داگیرکەرانی دوێنێ و ئیمڕۆ

Thursday, 25/09/2014, 12:00

3682 بینراوە

مێژووی ميللەتان لەگەڵ داگيركەران (ئيمپرياليزم)دا زۆر كۆنە، بەلام ئيمپرياليزمى عەرەبى، فارسى و توركى، لەگەڵ سيستەمە ئيسلاميەكان، وێنەيەكى يەکجار ڕەش و دڕندانە لەخودى ئايدۆلۆجياکەیان دەگريت، كە كۆپى ئەم جورە كۆلۆنياليزمە لە هيچ قاموسێكى كۆن و نويێدا بەرچاو ناكەويت. بۆ سەلماندنى ئەم ڕاستیيە با بەكورتى ئاوڕيك لە مێژووى ڕۆژهەلاتى ناوەڕاست بدەينەوە.

فيرعەونەكان سێ هەزار ساڵ پيش زاينی مەملەكەتێكى گەورە و بەهێز و پێشكەوتوو يان دامەزراندوە توانيان ووڵاتى نەوبەوبەشيكى زۆر لە سودان داگيربكەن و تەواوى ووڵاتانى شام. بەڵام هيچ سەرچاوەيەكى مێژووی باس لەوە ناكات كە دەستكارى ناسنامەى گەلانى ژێر دەستى خۆيان كردبێت بەپێچەوانە بەڵكو خزمەتى زۆرى شارستانيەتى ئەم ناوچانەيان كردوە بەتايبەتى ئاوەدانى و دروستكردنى كۆشك و تەلار نمونەى ڕومانەكان لەئەناتوليا (توركيا) و ميسر و لبنان و سوريا و ئوردن كە هەزاران پاشماوەى قەڵا و شار و كۆشك و تەلاريان لەدواي خۆيان بەجێ هێشتوە، تا ئەمڕۆ بەزيندوويى ماون .
شارى ئەسكەندەريە لە ميسر و مزگەوتى ئايه سۆفيا لە توركيا نموونەى جوانى داهێنانی هونەريى بيناسازيە، كە به زيندوويى ماوە تاكوئەمڕۆكە تەمەنى زياترە لە هەزار ساڵ.
مەملەكەتى بابل ميللەتانى دەور و بەرى خۆى داگيركردوە، هەروەها ئاشوريەكانيش بەهەمان شيوە، فارس و يۆنانيەكانيش لە دەورانى ئەسكەندەر تادەگاتە ڕۆما بەيزنتەكان هەموويان كردار و ڕەفتاريان وەك فرعەونە ميسريەكان بووە كە تەنها داگيركردن و رفاندنى سەروەت و سامانى ميللەتان بووە بێ ئەوەى كلتور و ناسنامە و ئاينى گەلان بەزۆر بگۆرن تەنها ئەسكەندەر نەبێت لەكاتى داگيركردنى ئێران دواى شكانى سوپاى داريوش سالى331 پ ز لەشەرى (گۆگمیلا) پەرتووكى پيرۆزى ئاينى زەردەشتيەكانى سووتاند (ئاڤيستا) كە ئاينى ميللەتانى ئەوساى ئێرانيەكان بوووە پێغەمبەر زەدەشت لە نەوەى ميديەكانە كە نەتەوەی كورد لەپاشماوەى ئەو گەلە پڕلەشارستانيەتە بووە دەگەريتەوە بۆ زیاترلە سێ هەزارساڵ.
ئاينى زەردەشتى كاريگەرێكى ئەخلاقى و فيكرى و فەلسەفى هەبووە لەسەر تێكڕاى فەيلەسوفەكانى يونان و ئاينەكانى ڕۆژهەلاتى ناوەڕاست وەك جولەكە و كريستيان و ئيسلام بۆسەلماندنى ئەم راستيانە دەتوانن سەيرى نوسينەكانى ڕۆژهەڵات ناسانى ڕۆژئاوا بكەن وەك (مينۆرسكى) (باسیل نیکیتین) و(سێرسيدنى سميپ) .

ئيمپريالزمى هۆڵەندى و پورتوگالى و ئيسپانى و فەڕەنسى و ئينگليزى تەنها خەريكى دزینی سەروەت وسامان نەبوون لەگەڵ بەكارهێنانى مرۆڤەكان لەخزمەت وكار لەناو كارگە و كێلگەكانيان، يا وەك خزمەتكار لە ماڵ و كۆشك و سەراى گەورە و دەوڵەمەندكانيان. هەرگيز بيريان لە قەڵاچۆكردنى زبان و كلتورو ئاينى ميللەتان نەكردوە بەزۆر، بەڵكو (زانا و شوێنەوارناسانى ڕۆژئاوا) هەميشە خەريكى لێكولينەوە و گەڕان بوون بە دوای ڕاستى و ساغكردنه وەى مێژووى گشت گەلانى ناوچەكە، بۆ نموونە ئێمەى كورد گەر نوسراوەكانى ڕۆژئاواى(مەسيحى) نەبوايە ئەمڕۆ كتيبخانەى كوردى جگە لەپەرتوكى (شەرەفنامه) کە لە نووسينى (شەرەفخانى بەدليسى) زياتر بەدی نەدەكرا.
بە پێچەوانەى هەموو ئەوانەی سەرەوە دەولەتە ئيسلاميەكانى عەرەب و تورك و فارس هەموويان كۆپى يەك دەرچووى ئايدیۆلۆجيایەكن.
عەرەبەكانى دەورانى لافاوى تسۆنامى ئيسلام و بەعسيەكان وسيستەمە عەرەبيەكانى مەشريق و مەغربى عەرەبى لەگەڵ دەولەتى وەحشى خيلافه دووبارەكردنەوەی هەمان ئيمپريالزمى كۆنی ئیسلامی عەرەبیە. لە سڕينەوەى ميژووى گەلان وكوشتن وبەجينوسايدىکردنی نەیارەکانیان بەكۆمەڵ و دزى وفروشتنى كچان لەشار و بازاڕەکان بە هەرزانتر لەنرخى مانگايەك، وەك ئەوەی جهادیەکانی خیلافەی ئیسلامی بەسەر خەڵکی سڤیلی ئیزدیان ئەنجامدا لەداگیرکردنی شنگال.

