بۆ ئەو رۆشنبیرانەى (ناوەوەو هەندەران) كە دەچنە باوەشی دەسەڵاتەوە

Friday, 20/08/2010, 12:00

1698 بینراوە

(1)

دیاردەیەكى زۆر ترسناك، كە ئەمڕۆ نێو ژینگە و مەجلسی نوسەرانى كوردستانى ئازادى تەنیووەتەوە، ئەوەیە كە بێجگە لە نوسەران و هونەرمەندان و رۆشنبیرانى وڵات، ئەوا چەند ساڵێكە نوسەرانێكى زۆرى هەندەران نشین پاش ئەو هەموو ساڵانە لە فێربوون و لە كرانەوەى ئەقڵ و كولتوور، ئەوان لە زمانێكى زیاتر فێربوون و لە فەرهەنگ و كەلتوورێكى دەوڵەمەندتر وەرگرتنەوە.. لە دیدگاى فرە ڕەنگتر و ڕەهەندى زۆرتر و بەرفراوانترەوە.. لە دونیاى جوانتر و سروشتى كردگارترەوە، لە پەیوەندى پڕ خۆشەویستى و عاشقانەترەوە.. لە چاوێكى گەشترەوە بۆ ژیان و ماناكانییەوە.. لە عیزەتى نەفسێكى بەرزترەوە.. لە دەروون و ناخێكى تەندروستترەوە.. لە كەسێتییەكى دروستترەوە.. ئەفسووس و مەخابن، كەسانێكى نوسەر و رووناكبیر و وەرگێڕ و پسپۆڕ و زانا كە چەندەها ساڵە لە خزمەتى زمان و فەرهەنگى كوردیدابوون.. هاتنەوە بۆ نیشتمان و خەڵكانێكى زۆریش بەوە خۆشنوود و بەختەوەر بوون كە ئیدى بەڵكو ئەم نوسەرانە بتوانن، گۆڕانێكى نوێ ، هەنگاوێكى نوێ، دیدگایەكى نوێ، پڕۆژەیەكى نوێ، تەكانێكى نوێ، خزمەتگوزارییەكى نوێ پێشكەش بە خەڵكى هەناسەسارد و ستەمدیدەى ئەم خاكە خێرنەدیووە بكەن.
بەڵام ئەوەى جێی داخە و نیگەرانییە ئەوەیە كە ئەم نوسەرانە زۆربەى زۆریان هاتوونەتەوە بۆ ئەوەى بچنە پاڵ (حەجەكە) و بۆئەوەى كە ڤێلا و سەیارە و مووچەى خەیاڵى و.....تاد. وەكو ئیمتیازات و خەڵات لە لایەن دەسەڵاتى كوردییەوە وەربگرن.. نوسەرى هێژا و بەڕێز: ئێمە ناڵێین حیزبى مەبن و لەگەڵ دەسەڵاتى كوردیدا مەبن.. هیچ شورەیی و نەنگى نییە تۆیەكى نوسەر حیزبى یان هەوادارى ئەم حیزبانەى ئێمە بیت.. هیچ نەنگ نییە تۆ لە هەندەرانەوە بۆ باوەشی ئەم حكومەت و حیزبە دەوڵەمەندانە بگەڕێیتەوە.. هەر هیچ نەنگ نییە و تۆ ئازادیت كە نەتوانیت لە خانووى كرێدا بژیت و تازە بە تازە كرێچی بیت. بە هیچ شێوەیەك شورەیی نییە و تۆ ئازادیت كە نەتوانیت سوارى پاسی كۆستەر (21 نەفەرى) ببیت كە لە پاسەكانى سودان و سۆماڵ دەچێت.. تۆ ئازادیت و هەقتە كە نەتوانیت برنجى باییعى بخۆیت.. بەڵێ هەقتە كە نەتوانیت بە چەندەها كاژێر بێكارەبا و بێ ئاو و بێ سووتەمەنى و بێ هاتوهاوار و قیژەقیژی هەژارانى كۆڵانە میللییەكان بژیت.
