کاتێک لەگووگل بگەڕێت بەدوای وێنەی زەوی و بنووسیت (Planet Earth)، ئەوا کۆمەڵێک وێنەی یەکجار جوانت دەست دەکەوێت. هەرچەندە لەوانەیە زۆریش دڵت پێیان خۆش بێت، بەڵام بەداخەوە تێکڕای وێنەکان ڕاستەقینە نین و کۆکراوە و ئاوێتەکراون.پێش ئەوەی دژکارانی ناسا و لایەنگرانی بیردۆزی پیلانگێڕان و زەوی تەخت شاگەشکە ببن، پێویستە هەندێ ڕوونکردنەوەیان پێ بدەین. وێنەکانی زەویناسا (NASA)، خۆی هەمیشە دەڵێت وێنەکانمان دەستکاری کراون، هەتا ئەگەر بچیتە سەر سایتی خودی ناسا (nasa.gov)، دەبینیت لەژێر وێنەکانی زەوی و تەنە (ئاسمان)ییەکاندا...
کاتێک تەماشای ئاسمان دەکەیت ملیۆنەها هەسارە دەبینیت ، پرسیار لە خۆت دەکەیت کاتێک ئەو هەمو هەسارەیە هەیە ئایا ژیانی تێدایە؟ ئایا ژیان تەنها لەم هەسارەیەدا بونی هەیە ؟ وەڵامەکە زۆر سادەیە، لە هەمو هەسارەیەکدا ژیان هەیە، بەڵام ژیان بەو واتایە نا کە پیاوێک یان ژنێک لە شیوەی مرۆڤ...
زانای فیزیایی ويليەم تۆمسن: "کاتێک ئەو شتەی دەیڵێی نەتوانیت پێوانەی بکەیت و بە ژمارە دەری ببڕیت، کەواتە زانیارییەکەت جێی گومانە"لەم چەرخەی پێشکەوتنی فرە خێرای زانست و تەکنەلۆژیا و بوونی ژمارەیەکی یەکجار زۆری هۆ و ئامرازەکانی ڕاگەیاندن، وای کردووە هەر کەسێک بیەوێ دەتوانێت زانیاری دەربارەی گشت بابەتەکان...
پێشتر لە بابەتێکدا باسی ئەوەم کرد کە تەواوی ماتماتیک و فیزیا هەڵەیە ئەو دوو وانەیە بۆ ئەوە دروست نەکراوە کە مرۆڤ لێوەی فێر ببێت یان گەشە بدات بەو دوو زانستە، لەبەر ئەوەی فیزیا ناتوانیت وەڵامی تەواوی پرسیارەکان بداتەوە.. بە هەمان شێوە هەمان ئەو کەسانەی کە مەنهەجی فێرو بوون دادەنێن هەمیشە خەریکی...
ستیفن هۆکینگ: من منداڵێکم هەرگیز گەورە نابم، هەردەم بەردەوامم لە پرسیارکردن "چۆن" و "بۆچی" بەمەش هەندێ جار دەگەمە وەڵام.گەشتێکی خێرا بەرەو ڕابردوو، لە مرۆڤەوە بۆ وزەی بۆشایی؛- مرۆڤ چۆن پەیدابووە؟- ژیان، یان یەکەمین خانە چۆن سەری هەڵداوە؟- گەردوون چۆن هاتۆتە بوون؟- پێش گەردوون چی هەبووە، یاخۆ هۆکارەکانی...
بەدرێژایی مێژوو لە گشت کۆمەڵگەکاندا بە جیاوازی شوێن و سەردەم و فەرهەنگ و بیروباوەڕیان، کەسانێک هەن چەند هەڵسوکەوتێکی سەیر و ناوازە ئەنجام دەدەن. سیحر و شمشێربازی و لەخۆدانی تیغ و چەقۆ لە زگ و سەر، دەم و زمان، کوونکردنی ڕوومەت، خواردنی شووشە، ڕۆیشتن لەسەر پشکۆ و چەندان شتی دیکەی جۆراوجۆر، لە گەلەک وڵاتانی...
ئەم بیردۆزەی کوانتەم پێشبینی ئەوە دەکات کە دەکرێت داهاتوو کار لە ڕابردوو بکات. یەکێک لە لایەنە نامۆ و سەیرترەکانی میکانیکی کوانتەم دەکرێت بە بیرۆکەیەکی تری هاوشێوەی سەیری و نامۆ ڕوونبکرێتەوە – کە هۆکار و ئەنجام دەکرێت بەرەو دواوە بە کاتدا بگەڕێتەوە و بەهەمان شێوەی ئەوەی کە بۆ داهاتوو دەڕوات. ئەوەی...
