مرۆڤ ئەگەر لەنێو میللەتی خۆی نەبێ، لە ده‌ره‌وه‌ی وڵات بێت، بێ قیمەتە

Tuesday, 27/01/2009, 12:00

2191 بینراوە

کوردستانپۆست، ته‌واوی ئه‌و قسانه‌ی مه‌سعود بارزانی بلاوده‌کاته‌وه‌، که‌ له‌ ڕۆژنامه‌ی خه‌باته‌وه‌ وه‌رمانگرتووه‌، له‌ ناوه‌رۆکی قسه‌کانیدا که‌سانی ده‌ره‌وه‌ی وڵات به‌ بێقیمه‌ت ناوده‌بات.
مه‌سعود بارزانی (سه‌رۆکی هه‌موو کوردستان به‌ قه‌ندیلیشه‌وه‌):

بەناوی خودای مەزن و دلۆڤان خوشك و برایێت بەركەفتی ئەو دەمەو هەموو دمێت وەخۆش بێت و گەلەك بەخێربێن سەرچاواو سوپاسیا وە دەكەم بۆ زەحمەتكێشان و هاتنتان و من گەلەك كەیفخۆشم جارێكی دیكە دەرفەتمان بۆ برەخسێ بێینە خزمەتی ئێوەو لەگەڵ ئەو خوشك و برا بەڕێز و خۆشەویستانە كۆم ببین.
گوێگرتن لە بۆچوون و پێشنیارەكانتان مەبەست لەهاتنی من بۆ ئەو دەڤەرە پتر بۆ دیتنی برایێت مەی كورد و عەرەب و توركمان و دەوروبەرێ مووسڵ بوو، چونكە دیتنی وان لێرە ساناییتربوو، من پێمخۆشبوو بچمە مووسڵ و لەوێ ئەوانم دیبا، بەڵام بە هەقیقەت بۆ ئەوان زەحمەت بوو نەك بۆ من. مومكینە ڕێوشوێنی ئەمنی لەوێ نەهاتبایە رێكخستن، چونكە ئێوە باش دەزانن ئەو ناوچانە بەتەواوی لەژێر كۆنتڕۆڵی ئێمە دانین، بۆیە وا بەباش زانرا لێرە ئەوان ببینین، چونكە بۆ ئەوان نزیكتربوو، بەڵام من لەو میانەشدا بەدەرفەتم زانی لەگەڵ جەنابتان كۆمببین و ئێوەش لەڕووداوو پێشهاتەكانی بارودۆخی ئێستا بەردەوامبن. من پێموخۆشە گوێ لە بۆچوون و پێشنیارەكانی ئێوە بگرم و حەزدەكەم پێتان بڵێم هەست بە ئازادیی تەواو بكەن لە خستنەڕووی قسەو پێشنیارەكانتان و چ لە خەیاڵ و دڵ و مێشكی ئێوە دایە بەڕاشكاوی بیڵێن و من پێمخۆشە گوێم لە ئێوە بێت، چونكە مرۆڤ ئەو كاتە سەردەكەوێت: بزانێ جەماوەر چی دەوێت و چی لە خەیاڵدایە.
یەكبوونی كورد... مەزنترین دەستكەوت بە ئەزموون بۆمان دەركەوت كە گرنگترین دەستكەوتێت میللەتێ مە ئێكەتیا میللەتی مەیە، یەكڕێزیی میللەتێ مەیە. شۆڕشێت میللەتێ كورد سەدەها ساڵ بەردەوامبوون شۆڕش هەبوو چەند مانگی دەخایاند و تێكدەشكێنرا، شۆڕش هەبوو ساڵان بەردەوام دەبوون، بەڵام لە ئەنجامدا میللەتێ مە هەموو كاتێك تووشی كارەسات دەبوو، باوەڕیش بكەن هۆكاری سەرەكیی ئەو كارەساتانە ئەوەبوو، چونكە ئێمە یەك نەبووین. كە ئێمەش یەك نەبووین دوژمنێ مە بەهێز دەبوو. هیچ هێزێك لەبەرامبەر ئیرادەی میللەت خۆی ڕاناگرێ، هەموو كاتێكیش ئیرادەی میللەت لە هەموو چەك و تەقەمەنییەكانی دوژمن بەهێزترە. ئێمە هەموومان لەیادمانە شۆڕشی ئەیلوول چ شۆڕشێكی مەزن بوو وشتی زۆر مەزن تێدا هاتەكرن لە هەمووشی گرنگتر ئەوەبوو بۆیەكەمجار بوو ببێتە شۆڕشێكی نەتەوەیی لەسەرتاسەرێ كوردستانێ، شۆڕشەكە یەك شۆڕش بوو بۆیەك ئامانج. ل وێ شۆڕشدا دروشمی مەركەزی (دیموكراسی بۆ ئێراق، ئۆتۆنۆمی بۆ كوردستان، واتە مافی نەتەوەیی كورد) بوو. حیكمەتێكی مەزنیش لەو دروشمەدا هەبوو بەو پێیەی تا حوكمێكی دیموكراتی لە ئێراقدا نەبێ نەگرفتی كورد و نەهیچ گرفتێك مومكین نییە چارەسەر بكرێ، بەڵام هەر لەو كاتیشدا لەیادمانە میللەتی كورد 2 هەڵوێست بوو، نیوەی لەگەڵ حكوومەت و نیوەكەی دیكەش لەگەڵ شۆڕش، بەڵام ئەو ڕۆژەی كو میللەتی كورد بۆ هەر هۆیەك بێت بووە یەك دەنگ، ئەوەی بەسەدەها ساڵ بەكەس نەهاتەكردن بە 7 رۆژ هاتە دی و كوردستان رزگار كرا، مەبەستیشم لێرە راپەڕینی ساڵی 1991ە ئەو یەكێیتەو برایەتی و تەباییەی لەنێو میللەتی كورددا دروستبوو چەكی هێزی ئێمە بوو، نیعمەتێك بوو لەخوای گەورەوە. ئەگەرچی دوای ئەوەش چەند گرفتێك هاتنەپێش و شتی ناخۆش ڕوویاندا، بەڵام نەك تەنها ئێمە وەكو كورد بەو قۆناغانە دا تێپەڕین، هەموو میللەتێك بەو قۆناغانە تێپەڕیوە.
