خۆڕاگرترین سەرۆکی دونیا کوردە

بەر لەوەی بێمە سەر باسی سەرۆکی خۆڕاگر، باسێکی ئەو وڵات و میللەت و حکومەتە ئەکەم کە خۆڕاگرترینی سەرۆکی دونیای بۆ بەرهەم هێناین، لە وێنەی خۆڕاگریی (گاندی و ماندێلا!). 

لە دۆنیادا وا باوە، بابەت و کەسایەتییە هەرە سەیر و نەشاز و سەیرەکانیش بە وێنەی بابەت و کەسایەتییە بلیمەت و دیار و کاریگەر و نایابەکان، شانسی بوون بە ناوونیشانیان هەیە. بۆ نموونە ئوم کەلسومی گۆرانی بێژی میسر، بە ئەستێرەی ڕۆژهەڵات و وینستۆن چەرچڵی سیاسەتمەداری ئینگلیزیش بە نەعرەتەی شێر و قوتابخانەکەی نەجمەدینی مەلاش بە کەشتی نوح ناویان دەرکردووە. بەڵام ئەگەر ئێمە ناونیشانێک بۆ وڵات و میللەت و حکومەتەکەمان بدۆزینەوە ئەوا دەبێ بڵێین، پەڕترین میللەتی دونیا و بێ سەروبەرترین وڵاتی دونیا و ناتەباترین حکومەتی دونیا. خۆ ئەگەر سەرۆکێکیش خۆی لە بەردەم هەموو ئەم ناونیشانەدا ڕابگڕێ، هەڵبەتە شایەنی ئەوەیە ناوبنرێ "سەرۆکی خۆڕاگر"!

وا دەردەکەوێ کە لە نێو میللەتانی بێ بەرهەم و دواکەوتوو، لە جێی دەستکەوتی هەستپێکراو و مادی، ئەبێت هەر خەریکی داتاشینی ناوونیشان بین بۆ سەرۆکەکانمان. ڕەنگە هیچ میللەتێک لەم ڕووەوە، هێندەی کورد خاوەن سەروەتی ناوونیشانی گەورەی بێ ناوەڕۆک نەبن. لە وێنەی نازناوەکانی سەرۆکی ڕوحی و سەرۆکی نەتەوەیی و دەوڵەتمەدار و مەرجەعی نەتەوەیی و وا خۆڕاگریشی هاتە سەر. بەڵام کە ورد ئەبیتەوە لە بەرهەمەکانی ژێر ئەم ناونیشانانە، دەبینی هەر شکستە و هەر ئاشبەتاڵە و هەر خیانەتە و هەر دواکەوتنە و یەک بە دوا یەک، پاڵ بە یەکترییەوە دەنێن. ئێمە تاکە میللەتێکین کە لە پای کارەسات و شکستەکان ناونیشانی گەورە و مەزن ئەبەخشینە داهێنەرەکانیان. 

گەر بگەڕێێنەوە سەر سەرۆکی خۆڕاگرمان، بۆمان دەردەکەوێ کە ئەگەر لە دۆزینەوەی هەموو ناونیشانەکاندا هەڵە بووبین، ئەوا لەم ناونیشانەدا پێکاومانە. ئەمەش لە بەر چەند هۆکارێکە:

١/چۆن خۆڕاگر نیە، گەر وڵات پڕ بووە لە دەزگای جاسوسی وڵاتانی دەوروبەر و دونیایەک سەربازگە و بنکەی ئەرتەشی تورک و بەڵام ئەم هێشتاش خۆڕاگر لە شوێنی خۆی وەستاوە و تەماشا ئەکات؟

٢/چۆن خۆڕاگر نیە، گەر کۆی دەسەڵاتی حکومەتەکەی سنۆری سێ شارە و ئەو دەسەڵاتی بە سەر زیاتر لە نیوەی ڕەعیەتی خۆیدا نیە و بەڵام لە کۆشکی سەرۆکایەتییەوە، خۆڕاگر دەستەوەستان وەستاوە و تەماشا ئەکات؟

٣/چۆن خۆڕاگر نیە کە ڕێکخراوێک و ئەمینستێکی جیهانی نەماوە، لە ماوەی حوکمڕانی ئەودا، به چەند ڕاپۆرتێک سەرکۆنەی دەسەڵاتەکەی نەکردبێ و ئەمیش زۆر خۆڕاگرانە، لە دەمی وتەبێژێکی بۆ دەرەوەی وڵات، بە وشەیەک وەڵام دەداتەوە کە درۆ دەکەن، نە زیندانی سیاسیمان هەیە و نە کەسیش لە سەر بیروڕا گیراوە؟

٤/چۆن خۆڕاگر نیە، کە ناڕەزایەتییەکان هێند پەرەیان سەندووە تەنانە، لە وڵاتانی دەرەوەش ناتوانن ئازادانە خۆیان دەربخەن؟ بۆ دیدارە فەرمی و نێودەوڵەتییەکانیش دەبێ، وەکو دەزگا جاسووسییەکان بە شارەوەیی بیانهێڵنەوە، نەکا چالاکوان پێ بزانن و بە هێلکەباران ڕوو بە ڕوویان ببنەوە.

٥/چۆن خۆڕاگر نیە کە ماوەی دەسەڵاتیدا نەوت و غاز و داهات و سنور و ئیدارە و ئێرادەشی لێ سەنراوەتەوە، بەڵام ئەم خۆڕاگرانە لە سەر کورسیی و لە پشت مێزێکی ڕەق و تەقەوە بێ ئیش وخۆڕاگر لێی دانیشتووە؟

٦/چۆن خۆڕاگر نیە لە کاتێکدا، زۆرترین کوشت و بڕی مەدەنی و سیاسی و کۆمەڵایەتی، لە ماوەی حوکمڕانی سەرۆکدا، لە شەقامەکانی دهۆک و هەولێر و سلێمانیدا ڕوویان داوە، لە ژێر ناوی شەرەف و بیروڕای ئایینی و کۆمێنت و فوول لایت ...و بەڵام سەرۆک خۆڕاگرانە بە دیار ژماردنیانەوە لێی دانیشتووە؟

٧/چۆن خۆڕاگر نیە لە کاتێکدا، زۆرترین کچە مۆدێل و گۆرانی بێژ و کۆنە بەعسی ملیۆنێر و بزنسمان لە سایەی حوکمڕانی ئەمدا هەڵتۆقیون و ئەمیش حۆڕاگرانە لە میدیاکانەوە پاساوی بێبنەمامان بۆ ڕیز ئەکات؟

٨/سەرۆکێک بتوانێ بەرگەی هەموو ئەمانە بگرێ و بۆ جارێکیش نەیەت بە مێشکیدا سەری خۆی هەڵبگرێ لە سیاسەت، یان دەست لە کاربکێشێتەوە یان هەر نەبێت داوای لێ بووردن لە میللەت بکات، بەڕاستی سەرۆکێکی زۆر خۆڕاگرە.