بۆچی فیل وێڕای ئەوەی ژمارەی دەمارەخانەکانی مێشکی، سێ ئەوەندەی ژمارەی دەمارەخانەکانی مێشکی مرۆڤە، وەلێ لە ئێمە زیرەکتر نییە؟فیل بەراورد بە مرۆڤ مێشکێکی گەورەتری هەیە، کە ژمارەی دەمارەخانەکانـ(neurons، نۆرۆنەکان)یشی زیاترە. کەواتە بۆچی توانستی تێگەیشتنی مرۆڤی نییە؟لە مێژە کە وەکوو مرۆڤ، بەراورد بە زیندەوەرانی...
لەم نوسینەدا بە کورتی و بە پوختی ئەو پرسیارە وەڵام دەدەمەوە.لە ساڵی ١٩٩٥ دا دکتۆرێکی فەڕەنسی بە ناوی پێیەر گیڵبرت Dr. Pierre Gilbert خەڵک و حکومەتەکانی ئەوروپای ئاگادار کردەوە لە دروست کردنی ڤایرسێک، یان دەستکاری کردنی جینی ڤایرۆسێک کە مرۆڤ دەکاتە زۆمبی.ئەم ڤایرۆسە لە ناو ئاسکە کێویدا هەیە...
کلۆد لێڤی ستراوس: "گەردوون بەبێ مرۆڤ دەستی پێ کرد، بەبێ مرۆڤیش کۆتایی پێ دێت."مرۆڤی مێژووی دێرین کاتێک سەرنجی داوەتە دەوروبەر و ئاسمانی بێسنوور و خۆر و مانگ و ئەستێرەکان، بە هزر و هۆشێکی ئەندێشەیی کۆمەڵە ئەفسانە و داستانێکی داهێناوە، بۆ وەڵامی ئەو پرسیارانەی دەکرێن دەربارەی چۆنیەتی سەرهەڵدان و کۆتایی...
زانای فیزیای تیۆریی لۆڕنس کڕواس: "گشت گەردیلەکانی لەشمان لە ناخی ئاگرینی یەکێک لە ئەستێرەکانەوە هاتووە، ئێمە منداڵی ئەستێرەکانین پڕ بە مانای وشەکە."کاتێک لە ئاسمانی فرەوان و درەوشاوەی پڕ لە ئەستێرە دەڕوانین، دەشێ لەخۆمان بپرسین: ئایا ئەو تەنانەی گەردوون نەمرن و هەتاهەتایە دەمێنن، یان تەمەنێکی دیارکراویان...
وەک هەموو یەکێک لە ئێمە دەیزانێت جینەکانی(DNA) مرۆڤ بناغەی ژیانی مرۆڤەکانە و زۆرینەی نهێنیەکانی ژیانی مرۆڤ لەو جینانەدا شاردراونەتەوە.لە زمانی کۆمپیوتەردا بە دوو ژمارە تەواوی کارەکانی کۆمپیوتەر ئەنجام دەدرێت.. ژمارەکان بریتین لە سفر و یەک وەک ئەم جەدۆلەی لای خوارەوە.باینەری زمانی کۆمپیوتەرلە ناو جینەکانی...
پێکهاتەکانی گەردوون و سەرهەڵدانی تەنەکانیپاش ئاشنابوونمان بە پێوانەکردنی تەمەنی گەردوون، پێمان باشە لەم هەلەدا بەکورتی هەندێ زانیاری گرینگ بخەینە بەردەست، بۆ تێگەیشتنێکی پتر لە گەردوون و پێکهاتە سەرەکییەکانی لە گەلەستێرە و ئەستێرە و هەسارەکان. مەزنی و فرەوانی گەردوونپێویستە لە سەرەتاوە بزانین کە ماددە...
بەشی یەکەم: پێوانەکردنی تەمەنی گەردوون و شێوازەکانیمەبەست لە تەمەنی گەردوون، دیارکردنی ئەو کاتەیە کە گەردوون پێیدا تێپەڕیووە لە دەمی سەرهەڵدانییەوە، یاخۆ لە تەقینەوەی مەزنەوە (Big Bang)، تا دەگاتە ئەمڕۆکە.زۆربەی هەرە زۆری تۆژینەوە و پێوانەکانی گەردوونناسان، تەمەنێکی نێزیکەی 13.8 ملیار ساڵیمان پێ دەدەن....
ڕیچارد دۆکینز: "نابێ بەگوێرەی یاسا داروینییەکان بژین، داروین تەنیا ڕاڤەی ئەوەمان بۆ دەکات چۆن گەیشتینە ئێرە."بەهاتنی کۆتاکانی سەدەی نۆزدەیەم، زانای ناودار داروین، بە بڵاوکردنەوەی شاکارە فرە بەناوبانگەکەی بنەچەی جۆرەکان (The Origin of Species) و کتێبی ڕەچەڵەکی مرۆڤ (The Descent of Man)، توانی شۆڕشێکی...