بەڵام من دیسان شوكرانیی خودێ دەكەم كو بەرێ ڕووخانی ڕژێمی بەعس ماڵی كورد ڕێككەوت و یەكخرایەوە، بەتایبەتی لەنێوان یەكێتی و پارتی كو بەردی بناغە بوو بۆ یەكێیتی میللەتی كورد. راستە رابردوو ناخۆش بوو، بەڵام پەنا بەخوا داهاتوو خۆشتر و مەزنتر دەبێ. ئەمڕۆ یەكێتی میللەتی ئێمە زۆر بە هێزە، برایەتی و تەبایی و ڕێككەوتنی ستراتیژی لە نێوان پارتی و یەكێتی زۆر ئەساسی و بنەڕەتە، ئەوەش ئەساسە بۆ یەكێیتی میللەتی كورد.
كوردایەتی لە هەموو شتێك مەزنترە ئەركی سەرەكیی ئێمە ئەمڕۆ ئەوەیە یەكێتی میللەتی خۆ بپارێزین، كوردایەتی لە حزبایەتی و عەشیرەتگەری مەزنترە. من ڕێزم بۆ عەشیرەت هەیە و خۆشمان لە عەشیرەتین، شانازیشی پێدەكەم، بەڵام پێویستە عەشیرەت لە خزمەتی كوردایەتیدابێ، پێویستە حزب لە خزمەتی كوردایەتیدابێ، بەڵام كە گەیشتییە ڕادەیەك بتەوێ لەنێوان حزبایەتیی تەسك و كوردایەتیی فراوان هەڵبژێری، پێویستە ئەم كوردایەتی هەڵبژێرین، چونكە حزب هۆكارێكە بۆ خزمەتی نەتەوەو نیشتیمان و غایە نییە. پێنگاوی هەرە مەزن و پیرۆزی ڕاپەڕینی ساڵی 1991 ئەو بەخشینە گشتییە بوو كە لەلایەن سەركردایەتیی كوردستانەوە درا تا جارێكی دیكە كورد هەموومان ببینەوە یەك، ئەوكاتیش نەگەڕانەوە بۆ نێو ڕیزەكانی دوژمن مەرجی ئێمە بوو. عەشیرەتێك بەتەنیا چی دەكات؟ یان حزبێك یان مرۆڤێك بەتەنیا چییان پێدەكرێ؟ مرۆڤ ئەگەر لەنێو میللەتی خۆی نەبێ، لەهەر شوێنێك بێت بێ قیمەتە. مرۆڤی ژێر دەست هەمیشە بێ قیمەتەو بەچاوێكی كەمەوە سەیر دەكرێ، مرۆڤ ئەوكاتە بەهێزو بە قیمەتە كە لەگەڵ میللەتی خۆی دابێ، دوای ڕاپەڕین و خودا دەرفەتی بە ئێمە داو سەركەوتین، من چووم لە هەندێك ماڵدا نانم خوارد كە لەژیانمدا بیرم لەوە نەكردبۆوە بچمە لایان تەنانەت پێیانم دەگوت لەخەونیشدا نەمدیبوو بێمە ماڵتان، بەڵام تا ئەو یەكێتیە سەربگرێ و قایم ببێ پێ لەدڵی خۆم دەنێم، من كە نان لەماڵتان دەخۆم وا دەزانم ژەهردەخۆم، بەڵام پێویستە ئەو یەكێتیە سەربگرێت و ڕابردووش بووە لاپەڕەیەكی داخراو و پێویستە لاپەڕەیەكی نوێ بكرێتەوە، كێ چی كردو چی نەكرد ئەوە هەمووی چوو، باباسی ئەوە بكەین ئێستا چی دەكەین، چونكە ماف و ئارمانجی هەر میللەتێك گەلێك لەوە مەزنترە. لەوەش زیاتر، ئێمە چووینە بەغدا، من و جەنابی مام جەلال دوای ئەنفال و كیمیاباران و هەزارەها شەهید و 8 هەزار شەهیدی بارزانی تەوقەمان لەگەڵ ئەو دەستە كرد كە ئەو خەڵكە بێ گوناهەی شەهید كردبوو، ئارمانجی ئێمەش ئەوەبوو ئێراق لە ئاشتیدا بژی و میللەتی كورد لە زەحمەتی ڕزگاری ببێ. تۆ كە قەزییەیەكی سیاسیت هەبوو جاری وا هەیە پێویستە شەڕ بكەیت، جاری واش پێویستە دانوستان بكەیت، جاری واش رێكبكەوی، بەڵام لێرەدا پێویستە تۆ ئارمانجی سەرەكیی خۆت لەیاد نەكەی. مرۆڤ ناكرێ پرسی میللەتەكەی خۆی بكاتە قوربانیی شتێكی دیكە و هەر شتێك هەبێ پێویستە مرۆڤ بیكاتە قوربانیی مەسەلەی میللەتی خۆی.
