مەسعوود بارزانی، سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان و سەرۆکی پێشووی هەرێمی کوردستانی عێراق، تەمەنی 76 ساڵە،  ئیستا هەمان تەمەنی باوکی هەیە، کاتێک باوکی تووشی نەخۆشی شێرپەنجە  بوو، دوایی کۆچی کرد. بارزانی زیاتر لە سێ دەیە خۆی کردۆتە باوکی خوای کوردستانی عێراق.

لە سەرانسەری ناوچەکەدا دەنگۆی ئەوە هەیە، کە مەسعود بارزانی نەخۆشە   ئەمەش چەندین سەرچاوە پێیان وتم.
کوردستان بە خاکی چێشتخانەکانی جیهانی یەکەم و نەخۆشخانەکانی جیهانی سێیەم ناسراوە، بۆیە تەنانەت دوای ملیارەها دۆلار لە یارمەتیی دەرەکی و تەنانەت زیاتریش لە داهاتی نەوت،  شتێک کە سەرچاوەکانم پشتڕاستیان کردەوە، مەسعود بارزانی ناچارە  بچێتە دەرەوەی وڵات بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی،  بۆ چەند ڕۆژێک و ناوبەناو چەند هەفتەیەک لە یەک کاتدا ون دەبێت دەچێتە ڤیەننا، بەپێی زانیارییەکان ئەویش بە مەبەستی چارەسەری پزیشکی.
چاپەمەنی کوردی لە باشترین کاتەکاندا بە توندی کۆنترۆڵ دەکرێت و کاروباری خێزانی بنەماڵەش بۆتە شەمەندەفەرێکی سێیەم کە کەس دەستی پێناگات. واقیعەکە ئەوەیە کە کەس لە دەرەوەی بازنەی ناوەوەی خۆیان بە تەواوی نازانێت نەخۆشییەکە چییە، هەرچەندە دەنگۆکان زۆرن.

کۆچی دوایی بارزانی نەک تەنها بۆ عێراق  و کوردستانی عێراق بە شێوەیەکی بەرفراوانتر بەڵکو بۆ ناوچەکەش کاریگەری دەبێت. لە کاتێکدا کە زمانی ناسیۆنالیزمی ئەم پیاوە و شانازیی بە کورد بوونی باس دەکات،  بەڵام میراتەکەی جیاواز لەو زمانەی خۆی و بنەماڵەکەی لەسەر حیسابی گەلەکەی دەوڵەمەند کردووە. مووچە بەبێ مووچە دەمێنێتەوە. گەندەڵی ڕکابەری ئەوەیە، کە هاوشانی سۆماڵ و باشووری سودان و یەمەنە. لە کاتێکدا خۆی لە ڕیتۆریکی ناسیۆنالیزمدا دەپۆشێت، لە بەرامبەر پارە و وەبەرهێنان، زەویەکانی ژێر دەسەڵاتی بارزانی گۆڕیوە بۆ دووەم کۆماری تورکیای باکوری قوبرس، تەنها بە سپیکردنەوەی پارەی زیاتر.

هێشتا ئەمریکا تا دێت چاوپۆشی لە پێشێلکارییەکانی بارزانی کردووە. لۆژیکی وەزارەتی دەرەوە و کۆشکی سپی سادەیە: ڕەنگە بارزانی پیسخۆر و دیکتاتۆر بێت، بەڵام هەرچۆنێک بێت هەرێم سەقامگیر دەکات. بارزانی گەمەی دیپلۆماسی بەکاردەهێنێت بۆ یاریکردن بەم بابەتە.

بەڵام ئەوەی راستییە، کە زۆر پشتبەستن بە بنەماڵەی بارزانی سەقامگیری ناهێنێت. لێبوردەیی بۆ دیکتاتۆری، گەڵاڵەیەکی دۆڕاوە.

