ کوردستانی جـوانمان، خۆشەویستیـیەکی رەمـەکـيیە، بە زگـماکییە لەگەڵ لەدایکـبوونماندا لە دایکبووە. تێکەڵی هـەست و ویژدان و خڕۆکە سوورەکانی خوێنـمان بـووە. هەر وەک ئەوەی بۆمـاوە بێت و لە دایـکان و باوکـانمانەوە بـۆمـان مـاوەتـەوە. شـاعـیری گـەورەی گەلـەکەمـان (عـەبـدوڵـڵا گـۆران) دەڵـێـت:

کوردســـتان: جـێــگـامی جـێی هــەزار ســاڵـەم

پـەروەردەی ئەم دۆڵ و سەر لـووتکە و یـاڵـەم

عـەشـقی تـۆ، ئەی دایـکی خـۆم و هـاوخـوێـنـم

هـەر لـە پـشـــــتـی بـاوکـــــا چــــــووە خـوێـنـم

ئـەشـچـێـــتـە هــــــەوێـنـی کــــوڕ و کـــــوڕەزا

تـا تــاقـێ کـــورد مــابـێ لـە چـیــــای بــــــەرزا 

کوردسـتان زۆری پـێ بەخـشـیویـن. پێویستە ئێـمەش بە ئەمەکـبین و رۆح و گـیانمانی پێ ببەخشین. راستە کە ژیـان شیرین و بەنرخە، بەڵام کوردستان شیرینتر و بەنرخترە.

(ئەفـلاتـوون) دەڵـێت:"هـیـچ خـۆشــەویسـتـییەک، نـاگـاتە خـۆشـەویسـتی نیـشـتـمان"

(بومـارشە) ش دەڵـێت:" جـوانە کە مـرۆڤ لە پێـناوی نیشـتمانەکەیـدا بمـرێت. بـەڵام لەوە جـوانـتر ئەوەیـە کە لە پێـنـاوی ئـەم نیـشـتـمانـەدا بـژیـت" 

خۆشەویستیمان بۆ کوردستان، تەنیا بە قسەی رووت و بە بەڵـێن و دروشمی بریقـەدار گوزارشتی لێناکرێت، بەڵکو پێویستە بە دڵسۆزی و بە کاری کـرداری و بە خزمەتکردن و هاوبەستەبوونمان بۆ کوردستان، بە ئامادەبوونمان بۆ بەرخودانی و بەخشینی رۆح و گیانمان لە پێناوی پارستن و بەرگریکـردن لە کوردستان، دڵسۆزی و خۆشەویستیمان و ئەمکـداریمان بۆ کوردستانمـان بسەلـمێـنـین. 

چۆن خۆشەویستی کوردستانمان لە دەروونی منداڵەکانماندا بـڕوێنین؟ 

پێویستە هەر لە منداڵـییەوە، منداڵەکانمان بە خۆشەویستی بۆ کوردسـتان، بە دروستی گۆش و پەروەردەیان بکەین و رایان بهـێنین. چونکە ئەم منداڵانەی ئەمڕۆمان. هیوای داهـاتووی کوردستانن. ئەمانن کە دەبن بە کەڵە تێکۆشەران و شۆڕەسوارانی مەیدانی کوردایەتی و مەردایەتی. منداڵانی ئەمڕۆمانن لە سبەینێدا دەبنە سەرکردە و دەسەڵاتدار و بەڕێوەبـەر و فەرمانبەر و بڕیـاردەر. هەموو کاروبارێکی کوردستان بەڕێـوەدەبەن.

  لەم پێودانگەوە، پەروەردەکردنی منداڵەکانمان بە خۆشـەویستی و هـاوبەستەبوون بۆ کوردستان ئەرکێکی زۆر هەستیار و چارەنووسسازە. بەڵام پێویسترین و پـیرۆزتـرین ئەرکی ئەستۆێ هەموو لایەکمـانە: خێـێزان، قوتـابخـانە، مامۆســتایـان، نووسـەران و شاعـیران، هونەرمەنـدان، کۆمەڵـگا، ميـدیا و راگەیانـدنەکان، رێکخراوەکانی منـداڵان، هەر خەمخۆر و هـیواخوازێکی داهـاتوویەکی گەشتر و شیاوتر بۆ کورد و کوردستان.