مەجالیسی سەحوەو ئیسناد لەو ماوەی دواییدا باسی مەجالیسی سەحوەو ئیسناد هاتەكرن، دەربارەی سەحوە ئێمە كاتی خۆشیی پشتگیریمان لێی كردو شتێكی باش بوو، چونكە ئەو مەجالیسانە بۆ ناوچەكانی عەرەبی سوننە بوون بەتایبەتی ئەنبارو دەوروبەری بەغدا، تیرۆریستان بنكەو بارەگای خۆیان لەوێ دانابوو نە پۆلیس و نە سوپاو نە هێزەكانی ئێراق نەیاندەتوانی نزیكی ئەو دەوروبەرانە ببنەوە. زۆر لەو هۆزە عەرەبانە دژی تیرۆریستان ڕاپەڕین و دەستیان خۆشبێ، چونكە تیرۆریستانیان لەناوچەكانی خۆیان دەركرد ئەمەش كارێكی زۆر پیرۆز بوو. ئەوكاتیش ئێمە پشتیوانیمان لێكردن و ئێستاش پشتیوانیان لێدەكەین، بەڵام ناوچەكە لەبارودۆخێكی تایبەتی دابوو، ئەو بارودۆخە لە ناوچەكانی شیعەو سووننەدابوو. سوپاس بۆ خوا، خوای گەورە نیعمەتی ئاسایش و سەقامگیریی بە كوردستان داوە، ئەو ئاسایش و سەقامگیرییەی كوردستان بۆ فەرهەنگی لێبووردەیی و پێكەوە ژیان و قبووڵكردنی یەكتر دەگەڕێتەوە، هەروەها كۆمبوونی جەماوەر لە دەوروبەری سەركردایەتی و ئازایەتی وشیاریی پێشمەرگەو پۆلیس و ئاسایش بەهاوكاریی جەماوەر، تائێستا سوپاس بۆخوا تیرۆریستان بنكەیان لەكوردستاندا چێ نەكردووەو پەنابەخودا داشینانێن، تەنانەت یەك بارەگاش دانانێن. مومكینە هەندێ جار دزە بكەن و لەشوێنێكدا خۆیان بتەقێننەوە، بەڵام باوەڕبكەن ئەمڕۆ لەهیچ شوێنێك لەدونیادا سەقامگیری و ئاسایشی ڕەها نییە و ئەگەر بەراوردی بارودۆخی كوردستان لەگەڵ ناوچەكانی دیكەدا بكەین، كوردستان زۆر سەقامگیرە و خودای گەورەش نیعمەتی خۆی بۆمان بەردەوام بكات. هەتا ئێمە یەك بین و تەبابین و فەرهەنگی لێبووردەیی لەنێوماندا بەردەوام بێ پەنا بەخوا ئەو بارودۆخەش بەردەوام دەبێ. بۆیە پێویست نەبوو مەجالیسی سەحوە لە كوردستاندا دروست ببن. مەجالیسی ئیسناد شتێكی جودایە لەگەڵ سەحوە، ئیسناد بە ئیمكانیاتی حكوومەت بۆ بەرژەوەندیی حزبێك دێتە دروستكردن بۆ بەدەستهێنانی دەنگ لەهەڵبژاردن. پارەی دەوڵەت ناكرێ لەكاری وا سەرف بكرێ لەوانەیە بارودۆخی ناوچەی عەرەب جیاواز بێ و خەڵكی ئەو ناوچانە دەتوانن بڕیاربدەن ئایا ئەو مەجالیسانە لەبەرژەوەندیی ئەوانە یان نا، بەڵام لە هەرێمی كوردستاندا پەیوەندی بەچەند كەسێك كراوە كە تەنانەت نەیانتوانیوە سوود لەو بەخشینەی سەركردایەتیی كورد وەربگرن و نەوێران بێنەوە نێو میللەتی كورد، چونكە تاوانەكانیان ئەوەندە زۆر بووە نەیانوێراوە خۆیان نیشانی میللەتی كورد بدەن. بەڕاستی بۆ ئێمە جێی سەرسوورمانە، هاوپەیمانی دوێنێ كە لەگەڵ ئێمەدابوو لە نێو بارەگاكانمان شەڕی ڕژێمی لەگەڵماندا كرد، ئەمڕۆ لە پشتمانەوە بێ پەیوەندی لەگەڵ دووسێ خائینەوە بكات و هەستی میللەتی كورد بریندار بكات، بێگومان ئەوە نایەتە قبووڵكردن. لێرەدا دەمەوێ دووپاتیبكەمەوە ئەگەر ڕۆژێك لە ڕۆژان تیرۆریستان سەری خۆیان هەڵدا بێشك ئەو مەسەلەیە لەلایەن ئاسایش و پۆلیسەوە بەسانایی چارەسەر دەكرێ، ئەگەر لازم بوو باپێشمەرگە تەدەخول بكات، ئەگەر پێویست بوو داوای هێزی فیدڕاڵیش دەكەین. بەرامبەر پەرلەمان و حكوومەتی هەرێمی كوردستان و میللەتی كورد هیچ كەسێك قیمەتی نییە و حیساب بۆ هیچ كەسێكیش ناكرێ، بەڵام مەسەلەكە لێرەدا نییەتە، نییەتی ئەو كەسانەیە بۆ دروستكردنی كەسانی خۆفرۆش و زیندووكردنەوەی جاشایەتی لە كوردستان، ئەمەیان كوفرە. جاشایەتی زیندوو نابێتەوە جا با ئەو كەسەی تەماعكاریی لەوبارەیەوە هەیە با هەستی ماڵی خۆی باربكات و بەخێربچێ، بابچێتە لای ئەو كەسەی ئەو شتەی پێخۆشە، بەڵام لە كوردستان ئەو شتە مومكین نییە بێتە دانان و ئەگەر كەسێك لە هەرێمدا بۆ یەكجاریش پەیوەندی بەوانەوە بكات ئێمە دەیدەینە دادگا. تەسەوریش نەكەن دەستمان نەگاتە كەس، مومكین نییە جارێكی دیكە ڕێگە بدەین جاشایەتی لە كوردستاندا سەرهەڵبداتەوە یەكێتی میللەتی كورد بۆ ئێمە لە هەرشتێك گرنگترە، ئەگەر میللەتی كورد ئەو سەركردایەتییەی پێ ناخۆشە سوپاس بۆ خوا ئێمە ئەو كەشوهەوایەشمان دروستكردووە، ئەو كەشوهەوایەی بەخوێنی كوڕانی پارتی و یەكێتی، بە خوێنی جەماوەرو ئەو میللەتەو حزبە هاوپەیمانەكان دروستبوو ڕێگە بە جەماوەر دەدات بە ئازادی ویستی خۆیان دەرببڕن. 6-5 مانگی دیكە هەڵبژاردن ئەنجامدەدرێ، جەلال تاڵەبانیتان پێ باش نییە دەنگی پێ مەدەن، مسعود بارزانیتان پێ باش نییە، دەنگی پێ مەدەن، یەكێتی و پارتیتان پێ باش نییە دەنگیان پێ مەدەن و دەنگ بەو كەسە بدەن كە پێتان باشە، بەڵام یەكێیتی خۆتان بپارێزن با جاشایەتی لەنێو كوردستاندا دروست نەبێت. ئێمە پێتان ناڵێین تەنها پارتی و یەكێتی پێویستە حاكم بن، تا ئێوە پێتان خۆشە ئەوان لە خزمەتی ئێوەدان كە پێشتان ناخۆش بوو دەنگیان پێ مەدەن و زۆر مەمنوون و خزمەتكاری ئێوەین و خودا حافیز. مەدڤێت ئەو كەشو هەوایە لە كوردستاندا دروست ببێ و مادام ئەو دەرفەتە هەیە لەبەرچی میللەتی كورد تووشی ناخۆشی و ئێش و ئازاربكەین؟ ڕێزگرتن لە خەباتی رابردوو خوشك و برایێت بەركەفتی. ئێمە تەقدیرێكی زۆرمان بۆ خەبات و زەحمەت و ماندووبوونی ئێوە هەیە، ئێمە دەزانین ئەو بارودۆخە چۆن دروستبوو. لەوانەیە هەندێ لە گەنجانمان واتەسەور بكەن ئەو بارودۆخە زۆر بەسانایی هاتۆتە پێش، بڕوابكەن ئەو بارودۆخە وا بە سانایی نەهاتۆتەدی، چۆن بیرێك بە دەرزییەك بكۆڵی و زەحمەتتریش، بارودۆخەكە ئاوا هاتەدی. ئەمڕۆش لێرەدا چەند كەسێك دەبینم و دەیانناسمەوە، ئەوان دەزانن كاتێ فڕۆكە لەسەر سەرمان كەتیبەكانی بۆردومان دەكرد و نە نان و نە فیشەكمان هەبوو، لێرە شەهید دەكەوت و لێرەش بریندار و لێرە گوند دەسووتا، ئەو كەسەی لەو بارودۆخەدا ژیاو خۆی لەبەردەم هەموو ئەو فشارانە ڕاگرت، ئەو دەزانێ قیمەتی ئەمڕۆ چەندە. چەندین جار بینیوومە برایت مە لە تەنیشت ئێوە كەوتووە و شەهید و بریندار بووە، ئەو دەزانێ قیمەتی ئەمڕۆ چەندە. ئەوەی هاتۆتە سەر حازر چووزانێ؟ جارێكیان لە سیمینارێكدا لە دەرەوە یەكێك گوتی: بەرپرسانی ئەمڕۆمان نەخوێندەوارن- بۆ خوێندەواران ناهێنن؟ من گوتم: عەزیزێ من ئەو نەخوێندەوارە ئەوكات گیانی خۆی لەسەر دەستی خۆی داناو 24 كاتژمێر ئەگەری مردنمان لە ئارادابوو، زۆرمان لێ مردن و چوون، ئەوانەشی مانەوە (مردووی زیندوون)، دەستیان نەماوە پێیان نەماوە چاویان نەماوە یان كیلۆیەك ساچمە لە نێو گیانیاندایە، هەندێكیش مانەوەو دەرفەتیان بۆ نەرەخسا بخوێننەوە تا جەنابتان بژین و بخوێنن، دە كەرەم بكەن و وەرن ئیدارەی خۆتان بكەن وڵاتی خۆتان بەڕێوەببەن. ئەوە لەجیاتی ئەوەی تەقدیری ئەو خەباتە بكەن و رێزیان لێبگرن بەو شێوەیە باسیان دەكەن؟ ئەوانە خۆیان بۆ ئێوە بەختكرد، خۆیان بۆ پێگەیشتنی گەنجی نووكە بەختكرد تا خزمەتی میللەتێ خۆ بكەن، بۆیە تكایە بێ حورمەتی بۆ خەبات و تێكۆشەرێت خۆ نەكەن، بێ حورمەتیێ بە میللەتێ خۆ نەكەن. بەڵێ. هەر قۆناغێك مرۆڤی خۆی هەیە، ئەوەی بەری 20-30 ساڵ دەكرا ئەمڕۆ ناكرێ و ئەمڕۆ نەوەیەكی نوێ پێگەیشتووە و بێگومان ئەو دەبێ بەرپرسیارێتی وەربگرێ. ئامادەم حەماڵیش بۆ زانكۆ بكەم چەند ساڵێك لەمەوبەر دهۆك زانكۆی تیادا نەبوو، من لە یادمە لە ساڵی 1992 یان 1993 بوو نازانم د. عیسمەت هاتەلام و گوتی: من پڕۆژەی دروستكردنی زانكۆی دهۆكم لەبەردەستدایە، من پێم گوت تۆ لەو كارە دڵنیای؟ گوتی بەڵێ، بەڵام ئەگەر تۆ پشتیوانیمان بكەیت. گوتم وەڵڵا من ئامادەم یارمەتیتان بدەم و ئەگەر زانكۆ دروستبوو من ئامادەم حەماڵیشتان بۆ بكەم، لێرەشدا حەز دەكەم پێتان بڵێم من لە ژیانی خۆمدا پارەم نەخواستووە، بەڵام بۆ زانكۆی دهۆك پارەم خواست. كاتی خۆی داوای بڕە پاریەكەم لە وەزیری دەرەوەی نەمسا كرد كە دۆستی كورد بوو، لەوانەیە كاك سەعدیش بیناسی. گوتی چیتان بۆ بكەم؟ گوتم پارەمان بۆ زانكۆی سەڵاحەددین و دهۆك پێویستە و جارێ هیچ ئیمكانییەتێكمان نییە، جا بەقەرز پێمانی دەدەیت، وەكو دۆستێك دەیدەیت ئێمە پێوستیمان پێیەتی. دواتر پارەكەی نارد و بەشێكمان بۆ دروستكردنی زانكۆی دهۆك تەرخان كردو زانكۆی سلێمانی جارێ دروست نەبوبوو. ئەمە یەكەمین جار بوو داوای پارە بكەم.
كەموكوڕی هەیە، كاری چاكیش منەت نییە بەسەركەس من ناڵێم كەموكوڕی لە ئەزموونەكەماندا نییە، بەڵام ئەوەشی كراوە منەت نییەو مافی میللەتەو پێویستە شتی زیاتر بكرێ. پڕۆژەی خانوو بۆ شەهیدان بۆ ئێمە پڕۆژەیەكی پیرۆزەو خودا فرسەت بدات نابێ یەك خانەوادەی شەهید بێ خانوو بمێنێ. ئێمە كە باسی كێماسی خۆ بكەین پێویستە باسی پێشكەوتن و دەستكەوتەكانیش بكەین و نەبەكاری چاك منەت بەسەر خەڵكیدا بكەین و لە كەموكوڕیش بترسین ئەمە شتێكی زۆر ئاساییە و مەمنوونی هەر كەسێكین بێتە لامان و شتی هەڵەمان پێ نیشانبدات، بەڵام بەگشتاندن هیچ شتێك نایەتەكرن. زۆر باس لە گەندەڵی دەكرێ، بۆیە لێرەدا پێویستە دەستنیشان بكرێ كێ گەندەڵە. ئەو سەرۆك زانكۆیە، ئەو وەزیرە ئەو بەرپرسی لقە، ئەو بەرپرسی مەڵبەندە كارێكی هەڵەی كردووە تاسزابدرێ بۆیە پێویستە ئەو شتانە دیاری بكرێن. كاریش بۆ دانانی لیژنەی شكایەت لە ئارادابوو كە دواتر كرایە لیژنەی نەزاهە، هەموو دەسەڵاتیش بەو لیژنەیە دەدرێ و هەر كەسێكیش شكایەتێكی هەبێت ئەو كاتە دەتوانێ بیباتە ئەو دەزگایە. لێرەدا حەزدەكەم پێتان بڵێم بەخوا شكایەت لەمنیش بكرێ یەكەم كەس خۆم دەچمە بەر دەرگای دادگاو داوای دادگایی دەكەم، هیچ گرفتێك لەوەدانییە.