بەڵام براو خوشكانى هێژا، تەنها یەك پرسیارى لاسار و بزێو و بێچاوو ڕووم لێتان هەیە و بەس، ئایا ئێوە لەم ڕەوشە ناهەوار و بێسەروبەرەییە ڕازین؟ ئایا ئێوەش بوونەتە كەڕەى شەربەت؟ ئایا گوێتان لەو هەموو سكاڵایانەى زۆرینەى خەڵكى هەژارو نەدارى كوردستان نییە، گوێتان لە گرییەوزارى: مناڵ و لاو و ئافرەت و پیاو و پیر و نەخۆش و خێزانى ئەنفالكراو و شەهیدان و پێشمەرگەى دێرینى هێژاو گوندنشینان و شارنشینان و تەلەبە و قوتابی و خوێندكاران و مامۆستایان و كارمەندان و بێكاران و نوسەرانى بێ پشتوپەنا و هونەرمەندانى ناحیزبیى و هەژار و نانبڕاوان و مووچە بڕاوان و جوتیاران و شۆفێران و زۆرینەى توێژو چینى نیشتمانە هەناسەساردەكەتان نییە.
ئێوە لە تەنیشتى حەجەكەوەن بە بەڵگەش زۆربەى جاران، لە تەلەفزیۆن و موناسەباتدا دەتانبینین.. بابەت و نوسین و كێبەكانتان زۆر بە ئاسانى و بێ زەحمەتكێشان و هاتووچوون بۆ چاپ و بڵاو دەكرێتەوە.. پارەی زۆر و خەڵاتى زۆرو ئیمتیازاتى زۆر چەور وەردەگرن. بەڵام ئایا ئێوە لەوە ناترسن و پرسیارێكى ویژدانیی لەخۆتان ناكەن، كە ئایا بۆ ورتەیەك، ئاخاوتنێك،قسەیەك، نوسینێك، بەیاننامەیەك، پڕۆژەیەك، هەڵوێستێك، ڕێكخراوێك، لانەیەك، ماڵێك، مەجلیسێك، دیوانخانەیەك، فەرهەنگخانەیەك، لیژنەیەك، بەدواداچوونێك، بۆچی هیچ هەلوێستێكى جارانى سەردەمى بوێریتان نەماوە دەرهەق بەو ژیانە ناخۆشەى خەڵكان و زۆربەى دانیشتوانى كوردستانى ئازاد بەسەریدەبەن؟
ئەوەى جێى سەرنجە ئەوەیە كە زۆرێك لەو نوسەرو رۆشنبیرو هونەرمەندو گۆرانیبێژو مامۆستاى زانكۆیانە چەندین ساڵ لە هەندەران و لە ئەوروپاى ئازادو مەعریفە و زانست و دیمۆكراسیدا، وانەى فێربوونیان خوێند: سەبارەت بە پەروەردەى تاكى سەربەخۆ و ئازادى و مافە مرۆڤــ و یەكسانى و دادوەرى كۆمەڵایەتى و سەروەرى یاسا و بەهێزى و سەربەستى ڕەهاى پەرلەمان و فرە حیزبى و فرە ڕەنگى و شەفافییەت و شەفافییەتى بودجە و نەسرییە تەرخانكردن و خەرجییەكانى حكومەت و وەزارەتەكان، چەند وانەیان بینى و بیست سەبارەت بە سزادانى سەرپێچیكاران لە وەزیر و گزیرانى ئەوروپا و دادگاییكردنییان لەبەرچاوى خەڵكییەوە و لەسەر تەلەفزیۆنەكان و بەوپەڕى شەفافییەتەوە.
بەڵام ئێستاكە ئایا زۆرێك لەم دلێرانە، چییان هێنایەوە بۆ كوردستانى دواكەوتووى بێ خاوەن؟ چ هەڵوێستێكیان نواند كە كەللە تەزێن بێت و بوغراكانى نێو دەسەڵات و حیزبەكان بتەزێنن!