بێگومان بەرزترین و گرنگترین و پیـرۆزترین ئامانجی پـەروەردەکردن و فـێرکردن و ئامـادەکـردن و راهـێنانی و ئاراسەکـردنی منداڵەکـانمان، بۆ ئەمـڕۆ و بۆ داهـاتوویان، خۆشـەویستی و شـیرینکـردنی هـاوبەستەبـوونیانە بۆ کوردسـتانی نیشـتمانمـان. ئـەم هـیوا و ئامانجەش بە شەو و رۆژێـک نایەتـە دی. پشوودرێـژی و هـاوکـاری هەمـوو لایەکمانی دەوێت، بە تایبەتیش هاوکاری لە نێوان خـێزان و قوتابخـانەدا، چـونکە ئەم دوو لایەنە پشکی شێری ئەرک و بەرپـرسیارێتیـیان لە پـەروەردەکردنی منداڵەکـانمان هەیە. قوتابخانە تەواوکەری پەروەردەی ماڵەوەیە و دەتوانێت زیاتر و دروستر گەشە بە پەروەردەکـردنی منـداڵەکانمان بـدات. زیاتـریش خۆشەویستی و هاوبەستەبوون بۆ کوردستان لە هـۆش و دەروونی منـداڵاکـانمانـدا بـڕوێنـێت. 

گەلێ رێگا و شێوازی جیاواز هەن، کە دەتوانین بە هۆیانەوە سۆز و پەرۆش و هەست و خۆشەویستی و هاوبەستەبوون بۆ کوردستان لە دەروونی منداڵەکانمانـدا بـڕوێنـین و شـیرینـیان بکەيـن. بە کـورتی و بە چـڕي ئەمـانە بەشـێکـن لـەو رێگـا و شـێـوازانـە: 

١ـ هەر لە منداڵییەوە بە شێوازێکی ئاسان و بە پێی تەمەنیان، هـەست و خۆشەویستی و هـاوبەستەبوون بۆ کوردستان لە دەروونی منداڵەکانمانـدا بـڕوێنین و شیریـن بکەین. 

٢ـ رۆشنبیری منداڵان، رۆڵيکی گرنگی لە خوشەویستی و هاوبەستەبوونی منداڵان بۆ کوردستان هەیە. بە رۆحی دڵسۆزی و ئەمەکداری زاخاوی هۆش و دەروونیان دەدات. 

٣ـ بە مێـژوو و جوگـرافـیا و کـولتـوور و شۆڕشـەکـانی گەلـەکەمـان و بە ژایـاننـامەی سەرکردە و تێکۆشەرە دڵسۆزەکانی گەلەکەمان، لە پیاوان و ژنانمان ئاشنایان بکەین. 

٤ـ بۆ گەشت و گەڕان و ئاشانابوون، بیان بەین بۆ سەیرانگاکان و هاوینەهەوارەکان و شوێنەوارە دێرینەکانمان، پێیان بڵێین ئەم شوێنانە بەشێکن لە کوردستانی نیشتمانمان. 

٥ـ نەک هەر مامۆستای وانەی پەروەردەی نیشتمانی، پێویستە مامۆستاکانی وانەکانی کەش (زمانی کـوردی، مـێژوو، جوگـرافـیا، زانیـاری، بیرکاری، پەروەردەی هونەری، پەروەردەی وەرزشی) دەتوانن بابەتی وانەکانیان بە خۆشەویستی و هاوبەستەبوون بۆ کوردستان گرێ بـدەن. بە تایبەتیش وانەی کوردی و پەروەردەی هونەری و وەرزشی. 