پاراستنی كولتووری لێبوردەیی و پێكەوەژیان بابەتێكی دیكە بەڕێزان حەزدەكەم باسی بكەم ئەویش كولتووری لێبوردەییە، ئێمە بڕوامان بە لێبوردەیی و پێكەوە ژیان هەیە، بۆیە سەركەوتین. جیاوازیی بارودۆخی كوردستان لەگەڵ بەشەكانی دیكەی ئێراق لێرەدایە، لە كولتوووری لێبوردەیی و پێكەوە ژیان. ئەگەر ئەو بارودۆخەمان بۆ خۆمان دروست نەكردبا كەس نەدەهات بڵێتە كورد هانی ئەوە دیارییە بۆ ئێوە. ئەگەر ئەو لێبوردەیی و پێكەوە ژیانە نەبا ئەو ئەزموونە دروست نەدەبوو بۆیە پێویستە ئەو بارودۆخە بپارێزرێ. لە كوردستاندا موسڵمان و مەسیحی و ئێزدی و ئایین و ئایینزای دیكە هەن و پێكەوە دەژین. دووپاتیدەكەمەوە هەر كەسێك پێویستە لە بیروباوەڕی خۆی ئازاد بێ و بڕوای بە هەر چ ئاینێك بوو با پابەندی بێت، بەڵام فەرزكردنی ئاینێك بەسەر ئاینێكی دیكە قبووڵ نییەو ئەو رەفتارە لە كوردستاندا نەبووە و نابێ. لە هەمانكاتیشدا نابێ بێ حورمەتی لەگەڵ چ ئاینێك بكرێ بەتایبەتی ئایینی ئیسلام كاتێك یەكێك باوەڕی بە تەعالیمی ئایینی مەسیحی هەبوو و لەو ڕێگەیەوە خودێ بناسێ، ئازادە بۆ خۆی، بۆیە هێڤی لە ئێوە دەكەین ئەو برایەتی و پێكەوە ژیانە بەردەوام بێت و پێویستە مامۆستایانی ئایینی بەڕێزی موسوڵمان و قەشەكانی ئایینی مەسیحی و پیاوانی ئایینی ئێزدی ئامۆژگاریی ڕۆڵەكانیان بۆ پاراستن و بەردەوامبوونی ئەو گیانەی لێبووردەیی و پێكەوە ژیانە بكەن یا ئەو كولتوورە بچێتە هەر ماڵێك و لەناخی هەركەسێك دابێت لە گەورەو منداڵ.
لەسەر كوردبوونمان ئازاردراوین گرفتی ئێمە هیچ كاتێك گرفتێكی ئایینی نەبووە. ئایا هیچ جارێك بیستووتانە مرۆڤ بێتە لادێیەك و بەهۆی نەبوونی مزگەوتێك یا كلێسایەك تێكی بدات؟ یا ئەو لادێیە، چونكە ئێزدی نین با تێكبدرێ؟ چونكە ئێمە كوردین ڕژێم لادێكانمان تێكدا، كەواتە گرفتی ئێمە گرفتێكی نەتەوەییە، بۆیە پێویستە بیری نەتەوەیی چ جارا لەمێشكی ئێمە نەچێتە دەرەوە، بەڵام ئاگاداربن مەبەستی من بیری نەتەوەیی ڕەگەز پەرستانە نییە، بەڵكو بیری نەتەوەیی كراوە. بۆیە پێویستە هەمیشە لەمێشكماندا بێت ئەوەی بەسەرماندا هات بۆ ئەوە نەبووە موسڵمانی باشین یان فەلەین یان موسڵمانی خراپین، بەڵكو بەهۆی كورد بوونمانەوە بووە. كاتێ كوردستان وێران كرا هیچ كاتێك نەگوترا ئەو گوندە هی موسڵمانانەو پێویستە ئەو مزگەوتە یا ئەو كلێسایە بمێنێ، بەڵكو هەموو لادێكان بەیەكەوە وێران كران.

موسڵمان و مەسیحی و ئێزدی هەموویان بەیەكەوە بوونە قوربانی. با نانی دەستی خۆمان بخۆین ئێوە باش دەزانن وڵاتەكەمان سەدان ساڵە وێران دەكرێ، بۆیە پێویستە ئێمە ببینە میللەتێك كە نانی دەستی خۆی بخوا. بەداخەوە ئێستا وامان لێهاتووە پشت بەخەڵكی دیكەوە بەستین، ئەوەش مەزنترین هەڵەو خراپترین شتە. پێویستە حكوومەتی هەرێم سیاسەتێكی سەركەوتووی لەو بوارەدا هەبێت، پێویستە دەرفەتی كار بۆ خەڵك دابین بكات، كارخانە دروست بكەین، سەرچاوەی ژیان بۆ خەڵك دروست بكەین. ئێوە باش دەزانن بودجەی ئێمە بەشێكە لە بودجەی ئێراق، بودجەی ئێراقیش پشتی بەنەوت بەستووە. پار لەم كاتەدا بەرمیلی نەوت بە 120 -130 دۆلار بوو، نووكە هاتیەسەر 30 دۆلار بەمشێوەیە بودجەی ئێراق بەڕێژەی %70-60 دابەزی، بێگومان بودجەی ئێمەش دادەبەزێ بۆیە ناكرێ بڵێین بودجەی ئێراق داشبەزێ نابێ ئێمە بگرێتەوە، بەڵكو بودجەی ئێمەش دادەبەزێ ئەگەر سبەی دوو سبەی شەڕێك ببێ و ڕێگای هەناردەی نەوت بگیرێ ئەو خەڵكە لەبرسان دەمری بۆیە پێویستە ئێمە كشتوكاڵ زیندوو بكەینەوە چونكە خودای گەورە ئەم وڵاتەی بۆ كشتوكاڵ خولقاندووە كەواتە با لەسەر بنەمایەكی دروست بنكەی ئابووریی خۆمان دروست بكەینەوەو هەندێ پڕۆژەی ستراتیژی بێنە جێبەجێكردن من دوێنێ بینیم پردێك بۆلای زوممار و ئەو ناوچانە دروستبووە بەڕاستی هەستم بەسەربڵندی كرد خەڵكەكەش لەورەیەكی زۆر بەرزدا بوو كەجاران وام نەدیتبوون، ئەوان هەمیشە ترسیان لە دڵ دابوو، بەڵام دوێنێ زۆر گەرم ببوون، كە پر دەكەشم بینی زانیم خەڵكەكە لەبەرچی ورەی بەرزە. بەڕاستی پڕۆژەكە ستراتیژییە و مرۆڤ سەری پێ بڵند دەبێ. بۆیە پێویستە بەجیددی هەوڵبدەن میللەت نانی دەستی خۆی بخوات و خۆی بژیینێ.
