KURDISTANPOST
مەولود ئافەند
هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران: نیشانەی ستراتیژی سەربازییە یان نیشاندانی هێزە؟
Tuesday, 29/10/2024, 17:51
59
بینراوە
پێشهاتەکانی ئەم دواییەی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەت هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران، پێویستی بە لێکۆڵینەوەی فرە ڕەهەندی هەیە لە ڕوانگەی سەربازی، سیاسی و ژیۆپۆلەتیکەوە.ئەم هێرشانە دەتوانرێت وەک بەشێک لە سیناریۆیەکی فراوانتر تێبگەین کە تیایدا هەردوو وڵات بە ئامانجی دیاریکراوەوە ڕووبەڕووی یەکتر دەبنەوە.لەم بەشەی خوارەوەدا هەندێک لایەنی سەرەکی ئەم هێرشانە دەکۆڵینەوە.
1- ئامانجی سەرەکی ئیسرائیل چییە؟
ئیسرائیل بە ئەنجامدانی ئەم هێرشانە هەوڵ دەدات فشار بخاتە سەر دەسەڵاتی سەربازی و بەرگری ئێران. بەڵام ئەم هێرشانە بە گشتی تەنیا سنووردار نین لەسەر ژێرخانی هەستیار یان بەشێک لە ئێران کە گرنگییەکی ستراتژیکی بەرزیان هەیە،ئامانجی سەرەکی ئیسرائیل لەم ڕێوشوێنانە، سنووردارکردنی پەرەسەندنی نفوزی سەربازی ئێران و کەمکردنەوەی توانای مووشەکی و بەرگریی ئەم وڵاتەیە.لە هەمان کاتدا ئیسرائیل بە ئەنجامدانی ئەم هێرشانە هەوڵدەدات هێز و تواناکانی خۆی لە بواری ئاسمانی و هەواڵگریدا نیشان بدات.
2.ئایا وەڵامدانەوەی سەربازی دەکرێت؟
لەم بارودۆخەدا، کۆماری ئیسلامیی ئێران لەبری کاردانەوەی خێرا و ڕاستەوخۆ، بە شێوەیەکی گشتی دۆخەکەی شی کردووەتەوە و لێکۆڵینەوەی لە دەرئەنجامە ئەگەرییەکان کردووە و کاردانەوەی سنووردار و حیسابکراوی نیشانداوە. ئێران لە ڕێگەی کەڵک وەرگرتن لە کەرەستەی دیپلۆماسی و سیاسی هەوڵ دەدات خۆی لە ململانێیەکی ڕاستەوخۆ و تەواو بەدوور بگرێت.لە لایەکی دیکەوە ئێران بەردەوامە لە گوشارە ناڕاستەوخۆکان بۆ سەر ئیسرائیل لە ڕێگەی کاریگەری لە ناوچەکە و هاوکاری لەگەڵ هاوپەیمانەکانی وەک گروپە بە وەکالەت لە لوبنان و عێراق.
3.ڕۆڵی میدیا لە نوێنەرایەتییە جیاوازەکانی واقیعدا؛
یەکێک لە لایەنە گرنگەکانی تێگەیشتن لەم ڕووداوانە ڕوماڵی میدیایە. میدیاکانی ئیسرائیل و ڕۆژئاوا بەزۆری هێرشەکان وەک سەرکەوتنی سەرنجڕاکێش دەخەنە ڕوو و جەخت لەسەر گرنگی ئامانجە سەربازییەکان دەکەنەوە.لە لایەکی دیکەوە میدیاکانی سەر بە ئێران هەوڵ دەدەن ئەم هێرشانە کەم بکەنەوە و نیشانی بدەن کە بێکاریگەرن و تەنانەت بێ بایەخن.ئەم شەڕە میدیاییە وا دەکات کە شیکردنەوەی وردی زیان و دەرئەنجامەکانی هێرشەکان قورس بێت.