(2)

(بێجگە لە هەڵــــوێستى ئازا و بوێر و ناوازانەى هەریەك لە شێخ ستار و سۆرانى مامە حەمەو سەردەشت عوسمان و چەند قەڵەمێكى دیارى بوێر نەبێت كە ژیان و پلەوپایەى خۆیان و خێزانیان خستە مەترسییەوە و خۆیان جەنفیداكردو شەهیدیان هەڵبژارد.. ئەوان بە نێو خەڵكیدا كەلتوور و رۆشنبیرییەكیان پیادەكرد و فەرزكرد بەسەر كۆنەخوازاندا كە نزیكببوەوە لە هەڵوێستى هەریەك لە ڕۆسۆ و ڤۆڵتێر و سارتەر و ماندێلا و گاندى و حورمەتیان بۆ قەڵەم و دەنگ و ڕەنگى نوسەر و هونەرمەندو رووناكبیر و مامۆستاو گەڕاندەوە.)
ئەو نوسەرانە كە ئەمڕۆ لە حكومەت و حزبەكانى كوردستاندا پۆست و پلەوپایەو مووچەیان هەیە بە ئاشكراو بە نهێنى.. زۆرێك لەو دكتۆر و ماستەرانەى لەڕێى حزبەوە بڕوانامەى زانكۆیى وەردەگرن.. زۆر لەو كادێرە حزبییانە خراپتر و بودەڵترو گرگنتر و گەندەڵترن كە لە مێژە لە كوردستانن و لە دواى راپەڕینەوە پۆست و كورسی و مێزیان هەیە زۆر لەم ئەزموونكارانەى هەندەران خاكیتر و بەخزمەتتر و نەجیبترن.. هەندیچكى زۆریان هەن كە چاوپۆشی ناكەن ، بێدەنگى هەڵنابژێرن، بێهەڵوێستى ناكەنە كارو خووى رۆژانەیان، نەبوونەتە كەڕەى شەربەت.. وەڵامى تەلەفۆنى ناسیاو و برادەرانیان دەدەنەوە.. سەردانى هەژاران و نەداران و نەخۆش و كەسوكارانى پرسەدار دەكەن.. لە پشت جامى رەشی سەیارەكانیانەوە جارجار سڵاوێك لە ئەحباب و دۆستى پیادەى سەر شەقامە بێبەزەییەكانى كوردستانیان دەكەن.
زۆرێك لەم نوسەر و كادێر و ئەزموونكارانەى گەڕاونەتەوە هێندەى ئەو لاوانەشیان پێناكرێت ، كە لەم رۆژنامە یان ئەو رۆژنامە سكاڵاى خەڵكى خێرنەدیووى ئەم نیشتمانە دزراوە بە دەسەڵات و بە حكومەت دەگەیەنن و لێرەو لەوێ هەڕەشیان لێدەكرێت و چاویان لێسووردەكەنەوەو دەم و كاكیلەیان دەهاڕن. رۆژانە بە لێشاو ژن و ئافرەتى كورد، لەم كوردستانە ئازاد و زەنگینەدا دەكوژرێن و دەسووتێن و زیندەبەچاڵ دەكرێن و ون و بێسەروشوێن دەكرێن.. ژنكوژ و ئافرەت سووتێن و جەلادى رۆحى كچەجوان و بێگەردەكانیشمان وەكو بەرزەكى بانان بۆى دەردەچن و نە یاساى سەروەر دەتوانێت سزایان بدات ، نە بەرپرسەكانمان نە زەبرى دەسەڵاتیان ڕاپێچی لاى دادگایان دەكەن ، نە كەسێك و لایەن و كۆمەڵە و ڕێكخراوێك و زانكۆ و پیاوانێك ، دەرهەق بەم جەهلستان و نەزانى و وەحشییەتگەرایە ، یاداشتێك یاخود بەیاننامەیەك یان ئیدانەكردنێك لەم ئەوروپییە ئازادیخوا و نوێخوازانەوە دەبیستین و دەبینین!
زۆربەى زۆری ئەم نوسەر و كادێرانە ئەمێستا لە كوردستاندا مامۆستا و ڕاوێژكار و وەزیر و وەكیل وەزیر و بەڕێوەبەر و سەرپەرشتیكار و كاربەدەستى گەورەى حیزب و حكومەتن ، باشە كوا ، كامەیە ، چییە قسە و تیۆری و پڕۆژە و بەرنامە و ڕەخنە و گازەندە و گلەیی و هەڵوێست و یاداشت و نامەى دەست لەكاركێشانەوە و ڕەفزكردن و قبووڵنەكردنتان و ناڕەزاییتان؟

(3)