یاسا لە هەمووان بەرزترە حەزمكرد باسی خاڵێكی دیكە بكەم، ئەویش ئەو گرفتەی چەند ڕۆژێك لەمەوبەر لە قوتابخانەیەكدا لەنێوان چەند قوتابیەكدا ڕوویدا. ئێمە لەمبارەیەوە تەوجیهاتی خۆمان داو ئەمڕۆش لە هەولێرەوە لیژنەی تایبەت بۆ لێكۆڵینەوە ئەم مەسەلەیە دێتە ئێرە.

ئێمە لیژنەمان لێرە دانەنا تا كەس نەڵێ مومكینە كاریگەریی سلبیی هەبێت و لایەنگری لایەنێك بكرێ كەلێكۆڵینەوەش كرا هەر كەسێك تاوانبار دەرچوو كوڕی هەركەسێك بێت دێتە سزادان. هەموو كاتێكیش من گوتوومەو دەیڵێم یاسا سەروەرەو یاسا لەمن و لە هەر كەسێكی دیكە بڵندترو مەزنترە.
پەیوەندیی كوردستان و بەغدا بێگومان ئێوە دەزانن پەرلەمانی كوردستان بەوپەڕی ئازادییەوە بڕیاری مانەوەی لەچوارچێوەی ئێراقێكی فیدڕاڵی دیموكراتی فرە حزبییدا. ئەوەش لەبەرژەوەندیی ئێمەدابوو. لە ئێراقی ئەمڕۆدا ناكرێ ئێمە ئۆپۆزیسیۆن بین و كەسێكی دیكە لەبەغدا حوكم بكات. ئێمە هاوبەشی ئەو حوكمەین، بەڵكو دروستكەرەوەی ئەم حوكمەین، ئێمە بەخوێنی خۆمان دروستمان كردووە. كاتێ ڕاپەڕین ئەنجامدراو دواتر هێزەكانی ئەمەریكاو هاوپەیمانان هاتنە ناوچەكە بارودۆخێكی نامەعلووممان هەبوو، نە ئێمە و نەخەڵكیش نەماندەزانی پێگەی قانوونیی ئێمە چییە. ئەمڕۆ لە ئێراقدا دەستوورێك هەیەو پێگەی یاسایی ئێمە تیایدا ڕوون و ئاشكرایە دەسەڵات و مافی ئێمەش مەعلوومە. بێگومان شەڕی كوێت و ڕاپەڕینیش لەخۆیاندا وەرچەرخان بوون، بەڵام ڕووداوەكانی 11ی سێپتەمبەر وەرچەرخانێكی گرنگترو تەواوكەری هەموو ئەو وەرچەرخانانە بوون كە ڕوویاندا ئەوكات لەلایەن ئەمەریكاوە پەیوەندی بە ئێمەوەكرا ئەوان گوتیان لەوانەیە بڕیاری مەزن بهێنەدان لەوانەیە ئەو ڕژێمە نەمێنێ بۆیە ئێمە دەمانەوێ پەیوەندیمان لەگەڵ یەكتر هەبێت و هاریكاریمان بكەن. من و جەنابی سەرۆك كۆمار مام جەلال چووینە واشنتۆن و لەوێ لەگەڵ ئەو بەرپرسانە دانیشتین. ئێمە پێمان گوتن ئەگەر ئێوە بەگۆڕینی ئەو ڕژێمە دكیتاتۆرییە بۆ ڕژێمێكی دیموكراتی جیددین و نەچن دیكتاتۆرێكی دیكەمان بۆ بهێنن ئێمە ئامادەین یارمەتیتان بدەین و هەر قوربانییەكی دیكەش هەبێ دەیدەین، بەڵام با خەڵكی كوردستان حەساوە بێ، با ئەو ترسەو ئەو دوو دڵییەش نەمێنێ ها ئێمە كۆچ دەكەین، ئێمە دەكوژرێین، با لەو ترسانە ڕزگارمان ببێت و كوردستانیش فیدڕاڵی بێت ئێمە ڕێككەوتین. پاشان ئامادەكاری بۆ ئەو مەسەلەیە كرا بەبەستنی كۆنگرە لە لەندەن و سەلاحەددین تا شەڕەكە دەستی پێكرد و ڕژێم ڕووخا. بڕیاری 1483ش هەڵەیەكی زۆربوو لەلایەن ئەمەریكاوە، چونكە ئەمەریكای لە وڵاتێكی ڕزگار كەرەوە كردە داگیركەر، ئەوان ئێستا دەزانن ئەو شتە هەڵەبوو، بەڵام تازە مەسەلەكە لەدەست دەرچوو. گۆڕانی بارودۆخی ئێراق بۆ ئێمە شتێكی گرنگ بوو، بەڵكو بۆ ئێمە وەكو كورد شتێكی زۆر مەزن بوو هاتەپێش. ئێمە شەڕمان كرد، پشمەرگەی یەكێتی و پارتی قوربانیاندا. ئێمە خوێنمان دا و ئازیزی خۆمان لەدەستدا. ئەو هەموو شەهید و قوربانیەشمان كە دا بۆ ئەوە بوو تا بارودۆخێكی وا لە ئێراقدا بێتە ئاراوە كورد و میللەتی ئێراق تیایدا بحەسێتەوە. ئێراقێكی فیدڕاڵی دیموكرات كە پەرلەمانی كوردستان بڕیاری لەسەر دابوو میللەتی كوردیش قبووڵی كرد. پڕۆسەی سیاسی دەستپێكرد و چ جەنابی مام جەلال و چ من و چ برادەرێت مە ڕۆڵێكی سەرەكیمان لەو پڕۆسە سیاسییەدا بینی تا گەیشتە دەستوور و هەڵبژاردن. دەستووریش بۆ ئێمە شتێكی زۆر مەزنە و شتێكی (فوق العادە)یە چونكە ژیان و ماف و ئەركی ئێمە دیاری دەكات.
