زۆرێک لە مرۆڤەکان کە لەناوماندا دەژین، تا ئاستی کەمتیار دڕنندە تر وەحشیترن، کە وەک کەمتیار گیاندارێکی هەرە دڕنندە ترینە، چونکە زۆربەی هەرە زۆری گیاندارە گۆشتخۆرە، نێچیرەکەیان دەخنكێنن، پاشان نێچیرەکەیان دەخۆن. مرۆڤیش هەیە کە ئەڵێ هەمان جینتێکیان هەیە، سەرەتا با لەو ڕوانگە زانستیەوە لەم جینە هاوبەشی نێوان کەمتیار و مرۆڤە سپڵەکان کەمێک بدوێین: "ڕیچار داوکینز" پسپۆڕی جینەکان، لە کتێبەکەیدا بەناوی جینی خۆپەرستی The selfish gene or the selfish gene Richard Dawkins بە ووردی لەم بارەیەوە دەدوێت، کە...
جان میسلەر ساڵی ١٦٧٨ لە گوندی "مازۆنیە" سەربە ناوچەی شەمپانیای فەڕەنسا لەدایک بوو، هەر لە هەمان گووند کۆچی دوای دەکات، لەسەر خواستی دایک باوکی وانەی ئاینی دەخوێنێت، هەر هەموو تەمەنی لەگوندەکەی نەچووە دەرەوە، لە٢٥ ساڵید بووە قەشە، ئەما قەشیەکی هەرە بەرزترین ئەخلاق و ویژان و دڵسۆز، مووجەکەی خۆی دەبەخشیەهەژار...
چۆن کڵێسا تووانی کە دۆزخ بهێنێتە سەر زەوی، پرسیارێکی سەخت نیە و پێویست بەهانا بردن بۆ فەیلەسوفەکان ناکات، چوونکە هەتا ئێستاش پەروەدەی دروست وەک پێویست پیادە نەکراوە،لەسەر ڕوی زەوی، بەڵکوو هێشتا چاندنی ڕق و کێنە درێژەی هەیە، بەبێ پەردە، چوونکە خواری و لاڕێی مرۆڤ پەیوەستە بەجۆری پەروەردەمانەوە، بە...
خوێنەری هێژا:کەلەپووری ئیسلامی بە جیهانیان ئەڵێ کە محمەد کوڕی عەبدولا ٥٧٠ زاینی لە دایک بووە، هەمووشمان ئاگادارین کە بە ساڵی فیل ناودارە، هەروەک کەلەپوری ئیسلامی ئەڵێ لەتەمەنی٤٠ساڵیدا،بۆتە پێغمبەری ئیسلامی، هەروەها لەدوای٢٣ ساڵ پێغمبەراتی کۆچی دوایی دەکات، واتا ساڵی٦٣٣ زاینی کۆچی دوایی کردووە، هەروەها...
یەکێک لەدیاردە جوانەکانی سیتەمی دیموکراسی ئاشکراکردنی زۆرینەی نهێنیەکانە، بێترس وسڵەمینەوە، سەرۆکی زانکۆی پڕۆفیسۆری زاناکۆ "ئێندەبیت" ی ئەمریکا خاتوو " لیسلی جین" ڕاشکاوانە ئەڵێ ٧ ووڵاتی تەواو دیموکراسیمان ڕووخاند،٨٠ بۆ١٢٠ هەزار کەسانی نیشتیمان پەروەریانمان کوشت و فڕێمان دانە دەریاوە،لە جێگای ئەو سستێمە...
هێشتا چارەنووسمان بەو شێوەیە،کە هەرلە یەکەم چرکەی مشێک نەرم کردنمان بۆ وەرگرتنی باس خواسی ئەم ژیانەمان، لەم گەردونەی کە بۆی هاتووین وتێیدا پەروەردە دەکرێن، یەکەم وانە خودا پەرستێتی ئیسلامی و داب ونەریتەکانیەتی، لەوێشەوە لەگەڵیاندا ڕادێین وەک نان خوارد و ئاوخواردنەوە وبۆتە بەرنامەی ژیانمان، پشتاو پشتیش...
ماوەیەکی دوورو درێژ، ئاشنایم لەگەڵ "جەمیل محمەدی" هەبوو، سەرسامیشبووم بە بیر تیژیەکەی و شارەزای تێروپڕی لە سەر مێژوو، ڕاستۆگیانە ئەڵێم سەرەتا بەهای زۆرم بۆ دادەنا، وەک مامۆستایەک ڕێزم دەگرت، بەڵام هەرکە کەوتمە پرسیار و ڕەخنەگرتن و ووردە ووردە ناخیم خوێندەوە، تێگەیشتم، کە راسگۆ نیە و ئیخوانێکی چەواشەکار...