٦ـ سروود و شیعرە نیشتمانییەکانمان لە قوتابخانە بنەڕەتییەکاندا، رۆڵێکی زۆر گرنگ و کاریگەریـان هـەیە، لە شیرین کـردنی خۆشەویستی و هـاوبەستەبـوونی قوتـابیان بۆ کوردستان. شاعـیرانی کۆن و نوێمان، بە تایبەتیش شاعـیرانی بواری ئەدەبی منـداڵان، بە دەیان سروود و شیعـریان دەربارەی جـوانی و خۆشـەویستی کوردستان نووسـیون، پێـویستە پەرتووکخـانەکـانی قوتابخـانەکـان، بە پەرتـووکی شـیعـری ناسک و شـیرینی شاعـیرە ناسراوەکانمان دەوڵەمەنـد بکەن و هانی قوتابییەکانیان بدەن بۆ خوێنـدنەوە و لەبەرکـردنیان و وتنیان لە کاتی ریـزبوون و هەڵکـردنی ئـاڵای پیرۆزی کوردستانمان. 

٧ـ پێویستە هـەر لە منداڵییەوە خۆشـەویستی و رێـزی پێشـمەرگـەکانی کوردسـتانمـان لە دەروونی منـداڵەکانمانـدا بـڕوێنـین، کە بـە ئەوپـەڕی قـارەمانێـتی و گیانبەخـشینەوە بەرگری لە سنوورەکانی خاکی پیرۆزی کوردسـتانمان دەکەن و بەرپـەچی هـێڕشەکانی نەیاران و داگیرکەرانی کوردستان دەدەنەوە. بە جوانیشی دەزانین گەر پێشمەرگە بانگی قوتابخانە بنەڕەتییەکان بکـرێن، تا باسی بەرگری لە کوردستان بۆ منـداڵەکانمان بکەن. 

٨ـ پاراستنی ناوبـانگی کوردستان، لە کوردسـتان و لە وڵاتـانی هەنـدەران و لە بەردەم گەلانی تـردا. پێویستە منداڵەکـانمان وا فـێربکـەین، کە لە کەس قـبووڵ نەکـەن، گـاڵتە بە گـەلی کوردمـان بکەن و بە ناشـیرینی نـاوی کوردسـتانی نیشـتمانمـان بهـێـنن. 

٩ـ پێویستە منداڵەکـانمان، لە کوردسـتان و لە هەنـدەرانـدا، لە بـۆنە کوردستانییەکانـدا، بەشدارییان پێبکەین، وەک: جەژنی نەورۆز، یادی ڕۆژی هەڵکردنی ئاڵای کوردستان، رۆژی شەهیدانی کوردستان، رۆژی دامەزراندنی کۆماری کوردستان، یادی کیمیابارانی هەڵەبجـە، رۆژی ئەنفالی بەدناو، یادی راپەڕینی باشووری کوردستان، یادی ساڵڕۆژی رزگارکردنی شاری کۆبـانی پاڵـەوان. یا هـەر بۆنەیـەکی تـری کوردسـتان.

ئاڵای کوردستانمان بدەین بە دەستیانەوە، یا ئاڵای بچـووک بە بەرۆکیانەوە هەڵواسین، یا لەسەر رومەتەکانیان بە بۆیەی تایبەتی وێنەی ئاڵای کوردستان بکێشین، جوانتریشە گەر بێـتو جـلی کوردییان لەبـەربکـەین. بەشـداریکـردنی منداڵەکـانمان لـەم بـۆنـانەدا، خۆشەویستی و هەستی هـاوبەستەبوونیان بـۆ کوردستان شیرینتر و بەهـێزتر دەکەن. 

١٠ـ گـرنگیـدانـێکی زیـاتـر بـە رێـوڕەسمی رۆژانـی هـەڵکـردنی ئـاڵای کوردسـتان لـە قوتابخـانەکانـدا، کە بە فەرمی رۆژانی پێـنج شەمەی هەموو هەفـتەیەک دیاری کـراوە، پێویستە لە کاتی هەڵکـردنی ئاڵاکەمانـدا، مامۆستاکان و قوتابییەکـان، بە ئەوپەڕی رێـز و شکـۆدارییەوە رابوەستن و دەستی راستیان بخـەنە سـەر دڵـیان و پێکەوە سـروودی ئەی رەقیب بچڕن. ئاڵاکەمـان سیمبولی کوردستانە و مایەی سەربەرزی و شانـازیمانە. 