ئەمڕۆش زۆر دەنگ بۆ گۆڕینی دەستوور بەرز دەبنەوە، دەستوور چۆن دێتە گۆڕین؟ ئەگەر بۆ پێشخستنی بێ شتێكی زۆر باشە، ئەگەر مەبەستیان ئەوە بێت ئەو دەستكەوتانەی میللەتی كورد بەدەستیان هێناوە لێیمان بستێننەوە ئەوە مومكین نییە و مەحاڵە. بەڵام بێگومان نییەتی ئەوانەی باسی هەمواركردنی دەستوور دەكەن بۆ باشتركردنی دەستوور نییە، بەڵكو دروستكردنەوەی حوكمێكی دیكەی دیكتاتۆرییە لە بەغدا كە پارە تیایدا لەدەست ئەوان بێت، سوپاو ئاسایش و پۆلیس و سیاسەتی دەرەوە لە دەستی ئەوان دابێت ئەگەر ڕۆژێكیش لەڕۆژان شتێكیاندایە كورد خودا خێریان بنووسێ ئەگەر نا هیچ. بێگومان ئەو زەمانە چوو، ئەو كارەش نایەتە قبووڵكردن و ئەوە خەونە دەیبنین، چونكە ئێمە هاوبەشی حوكمین و بەپێی دەستوور مافمان لە حوكمڕانیدا هەیە. ئێمە خوێنمان بۆ داوە و ئەوانەی ئەو داوا كارییانە دەكەن لە هیچ شتێك بەشدار نەبوونە و ئەمڕۆ هاتوونەتە سەر حوكم. دواتر ئێراق لە بارودۆخێكی تەوافوقیدا دەژی و لەوانەیە لە قۆناغی ئایندەش هەروابێ. پابەندبوون بەو دەستوورەش مەرجی مانەوەی ئێراقە بەیەك پارچەیی. ئەو پرسانە زۆر گرنگن بەڵام ئەوان بیر لەوە ناكەنەوە چ یارییەك بە ئاگر دەكەن. پڕۆژەی ئێمە پڕۆژەیەی كوردی نییە بەڵكو بۆ هەموو ئێراقە و جارێكی دیكە مومكین نییە ئێراق بكەوێتە ژێر حوكمێكی دیكتاتۆری.
نابێ سوپا تەدەخولی سیاسەت بكات ئێمە پێمان خۆشە سوپا بەهێز بێ، بەڵام چۆن بەهێز دەبێت وكێ بەكاری دێنێ؟ جارێ سوپا بەهیچ شێوەیەك نابێ تەدەخولی سیاسەت بكاتەوە، پێویستە كولتووری سوپا كولتوورێك بێت كە خزمەتی میللەتی خۆی بكات و نابێ تاكە نەفەرێك لەبەغدا بڕیاربدات و سوپا بهێنێت و تێكەڵی كێشەیەكی ناوخۆی بكات. ئەگەر سوپا ببێتە هۆكارێك بۆ كودەتا و فەرزكردنی سیاسەتی كەسێك یان حزبێكی دیاریكراو ئەوە مومكین نییە بێتە قبووڵكردن و مەحاڵە ڕێگە بدەین وابێ. سوپا موڵكی میللەتی ئێراقە، هەروەكو نەوت و غاز كە موڵكی میللەتی ئێراقە.
ئێراق و سیاسەتێكی فاشیلی نەوتی بەپێی دەستوور، كێڵگە كۆنەكانی نەوت حكوومەتی فیدڕاڵ لەگەڵ حكوومەتی هەرێم ئیدارەی دەكەن، كەكێڵگەی تازەش دۆزرایەوە حكوومەتی هەرێم بەهاوكاریی حكوومەتی فیدڕاڵ ئیدارەی دەكات.

لە شوباتی 2008 شارەزای ئەوان و شارەزایانی ئەمەریكاییش هاتن و من و جەنابی مام جەلال هەردووك دانیشبووین و باڵیۆزی ئەمەریكا هات، ئێمە گەیشتینە ڕەشنووسی ڕێككەوتنێك كە بچێتە پەرلەمان. رێككەوتن تەواوبوو بڕیاری پێدراو پاشكۆیەكیش لەگەڵیدابوو كە تیایدا هاتبوو ئەگەر ئامانجی 5 ی 2002 ئەو ڕێككەوتن و قانوونە لەپەرلەمانی ئێراق دەربازنەبوو هەم حكوومەتی هەرێم و هەم حكوومەتی فیدڕاڵ مافیان هەیە لە گرێبەستەكانی خۆیان بەردەوام بن و ئیمزایان بكەن.