تەها حسێن لە خێزانێکی هەژار، لە١٥ نۆڤامبەری ساڵی ١٨٨٩ لە گووندی الکیلۆی سەربە پاریزگای المنیا لەدایک بووە، هەڤدەهەمینی خوشک براکانیەتی، ٢٨ی ئۆکۆبەری ١٩٧٣ ماڵ ئاوای لەژیان دەکات، تەها حسێن هەرە دیاترین و بەتواناترینی شاعیر و ڕەخنەگر بوو، هەتا ئەم چرکە ساتەش بیر وبۆچوونەکانی جێگای مشتومڕی کۆمەلگای جیهانی...
مفتی نیم، بیفەتێنم، بەڵکوو ئەوەی باسی لێوە دەکەین، دەقی قورئانە، سورەی مائیدەی ٢٠، کە خودای موسڵمانەکانی خاکی" پیرۆز" واتا فەلەستینی ئەمڕۆ، بەخشیووە بە نەتەوەی جوولەکە، هەروەها خودای موسڵمانان ووشیاریش دەدات، کەئەگەر پێچەوانە بجوڵێنەوە، واتا ئەگەر دژایەتی جوولەکە بکەن، ئەوا لەگەڵ دۆراوەکاندا ناونووس...
دەرووناسی ئەڵمانی "گۆساتڤێ لێ بۆن" کۆمەڵگاکان بەپێی داب ونەریتە کۆمەڵاتیەکانی دابەش دەکات، لەوانە کۆمەڵگای مێگەلی، واتا کەسەکانی بەبێ ئەوەی ئاگای لەهیچ بێت بەبێ بیرکردنەوە دوای مەڕی یەکەم دەکەوێت، چوونکە هیچ کەسیان لە گەوهەر کێشە تێناگان، کەچی خۆیان دەکەنە قوربانی، نەک هەر لە کێشە سەرەکیە تێناگان بەڵکوو...
ناونیشانی بابەتەکەمان ووتەیەکی شاعیری ناودار و نوسەر وڕەخنەگری میسری، ڕەوانشاد " د تەها حسێن"ه، زۆربەمان تەها حسێن دەناسین وئاشنایمان لەگەڵ شیعرە باڵاکانیدا هەیە، کە بێوێنە باڵان، تەها حسێن پلەی عمید ئەدەبی جیهانی عەرەبی پێبەخشراوە، تەها حسێن کتێبی ڕەخنە ئامێزی لەسەر قورئان نوسی و لەکتێبەکەیدا بەناوی...
لەبەرنامەی ٦٠ خوولەکەدا، ڕووبەڕوو مادلێن ئۆڵبڕایت، وەزیری دەرەوەی پێشووی ئەمەریکا دانی پیادا ئەنێت کە نیو ملێۆن منداڵێ عێراقیان لەبرسا کوشتووە، ئۆڵبڕایت، ئەڵێت باش نەبوو، بەڵام ناچاربووین. https://www.youtube.com/watch?v=RM0uvgHKZe8 هەروەها جۆرج گەلەوی ڕووبەڕوو بە ئەندامێکی باڵای حکومەتەکەی...
بۆئەوەی سەرەداوی ڕوداوەکەو سەرجەم ڕووداوە خوێناویەکانی دیکە کەبە پیلانی ناتۆ و ناتۆییەکان بەرپاکراوە، بە پیویستی دەزانم کە کورتەیەک کە کتێبەکەی خاتوو " لیسلی جین" بەناوی ( قووتابخانەی هەردوو ئەمەریکا) باس بکەین، خاتوو لسیلی جین، سەرۆکی زانکۆی "ڤاندەربیتە، لەئەمەریکای باکور، پڕۆفیسۆری ئەنترۆپۆلۆجیە،...
لە کەناڵی پەیامی ئیسلامە خائینەکانی کورددا، کە بە پلانی دوژمن و داگیرکەرانی کوردستان رێگایان داوە هەموو مەلا و داعشە سەلەفیانە بیری دواکەوتوانەی ئیسلام لەناو گەنج و کەسانی ساویلکەی کورددا بڵاوبکەنەوە، وا بکەن کورد لە کوردبوونی خۆی دوور بخەنەوە، سەرەنجامەکەی هەروەکو ئەبوبەکر کاروانی لێ دەربچێت و بڵێت...
پێش ئەوەی کە باس لە نەیجیر بکەین، با لە سویدەوە بە فرت وفێڵی سیاسیە جامبارە وساختەچیەکان ئاشنابین، بۆ نموونە دوای ئاماری لەدایک بوون، پاشان ژمارەی مردووەکان، هەروەها ژمارەی ئەوانەی کەلە سویدەوە کۆچ دەکەن بۆ دەرەوەی ووڵات، واتا ئیتر لە سوید ناژین وناگەڕێنەوە، بۆ نموونە خانە نشین بووەو دەیەوێت ئەو تەمەنەی...