"لە کوێ زانست نەبێت، نەزانی خۆی بە زانست ناودەبات."مێژووی مەعریفە دووپاتی دەکاتەوە کە ناسینی سەرەتایی مرۆڤ لە سەرسوڕمان و وەهم و خەیاڵ بە جۆرە جیاوازەکان پێکهاتووە. بەم شێوەیە چیرۆکی جیهان و ژینی مرۆڤ هەرچەندە چڕ و پڕی ئەفسانەیی بێت، دەربڕینێکی زیندووە بۆ زانینی مرۆڤ سەبارەت بە خود و پەیوەندی نێوان خود و گەردوون. دروشمە زانستییەکانی ئەمڕۆ ئەم ڕاستییە ڕەتدەکەنەوە وەک ئەوەی لەبیریان چووبێت کە ئەفسانەی سەردەمی کۆن تۆوی زانستی ئەمڕۆن.وەک ئەو ٦٠ چیرۆکەی لە پێنج کتێبە پیرۆزەکاندا هەیە زۆر لەیەک دەچن جگە...
یان : چل چیرۆک لەبارەی پیرەمێردەوە پێشەکی:.پیرەمێرد لە دەستنووسی چل چیرۆکدا، ناونیشانی کتێبێکی ٢٢١ لاپەڕەی قەبارە مام ناوەندییە، لە بارەی پیرەمێردی شاعیرەوە، لە دوتووێی بەرگێکی ڕەقی جوان، بە پێنووسی کامەران سوبحان نووسراوەتەوە. ئەوەی جێگەی بایەخە لەم سەردەمەی سۆشیال میدیا دا و کاڵبوونەوەی بابەتە جددییەکان،...
لە ڕوانگەی ماددە و تێگەیشتنی مرۆڤ لە ماددە و تێگەیشتنی پەیوەندی نێوان ماددە و ماددەیە، یەکەم شت کە مرۆڤ دەتوانێت لە ڕێگەی پێنج هەستەکەیەوە هەستی پێبکات ماددەیە، و لێکدانەوەی جۆراوجۆری بۆکردووە، دەتوانرێت بڵێین گەڕانی مرۆڤ بۆ جیهانی ماددی بنەمای دروستبوونی فیزیا بووە. ماددەکان پەیوەندییان بە یەکەوە هەیە....
نەریت ئاماژەیە بۆ کۆی گشتی بەهاکانی ڕابردوو، بیروباوەڕ، هەستیاری جوانیناسی و فۆڕمە ستانداردەکانی ڕەفتار. نەریت، چونکە سەر بە ڕابردووە، کاریگەرییەکی کەمی لەسەر فۆرمەکانی ژیانی ئێستامان هەیە. زۆرێک لەو بەهایانەی ئێستا باوەڕمان پێیان هەیە، نیشانەی تێپەڕاندنی نەریتن، یان باشتر بڵێین نوێبوونەوەی بەردەوامی...
ئەگەر باس لە گەورەترین بیرمەندانی ڕابردوو بکەین، ئەوا بە دڵنیاییەوە ناوی فەیلەسووفی ڕۆشنبیری هۆڵەندی بەنێدکت سپینۆزا (١٦٣٢-١٦٧٧) دەبیستن.سپینۆزا بە "فەیلەسووفی بارۆک" ناسراوە، چونکە جیهانبینییەکەی هەمەچەشنترینە و توخمەکان تێکەڵ دەکات: میتافیزیک، ستۆیکیزمی کۆن، عەقڵانیزمی سەدەی ناوەڕاست، مرۆڤگەرایی رێنێسانس...
تیۆرییە ئەخلاقییەکان لە فەلسەفەی ڕۆژئاوایی مۆدێرنتوێژینەوەی: دڵشاد کاوانی. شەقڵاوەپێشەکیسەدەی بیستەم سەدەی گەشەسەندنی خێرای زانست و تەکنەلۆجیا و گۆڕانکاری چۆنایایەتی لە بەرهەمهێنان و لە هەمان کاتدا بوو. کێشە جیهانییەکان وەک هەڕەشەی شەڕی ئەتۆمی، کێشەی ئیکۆلۆژی و دیمۆگرافی. لە لایەک ئەمڕۆ دەتوانین باس...
"بیرکردنەوەی بابەتییانە و پێویستییەکانی بیری فەلسەفی" "کورد ئەو گەلەی کە بیرناکاتەوە"فەلسەفە و سەردەمی نوێ بیرۆکەی سەرەکی نووسینەکەم و تێڕامانە لە فەلسەفەی بابەتیی و بیرکردنەوە بابەتییانەیە یاخود پێچەوانەکەی بیرکردنەوەی بەپەلەکاری لەسەردەمی ئێستا دا. لەوانەیە هەمووان پرسیار بکەن، چۆن بیرکردنەوە لە ئێستادا...