ئەم كارانە بەدريژايى ميژوو لە ژێردروشمى (الله اكبر) جێبەجێکراوە زۆربە پیرۆزانە تەماشا دەکرێت لەچواچیوەی (ئیسلام و فەرمانی خودا).
ئيمپريالزمى عەرەبى ئيسلامى باكورى ئەفريقاى داگيركرد ميللەتى (ئەمازيغى) کە خاوەنى ووڵاتەكەيە. بەڵام ئەمڕۆ ناونراوە ووڵاتانى مەغربى عەرەبى، چونكە ئەوان دوای بە زۆر ئیسلام بوونیان ناچاركراون مێژووى خۆيان لەبيربكەن. ئەمازیغەکان چەندين مەملەكەتيان پێكهيناوە پێش زاين وەك (ماسينيسيا، ويوگورتا) ئەم هەموو مێژووە ڕەشكرايه و بەدەستى ئیسلامە عەرەبەکانی نيمچەدورگەى عەرەب، بە زۆر لە ژێر ڕيكلامى ووتارى ئاينى ئيسلام کە گوایە زوبانى حۆريەكان و خەڵکی بەهشت عەرب زوبانن.

بۆگەيشتن بە(حورالعين) تاريقى كورى زياد گەورە سەركردەى (ئەمازيغ) قايل كردنى خەليفەكانى ئەمەوى كە لە ديمەشق هەرخەريكى مەى و مێبازى بوون هەزارن ڕۆلەى دلێر و ئازاى (ئەمازيغى) بەكوشت دا لە شەڕی گرتنى ئیسپانيا. تاریقی کوری زیاد ميللەتەكەى خۆى كردە كۆيلە و جاش بۆداگيركەرانى ووڵاتەكەى.
کە ئەمڕۆ هيچ قازانجێكیان نەكردوە لەم هەموو خزمەت و خۆهەڵخەڵەتانەدا تەنها وونبونى خۆیان و ناسنامەی نەتەوەیی ومێژوی وڵاتەكەيان نەبێت. داگيركەر بۆتە پاشا و خاوەنى دەوڵەت و ووڵات ئەوانيش گەدا و خزمەتكار و بەندە تاكو ئەمڕۆ.
بيرتان نەچێت مێژووى گەورەى ميسريەكان كە زياترە لە چوار هەزارسال. پێشكەوتنى زۆری بەخۆیەوە بینی، ئەم شارستانيەتە لەبوارى گشت زانستەكان جگە لەبارى كشتوكال و ئاوەدانى هـونەرى بيناسازى بەتايبەتى هەرەمەكان لە سەروى هەموويان هەرمى (خۆفۆ) بەلام ئەمرۆ ميللەتەكەى ب ەزوبانى داگيركەرى عەرەبى ئيسلامى و بە عەرەب پيناسەی خۆیان دەکەن لەجياتى زوبانى فيرعەونى. بەرنامە و كاريگەرى ئەم ئيمپريالزمە بەهەمان شيوە كاريگەری خۆی هەبووە لەسەرميللەتانى رەسەنى عيراق کە (كلدان و ئاشوری و كوردە).

خۆێنەری بەڕێز با بۆ ساتێکێش بێت هەموومان خۆمان بپارێزین لە ململانێی ئاینی و ڕەگەزپەرستی یاخود ناوچەگەریی، بۆ وروژاندنی پرسیارێك ئەویش دوو باڵە یەکەمیان هیچ کەس لە ئێمە هەڵگری ئەو تاوانە نیە کە ئێمە کێین و خاوەنی چ زمان و چ کلتور و ڕۆڵەی کام میللەتین، یان هەڵگری چ ئاینێکین، بەڵکوو بەگشتی ئەم هەموو ناسنامەیە بە زۆر بەسەرماندا سەپێنراوە بەبێ هەڵبژردن و ئارەزوی تاکەکان، هەروەك ئیسلام خۆی ئەڵیت لە ناو و لە چارەنوسی هەمومان نوسراوە . کەواتە چۆن دەبێت ئا بەم جۆرە هەروەك لە قورئان هاتووە بەرنامەی کوشتن و نەهێشتنی هەزارە ها کەس دەردەکات لەگشت سەردەمەکانی مێژوو بەناوی کوفر و شیرك و لادان لەئیسلام؟