4.دەرئەنجامە ناوچەییەکان؛
ئەم ململانێیانە تەنیا لە پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵاتدا سنووردار نین و وڵاتانی دراوسێش کاریگەرییان لەسەرە.ئێران لە وڵاتانی وەک عێراق، سوریا و لوبنان کاریگەرییەکی بەرچاوی هەیە و ئیسرائیلیش زۆر نیگەرانە لە فراوانبوونی ئەم کاریگەرییە. هەروەها هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران وەک جۆرێک لە پەیام بۆ ئەو وڵاتانە دادەنرێت بۆ ئەوەی نەتوانن بەردەوام بن لە هاوکاری لەگەڵ ئێران.هەر لەبەر ئەم هۆکارە، گرژییە سەربازییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل بە خێرایی دەتوانێ بۆ ناوچەکانی تریش تەشەنە بکات و قەیرانی بەرفراوانتری لێ بکەوێتەوە.
5- ڕۆڵی ئەمریکا و زلهێزەکانی جیهان؛
ئەم گرژییانە نەک تەنها لەسەر ئاستی هەرێمایەتی، بەڵکو لەسەر ئاستی جیهانیش دەرئەنجامی گرنگی هەیە. ئیسرائیل وەک یەکێک لە هاوپەیمانە سەرەکییەکانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا پشتیوانی تەواوی ئەم وڵاتە بەهرەمەندە.لە لایەکی دیکەوە لە ساڵانی ڕابردوودا ئێران پەیوەندییەکانی لەگەڵ زلهێزەکانی وەک چین و ڕووسیا پتەوتر کردووە. ئەم دۆخە وایکردووە هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران نوێنەرایەتی ڕووبەڕووبوونەوەی ناڕاستەوخۆی نێوان زلهێزەکانی جیهان بکات. هەرچەشنە پەرەسەندنی گرژییەکانی نێوان ئێران و ئیسرائیل پێدەچێت ببێتە هۆی تێوەگلانی زیاتری ئەو زلهێزانە و دۆخەکە ئاڵۆزتر بکات.
6- ئایا شەڕەکە فراوانتر دێت؟
بە لەبەرچاوگرتنی سروشتی ئەم هێرشانە و کاردانەوە کۆنتڕۆڵکراوەکانی هەردوولا، ئەگەری شەڕێکی تەواو لە کورتخایەندا پێناچێت زۆر بەرز بێت.بەڵام زیادبوونی گرژییەکان و بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە دەتوانێت دۆخەکە بەرەو ئاستێک پاڵ بنێت کە هەردوولا ناچاربن بچنە ناو ململانێی سەربازیی فراوانترەوە. لەم نێوەندەدا، ڕۆڵی نێوەندگیری وڵاتانی سێیەم و فشارە نێودەوڵەتییەکان دەتوانن ڕێگری لە پەرەسەندنی گرژییەکان بکەن، بەڵام ئەگەر ئەو فشارانە کەم ببنەوە یان بێکاریگەر بن، مەترسی شەڕ زیاتر دەبێت.
ئەنجام؛
هێرشەکانی ئەم دواییەی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران بەشێکە لە ستراتیژێکی بەرفراوان بۆ سنووردارکردنی نفوزی ئێران لە ناوچەکە و بەرپەرچدانەوەی توانا سەربازییەکانی ئێران.هەرچەندە تا ئێستا هەردوو وڵات توانیویانە گرژییەکان لە ئاستێکی کۆنتڕۆڵکراودا بهێڵنەوە، بەڵام هەر حیسابێکی هەڵە یان زیادبوونی کتوپڕی توندی هێرشەکان، ئەگەری هەیە ببێتە هۆی دروستبوونی ململانێی فراوانتر.لە کۆتاییدا،ئەم گرژییانە بە توندی لە ژێر کاریگەریی فاکتەرە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکاندان و بەردەوامیی دۆخی ئێستا پێویستی بە بەڕێوەبردنی زیرەکی قەیرانەکان هەیە لە هەردوولاوە.
مەولود ئافەند
© 2019- Kurdistanpost