ئێوارەیەکی مانگی حوزەیرانی ساڵی ٣٩٩ پێش زایین، پیرە پیاوێکی تەمەن حەفتاکان لە زیندانێکی ئەسینا خەریک بوو لە سێدارە بدرێت. بە جلێکی کۆنی شاقەڵ و بەپێی پەتییەوە، کەچی لە ڕووخسار ئارام و ئاسوودە بوو. دوای ئەوەی هاوسەرەکەی بۆسەلامەتی و پارێزگاری لە سوقرات لە کارەکەی دووری خستەوە، مژوولی ئەوەبوو لەگەڵ...
پێشەکی مرۆڤ لە سەرەتای بوونییەوە، وەک تێکڕای بوونەوەرەکانی دیکە لە دوو ڕەگەزی سەرەکی نێر و مێ پێکهاتەوە، هەر ئەمەش به خاڵی مانەوە و گەشەی بوونەوەران و گیانەوارن دەزانرێت، لەناویشان دا مرۆڤ بەهێزترینیانە کە لەڕیگەی ژیرییەوە بەرگری لە مانەوەی دەکات. بوونی دوو ڕەگەزی جیا حاڵەتێکی سروشتی و ئاساییە،...
شرۆڤە و توێژینەوەی: دڵشاد کاوانیستۆیسیزم، قوتابخانەیەکی فەلسەفەی یۆنانییە کە لە جیهانی کۆنی ڕۆما و یۆنان تا سەدەی سێیەمی زایینی گەشەی کرد.ستۆیسیزم لە ئەسینای پایتەخت لە سەرەتای سەدەی سێیەمی پێش زایین لەلایەن ئەسینا کەنعانییەوە دامەزراوە، کە بە توندی لە ژێر کاریگەری هەندێک فێرکاری سوکراتدا بووە. لە...
حەقیقەت و تایبەتمەندیەکانی لە ڕووانیینی ماددەگەرایی و ماتریالستیی داحەقیقەت و ڕاستی بە گشتی، واتا حەقیقەتی ڕەها و حەقیقەتی ڕێژەیی لە تێگەیشتن و بانگێشەکردنی مرۆڤەکان دا گەورەترین ئاریشەیە کە بە درێژایی مێژووی مرۆڤایەتی لە پێش ئاگایی مرۆڤ دا بە نەزانراوی ماوەتەوە. بۆیە حەقیقەت سەختترین چەمکی فەلسەفییە،...
"خودا لەنێوان ئەزموون و باوەڕ"گەلێ جاران لەسەر پرسە فەلسەفی بوونییەکان دا نووسەر و بیرمەندانی ڕۆژهەڵات تەنیا دەرچەیێکی تێگەیشتنی بوونی لە ڕێگای فەیلەسووفان و ئەزموونگەراکان و بوونگەرایی ڕۆژئاوا دا بەڕووی فکر و هزر دا دەکەنەوە، کەچی لە پاڵ ئەوە، ڕۆڵ و بایەخی ئەوە کەم دەکەنەوە کە ڕۆژهەڵات و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست...
چەند ڕێگەیەک هەیە بۆ سەلماندنی بوونی خودایەکی گەورە. ئەم (ڕێگایانە) لە کتێبەکانی فەلسەفە، لە لاهووت، لە شرۆڤە جۆراوجۆرەکانی ئاینییەکان و هەروەها لە کتێبە ئاسمانییەکاندا ئاماژەیان پێکراوە. ئەم بۆچوونانە لە ڕوانگەی جیاوازەوە دژ بە یەکن. بۆ نموونە لە هەندێک حاڵەتدا بابەتە هەستیار و ئەزموونییەکان وەک بەڵێن...
لیکۆڵینەوە دڵشاد کاوانی نووسەر و ڕەخنەگر.پێشەکی:.سۆشیال میدیا ئەم فاکتە گشتییەیە کە لە ئاکامی هاتنە کایەی جیهانێکی بەرفراوانی بەیەکەوە گرێدراوی تۆڕه‌كانی كۆمه‌ڵایه‌تییە، کە له ئەنجامی پێشكه‌وتنی سیستەمی ته‌كنه‌لۆژیای ئینته‌رنێت و زیدەتربوونی خواست و ویستی تاکەکان بۆ ڕزگاربوون لە چه‌قبه‌ستوویی میدیای...
هەندێکجار بەیەک جار خوێندنەوە ناتوانی مافی کتێبێک بدەی، ڕوونتر بڵێم، زۆرجاران خوێنەر ناتوانێ وەک ئەوەی کە هەیە یاخود پڕ بە پێستی تەواوی واتا و پەیامەکانی نێو کتێب بگەیەنێت، جا من ناخاسمە ئەو خوێنەرانەی تەنها مەبەستیان چێژە بەڵکو ئەمەوێت بڵێم لە پاڵ ئەوەی کە بەرهەمی نووسەرێک چێژت پێ دەبەخشی، دەبێت...