١١ـ دایکـان و باوکـان و مامـۆستاکـان، دەتـوانن ئـەو چـیرۆکە کوردییانە بـۆ منـداڵانی کوردمان بخوێننەوە یا بگێڕنەوە، کە بۆ منداڵانی کوردمان نووسراون، خۆشەویستی و هـاوبەستەبـوون لە هـۆش و خەیـاڵ و دەروونی منـداڵانی کوردمـان شـیرینتر دەکـەن. 

١٢ـ هـانـدانی منـداڵەکانمان بۆ دەرخستنی بەهـرە و تواناکانیان. بە ئـازادی گوزارشـت لە ناخی دەروونیان بکەن. بە شیعـر و چیرۆک و پەخشان، یا بە وێنەکـێشان، دەتوانن سۆز و هـەست و رۆحی خۆشـەویستی و هـاوبەستەبـوونیان بـۆ کوردستان دەربـبڕن. 

١٣ـ پێویستە منداڵەکـانمان بەو رۆحیەتە پاکە پەروەردە و رێنمایی بکەین، کە هەمیشە بەرژەوەندییە گشتییەکانی کوردستان، لە بەرژەوەندییە تایبەتییەکانی خۆیان بە پێویستر و لە پێـشتر بزانـن. ئەمەش گوزاشتە لە دڵسۆزی و خۆشەویستیـیان بۆ کوردستانمان. 

١٤ـ پێویستە دایکان و باوکان و مامۆستاکان، پێشەنگ و نموونەی باشبن لە دڵسۆزی و خۆشەویستی و هاوبەستەبوونیـان بۆ کوردسـتان. تا منـداڵەکـانیان و قوتـابییەکانیان چاویـان لێبکەن. چونکە منـداڵان زیاتـر چاولـێکەرین لەوەی کە گوێ لە قـسە بگـرن. 

١٥ـ منداڵەکانمان و قوتابییەکانمان هانبدەین، بۆ خوێندن و کۆششکردنی زیاتر، چونکە دەرچوون و پێشکەوتن و سەرکەوتنیان لە قـوتابخـانەدا و گەیشـتنتان بە پلە و پێگە و بە داهاتوویەکی باش. دەتوانن خزمەتی کوردستانی نیشتمانی شیرینمان بکەن. ئەمەش بەشێکە لە دڵسۆزی و خۆشەویستییان بۆ داهاتـوویەکی گەشـتر بۆ کورد و کوردستان. 

١٦ـ پێویستە لە منـداڵییەوە منداڵەکـانمان، بە ژینگەپـارێـزی و ژینگەپـاکی کوردستان پەروەردەیان بکەین. تا بزانن کە کوردستانێکی پاک و جوان، هێمایە کوردی پاکیخواز. 

١٨ـ پەروەردەکردنی منداڵەکانمان بە هەست و رۆحی خۆشەویستی خوشک و برایەتی و خۆزانینیان بە هاونەتەوەیی کورد و بە هاوکوردستانی. هاوبەستەبوونیان بۆ کـورد و کوردسـتان شیرینتر دەکات، هـۆیەکی گرنگە بۆ هەستکردنیان بە هاوسۆزی و هاوکاری هـاوچارەنـووسی و بۆ بەهـێزبـوونی پەیـوەنـدی خوشک و بـرایەتی و هـاونەتـەوەییان.

پەروەردەکردنی منداڵەکانمان بەم ئاراستە دروستە، بەرپرسیارێتیەکی پێویست و گرنگە، لە ئەستۆی خـێزان و قـوتابخـانە و کۆمەڵگـە و نووسەران و هـەر هەمـوو لایەکـمانە. 