هەر ئێستا خەباتی نەوەکان لە ئارادایە لە کاتێکدا مەسرور بارزانی کوڕە گەورەکەی بارزانی (و سەرۆکوەزیران) کار بۆ پەراوێزخستنی نێچیرڤان بارزانی کوڕەزای مەسعوود (و سەرۆکی هەرێم) دەکات. نێچیرڤان کاریگەری خوێنبەربوونی هەیە و ڕەنگە لە کۆتاییدا لە ژێر دەستبەسەرکردنی ماڵەوە یان دەربەدەری دیفاکتۆ کۆتایی بە ژیانی پیشەیی خۆی بهێنێت.

لە کاتێکدا دیپلۆماتکاران دان بە کارەکانی مەسروردا دەنێن بەرامبەر بە ئامۆزاکەی و ئیدریسی کوڕی نێچیرڤان، بەڵام کەمتر باس لە ئەگەری شەڕکردن لە نێوان پێنج کوڕەکەی مەسعوددا دەکرێت: مەسرور، مەنسور، موکسی، وەیسی و مەلا مستەفا (بابۆ).

ڕێزگرتن لە باوکیان لە مێژە وایکردووە کە ناکۆکی لە نێوان براکان (و منداڵەکانیان) بە ئاشکرا سەرهەڵبدات. کاتێک مەسعود نەما، دوای ماوەیەکی کورت لە ماتەمینی، هەموو گرەوەکان نامێنێت و دەکوژێتەوە و شەڕەکەی دەست پێدەکات. مەسرور سەرەتا  بەرەو رووی نێچیرڤان و ئیدریسی کوڕی دەبێتەوە.

هەنگاوی داهاتوو لە هەوڵەکانی مەسرور بۆ چەسپاندنی کۆنترۆڵ زیاتر ناسەقامگیرکەر دەبێت. لەژێر چاودێری مەسعوود بارزانییەکان هەوڵیانداوە ئەو بازرگانییە قۆرخ بکەن. لەوانەیە ئەوە کاریگەری هەبووبێت کاتێک هەولێر و دهۆک، (لە دیوی تاڵەبانی شتەکان، سلێمانی) شارۆچکەی بەرەنگاوربوونەوە بوون، بەڵام کەشوهەوای خراپی بازرگانی تەنانەت لەوانەیە بچووکتر بێتەوە.

دەسەڵاتی بارزانی، چ وەک بنەماڵە و چ وەک تاک، پەیوەستە بە هەردوو وێنە و پاترۆناژەوە.

وێنەکە بخەرە بەرچاوی خۆتان: کەسایەتییە پێشەنگەکانی کورد بە کاروانی فەنتازیەوە دەسوڕێنەوە کە هەندێکجار ئەوەندە ئۆتۆمبێلی جۆری SUV یان هەیە کە بتوانن ئۆتۆمبێلێکی سەرۆکایەتی ئەمریکا بە فاکتەری سێ یان چوار بچووک بکەنەوە. ژمارەی ئۆتۆمبێلەکان ڕێژەیی لەگەڵ دانانی لە ڕیزبەندی کاریگەریی سیاسیدا.

هەروەها ڕێزگرتنی دیپلۆماسی وێنە بەهێزتر دەکات. هەر وێنەگرتنێک لەگەڵ دیپلۆماتکاران یان حکومەتە بیانییەکان خۆی تێدا بەهێزتر دەدات بە دەسەڵاتی تاکەکەسی بارزانی بە بەراورد بە دەسەڵاتی ئامۆزا و براکانی. ئەوەی کە ڕەنگە جوانی دیپلۆماسی بۆیلەرپلێت بێت لە واشنتۆن، پاریس، یان بەرلین، دەتوانێت زیانێکی زیاتر بگەیەنێت نەک سوودی کاتێک وەرگرانی ستایش زۆر بێئاگان بۆ ئەوەی جیاوازی بکەن لە نێوان پرۆتۆکۆڵ و قسە رووتی سەرزارەکی.

هەروەها پاترۆناژ گرنگە. هەروەها بازرگانی و باڵانسی بانکی و بوگاتیس ڕەنگدانەوەی دەسەڵاتە. لەگەڵ بچووکبوونەوەی پاستاکەدا، بارزانییەکان لەسەر میوەی نزم هەڵواسراو دەچنە ناوەوە بۆ ئەوەی دڵنیابن لەوەی بتوانن ئاستی ژیانی خۆیان بپارێزن و پارە بۆ دەولەتە بەرفراوانەکان دابین بکەن.