كاتێ ڕەشنووسی قانوونەكە چووە بەغدا، ئەنجوومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەرداو ناردی بۆ ئەنجوومەنی شوورا، لەوێ بەبیانووی داڕشتنی یاسایی سەروبنی ڕەشنووسی یاساكەو ناوەڕۆكەكەیان گۆڕی و لەجیاتی ئەوەی بنووسن حكوومەتی هەرێم و حكوومەتی بەغدا بەیەكەوە ئیدارەی ئەو مەسەلەیە دەكەن نووسیان هەموو ئیدارەكە دەكەوێتە دەستی بەغدا و حكوومەتی هەرێم هیچ مافێكی نابێ نە گرێبەستێك بكات نەبیرێك لێبدات و تەنانەت مافی تەدەخولیشی لەو مەسەلەیەدا نییە، كەواتە كوا سیاسەتی نەوتی ئێراق؟ لەماوەی 3 ساڵی چوویی 8 ملیار دۆلار بۆ وەزارەتی نەوت تەرخان كرا، بەڵام لە جیاتی ئەوەی بەرهەمی نەوت سەربكەوێ دابەزی، باشە ناكرێ لێرەدا بپرسین حكوومەتی ئێراق ئێوە چیتان لەو 8 ملیارە كرد و چیتان لێ سەرفكرد؟ كە زمانیش درێژ دەكەن دەڵێن هەرێمی كوردستان تەجاوز دەكات. ئێمە تەحەدداتان دەكەین ئەگەر یەك پێنگافیشمان لەدژی دەستووردا نابێت. ئێمە هەرپێیان دەڵێین وەرن و بارودۆخەكە ببینین و با شارەزایانی دەرەوەو UNیش بێن و هەر كەسێك كە ئێوە دەتانەوێ بیهێنن بزانن قسووری و تەجاوز لەكێیە. ئێستا كێڵگەی تابگی رۆژانە توانای ناردنی 100 هەزار بەرمیلی نەوتی هەیە ئەوەش كارێكی دەستوورییە، چونكە لەدەستووردا هاتووە نەوت و غاز موڵكی هەموو گەلی ئێراقەو پارەی داهاتەكەی بەسەر هەموو خەڵكی ئێراق دابەش دەكرێ و نەوتی ئێمەو نەوتی باشووریش هی هەموو ئێراقە. ئێمە بەو خاڵە پابەندبوووین و تا ئێستاش یەك بەرمیلیش نەنێردراوەتە دەرەوە. مەگوتە وان وەرن با رێكبكەوین و ئەو بۆڕییە لەگەڵ ئەو بۆڕییەی بۆ توركیا دەچێ بەیكەوە ببەستن و داهاتیشی بچێتە خەزێنەی دەوڵەت و با بەسەر هەموو میللەتی ئێراق دابەشبكرێ. ئێمە هیچ تەجاوزێكمان لەسەر دەستوور نەكردووەو حزب ولایەنی دیكەی ئێراقیش لەگەڵ ئێمەدا لەسەر شەراكەتێكی جیددی و هاوسەنگ رێككەوتوون و نابێ كەس بەتەنیا بڕیار بدات، ئەمە مەسەلەیەكی تەوافوقییە و پێویستە شەراكەتێكی فیعلی لەو بارەیەوە هەبێت و نابێ هیچ بەدیلی دیكە بۆ دیموكراتیەت هەبێ. پرۆژەكەی ئێمە ئەوەیەو ئێمە هیچ ناكۆكیەكی تایبەتمان لەگەڵ هیچ كەسدا نییە ناشمانەوێ خیلافی تایبەت لەنێوان كوردو بەغدا هەبێت. ئەوە پەیوەندی بە بارودۆخی ئێراق و شێوەی حوكمڕانی هەیە تیایدا و لایەنی دیكەش لەمبارەیەوە هاوبەشمانن.
ماددەی 140 بۆ چارەسەركردنی گرفتی گەورەیە ماددەی 140 بۆ چارەسەركردنی گرفتی گەورەیە لەئێراق نەك بۆ چێبوونی گرفت، نە كات و نە هێز ماددەی 140مان لەبیر باتەوەو هیچ هێزێكیش ناتوانێ ئەو ماددەیە لەدەستوور لابدات، بەڵام بارودۆخەكە ئاڵۆزە مەسەلەكەش زەحمەتەو بە دوو سێ هەیڤ هیچ ناگۆڕدرێت، لەگەڵ ئەوەشدا مومكین نییە ماددەی 140 بۆ كاتێكی كراوە یان بۆ میزاجی ئەم و ئەو بەجێ بهێڵین و هەر دەبێ جێبەجێ بكرێ. ماددەی 140 بۆ جێبەجێكردنی گرفت دانراوەو ئەگەر جێبەجێ نەكرا هەموو ئەگەرێك بۆ تووشبوونی گرفتی گەورە لەئارادا هەن. ئەوانەی دەیانەوێ ماددەی 140 جێبەجێ نەبێ نایانەوێ ئێراق هیچ خۆشیەك ببینێ.
بەغدا بۆ كەسانی دیكە بەجێ ناهێڵین لەدوایین سەفەرم بۆ بەغداو دوای دیدارم لەگەڵ جەنابی سەرۆك كۆمارو جێگرەكانی و بەرپرسانی باڵای دەوڵەت، بڕیاری پێكهێنانی 5 كۆمیتە درا، یەكێكیان بۆ شەراكەت لەحوكم، یەكیان بۆ بارودۆخی سوپا، یەكێكیانیش بۆ ماددەی 140، یەكیان بۆ نەوت و غاز ئەوەی دیكەشیان بۆ سیاسەتی دەرەوە. بۆیە ئێمە هیڤیدارین ئەو لیژنانە بگەنە ئەنجامی باش و ئەو گرفتانە چارەسەر بكرێن. ئەگەر ئەو لیژنانەش نەگەیشتنە چارەسەر ئەو كات بیر لەچارەسەری دیكەی بكرێتەوە، پەیوەندارانی مەسەلەكەش زۆرن و تەنها كوردستان نییە. ئێمە وەكو جاران ناكەین بەغدا بۆ كەسانی دیكە بەجێ بهێڵین یانیش بە قسەی هەندێك كەسان با كورد مووسڵ بەجێ بهێڵن. كورد ئەگەر لەمووسڵ بوون ئەوە مافی خۆیانە، ئەو ناوچەیەی دەوروبەری كە ناكۆكیشی لەسەرە ئێمە وا ناكەین دەستی دیكە بێتە ناوی یان بارودۆخەكە بەهێز بگۆڕن و هەر شوێنێك كورد یان برایانی مەسیحی و عەرەبیش داوای پاراستنیان بكەن لەتیرۆر ئێمە هاریكارییان دەكەین و دەیانپارێزین و با بێن بەراوردی بكەن ئەو شوێنانەی ئاسایش و پۆلیسی هەرێمی تیادایە تا چەند سەقامگیرەو ئەوانی دیكە چۆنن. ئێمە دەزانین هەندێ كەس تەماعكارییان لەگوندێت كورداندا هەی، لەخاكی كورد دا هەیەو بیانووی تەجاوزی و تەعەددای كوردی بۆ دێنینەوە. من گوتم یەك بەڵگەم بۆ بهێنن كوردێك تەعەدای لەعەرەبێك كردبێ تا رێوشوێنی لەدژدا وەربگرین.

لە كۆتاییشدا هیوادارم ئێمە هەمیشە لەپێشكەوتندابین و ئایندەیەكی روون و.......

ڕۆژنامه‌ی خه‌بات
http://www.xebat.net/article.php?id=22909