١٩ـ پێویستە زمانی شیرینی کوریمان لای منداڵەکانمان شیرینتر بکەین، چونکە زمانی کـوردی گـرنگـترین کۆڵـەکەیە لـە کۆڵـەکە گـرنگەکـانی نەتـەوەییـمان. هـۆی لە یـەک تێگەیشتـنمانە. کـوردی زمـانی فـەرمی گوزارشتکـردن و خوێنـدنەوە و نووسیـنمانە. 

٢٠ـ پێویستە فێری منـداڵەکانمان بکەین، کە رێز لە یاساکانی کوردستان و قوتابخانە و لە داب و نەریتیە جوانەکانی کوردەواریمان و لە بەهـا پیـرۆزەکانی گەلەکەمان بگـرن. ئەمەش بەشێکە لە دڵسۆزی و رێـز و خۆشـەویستییان بۆ کوردستانمان. 

٢١ـ گۆڤارەکانی منداڵان و کەناڵە تەلەفـزیۆنیە تایبەتییەکانی منـداڵان، رۆڵـيان هەیە لە شیرینترکردن و قـووڵترکردنی خۆشەویستی و هەستی نەتـەوەیی و هـاوبەستەبوون بۆ کوردسـتان. بە داخەوە کە داڕشتن و ئامادەکردنی بەرنامە و پرۆگرامەکانی کەناڵەکانی منـداڵان، لاوازن و وەکو پێویست نیـن. زۆربـەی کارمەنـدەکانیان، نابەڵـەدن لە بـواری پـەروەردە و ئەدەب و هـونەری منـداڵان و لە هـیوا و خواست و ئارەزووەکانیان. زۆر بابـەتی لاواز و سەقـەت پێشکەش دەکـەن. پێویستە ئەم کەناڵانە کۆنترۆڵ بکرێن و بە کەسانێکی شارەزای بـواری پـەروەرە و ئـەدەب و جـیهـانی منـداڵان بیان سـپـێرن. 

٢٢ـ ئەو شانۆ و ئۆپەرێت و نواندنانەی کە بە تایبەتی بۆ منداڵان نووسراون و جەخت لەسەر خۆشەویستی بۆ کوردستانمان دەکەن، منـداڵان خۆشـیان رۆڵـە سەرەکییەکـانی تێیاندا دەبینن، هۆکارێکی گرنگـن بۆ شیرینکـردنی خۆشەویستی و هـاوبەستەبـوونی منداڵەکـانمان بۆ کوردسـتانمان. سەرەڕای ئەوەش چـێژ و خۆشـیان پێ دەبـەخـشن. 

٢٣ـ پێویستە منداڵان لە ملململانی و مشتومڕ و هاوبەستەبوون بۆ حیزبەکان دووربن. رەوا نییە لە جیاتی هاوبەستەبوونیان بۆ کوردستان، بە هاوبەستەبوون بۆ حیزب گۆش و پەروەردەیان ببکـرێن. لە منـداڵـییەوە بە ئایـدولـۆژیای حـیزبی هـۆشـیان تێک بـدەن. زۆر بە داخـەوە کە زۆربەی حـیزبەکـانی باشـووری کوردسـتان، بێتـاوانی و دڵپـاکی و ساوێلکەیی و خۆشبڕوایی منداڵانی کوردیان قـوستوونەتە و ریکلامیـان پێـدەکەن و لە خۆپێشانەکان و لە هەڵـبژاردنەکـاندا، بۆ مەبەستی خۆیان بە کاریان دەهـێنن. ئەمانەش تـاوانن و دژی مافـەکـانی منـداڵان و پـرەنسیپە رەوشتییەکـانن.  

ئەمانە و چەنـدین رێگـا و شـێوازی تر هـەن. بۆ روانـدن و شیرینترکردنی دڵسۆزی و هەسـت و خۆشـەویستی و هـاوبەستەبـوونی منـداڵەکـانمان بـۆ کوردسـتانی نیشـتمانی شـیرین و جوانمـان. بۆ شانـازی کـردنی منـداڵـەکـانمان بـەوەی کـە رۆڵـەی کـوردن و کوردسـتان نیشـتمانی پیـرۆزیـانە.