وەک چۆن مەسعود دەیان ساڵ لەمەوبەر دڵنیا بوو لەوەی کە بە تەنیا لە لوتکەی هەرەمی بارزانی دادەنیشێت، مەسرووریش ڕوو لە براکانی دەکات. ئەگەر ستاتوس بە تەنیا سیاسەت بووایە، ڕەنگە ئەمە کێشە نەبێت. بەڵام مەسرور گەورەترینە و کوردستانیش دەسەڵاتێکی دیفاکتۆی پاشایەتییە کە کوڕە گەورەکە میراتگرەکەیە. بەڵام کەمبوونەوەی سەرچاوەکان بەو مانایەیە کە ڕەنگە مەسرور دەستدرێژی بکاتە سەر بەرژەوەندییەکانی براکانی.

پێدەچێت موکسی لە لایەک بوەستێت؛ هەمیشە زیاتر جۆرێکی هونەری بووە، کەمتر حەزی لە سیاسەت و پارە بووە. هیچ مەترسییەک لەسەر خوشک و براکانی دروست ناکات. براکانی تر هەریەکەیان بەرژەوەندی بازرگانییان هەیە کە ڕەنگە مەسرور لەسەری کار دەکات. لە کورتخایەندا مەسرور دەتوانێ حساب بۆ وەیسی بکات کە بە وەکالەتەکەی لە هێزە ئەمنییەکان و ڕەنگە دڕندەترین منداڵەکانی بارزانی بێت، وەک چۆن دڵنیای دەکەنەوە کە براکانی دیکە سنووردار دەکرێن یان پاڵیان پێوە دەنرێت. بەڵام لە کۆتاییدا مەسرور و وەیسی لەسەر هەندێک هەڵگرتن شەڕ دەکەن. مەسرور پێویستی بەوەیە کە ئەگەر خودی وەیسی ئەوە نەبێت، بۆ خەڵک نیشان بدات کە باڵادەستە بەرامبەر براکە کە سەرنجی لەسەر ئەمنیەتییە. مەسرور بە وێنەی خۆی ڕاهێنەری وەیسی بوو. بۆیە تێدەگات کە وایسی چۆن دەتوانێت ماکیاڤێلی بێت.

ئەوەی کە دیپلۆماتکارانی ڕۆژئاوا دەبێ چاوەڕێی بکەن ئەوەیە، وەک شەڕی باندی مافیایان لێدێت، بەشێک لە شەڕەکانی نێوان براکان خوێناوی دەبێت. ڕەنگە ئامانجەکان خودی براکان نەبن، بەڵکو ئەندامانی دەوروبەرەکەیان بگرێتەوە، بەتایبەتی بەرژەوەندییە بازرگانییەکانیان بنوەک نمونە  ئاگرتێبەردان. تەقەکردن لە ڕێگەی ئۆتۆمبێلەوە. سەرنگومکردن. ئێران و تورکیاش بۆ ئەمە بە خۆشحاڵییەوە بەنزین بە سەر ئاگرەکەدا دەکەن.

لە ماوەی ١٨ مانگی ڕابردوودا بنەماڵەی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان، هەمان هاوشێوەی بەخۆیەوە بینیوە، چونکە برا و ئامۆزاکان مانۆڕیان کردووە بۆ گەڕان بەدوای هەژموون و ئێران و تورکیاش بریکارەکانیان هەڵبژاردووە. جیاوازییەکە لەوەدایە برای بارزانی زیاتریان لەبەر دەستدایە کە شەڕی لەسەر بکەن.

دەکرێت گواستنەوەکان لە وڵاتانی دیموکراسیدا تێکەڵاو بن؛ دەتوانن لە دیکتاتۆریەتەکاندا چالاکتر بن. درەنگ نییە بۆ ئەمەریکا پشتیوانی لە دیموکراسی ڕاستەقینەتر لە کوردستانی عێراقدا بکات، چونکە:

سەقامگیری لای دیکتاتۆرەکان وەهمێکە