رۆژ لە دواى رۆژ بارى ئابوورى و كۆمەلایەتى و سیاسی و دەروونى تاك و كۆمەڵى كوردستانمان بەرەو خراپ و خراپتر و چەواشە و چەواشەتر و گەندەڵ و گەندەڵتر و گەندەڵترین و بەرەو هەڵـــــدێر و بەرەو هەرەس و لێكدابڕان و لێكترازان و تەكەتوول و تەكەتولكاریتر دەچێت!
ئێوە ئەو نوسەرو رۆشنبیرو هونەرمەندانەى لە هەندەرانەوە دەگەڕێنەوە، ئێوە لە ئەوروپا وانەتان سەبارەت بە گەندەڵى و دزى و واسیتە و خزم خزمێنە و مەحسوبییەت خوێندووە، وا ئێوەش هاتوونەتەوە سەر هەمان سفرە و بەلاتانەوە ئەم كەشوهەوا و ئاتمۆسفییرە، غەریب و نامۆ نییە؟ لە ئێوە ئەپرسم و لە ئێوەوە دەست پێدەكەم، چونكە ئێوە بە دیوێك زۆر هەستیار و حەساس و دڵناسك و شاعیرین و زۆربەشتان شاعیرن و تێگەیشتوون و خوێنەر و نوسەرن، هەروەها بە دیوێكى دیكەش زۆر نزیكن لە دەسەڵاتەوە و حیزب و حكومەت متمانەتان پێدەكات ، توو ئەو خوایەى ئەیپەرستن و توو ئەو بڕوایەى بڕواتان پێیەتى و سەرى ئازیزتان، ئایا لەم زەمەنە ناخۆشترتان بەچاوى خۆتان بینیووە؟
ئایا ئێوە لە هەندەران و لە وڵاتانى ئەوروپی بەچاوى خۆتان نەتانبینى كە حیزب و حكومەت و دەوڵەت بۆ خزمەتكردنى خەڵكى لەسەر كورسی دانیشتووە، نەك خەڵك خزمەتى ئەوان بكات، من بە چاوى خۆم لە هۆڵەندا بینیم كە شاژن بیاتریكس/چەندە گریا و خۆى پێڕانەگیرا لەبەردەم كامێرادا، بۆ ئەو شارەى كە كارگەى فیشەكە شێتەى تیا تەقییەوە.. (شاری ئەنیشخەدەى لە هۆڵاند) یان وەكو لاى ئێمە دەبێت خەڵكى لەخزمەتى حیزب و حكومەتدا ژیانى نەهامەتى بژی؟ دەبێت لێرە كارەبا و ئاو و نەوت ببنە ئەستێرەى سیوەیل و ببنە داخى دڵ و دەردەدڵى خەڵكى زۆرینەى كوردستان ،ببنە جەڵتەى دڵ و دەماخى هەزاران هەزار خەڵكى ڕەسەنى كورد!

(4)

زۆرێك لەوانەى كە دەگەڕێنەوە هەفتەى یەكەم لە چایخانەى سەهۆڵەكە دەبینرێن و پاشان یان دەچنە نێو سەیارەى جام ڕەشەوە و ئیدى هەر ئەو خەڵكى سادە دەبینێت یان لە پشت سپلیتى ئەم یان ئەو دەزگاى حیزبى یا حكومى یان رۆشنبیرى یاخود رێكخراوى لەژێرەوە سەر بە حیزبى و بەناو ئەهلى دەبینرێنەوە. ئیدی بە قودرەتى قادر و بە كوون فەیەكونێك دەبنە خاوەنى سەیارەى مۆدێل بەرزو خانووى مەڕمەرى و پۆشاكى فاسۆنى ئینگلیزى بریقەدار لەبەردا و نوسینەكانیشیان زۆر بچووك دەبێتەوە و بەڵام بە بۆڵدى گەورە و بە وێنەى زۆر گەورەوە و لە لاپەڕەى تایبەت و لەگەڵ پیاوماقووڵان و مەجلسی ڕیش سپییەكاندا و لە رۆژنامەو گۆڤارى بەگ و ئاغاكاندا بۆیان بڵاویاندەكەنەوە و پاداشت و موكافەئاتیشیان بە سەیارە بۆ دەبەنەوە بەر دەركى ماڵیان!
هەر كوردێك كاتێك كە لە هەندەرانەوە دەگەڕێتەوە، یەكەم كارو كردەوەیەك دەیكەن، ئەوەیە كە خاكى كوردستان ماچ دەكەن.. بەڵام براو كەسوكارى ئەو كەسە پێى پێدەكەنن و پێى دەڵێن سبەینێ ڕاى خۆت دەگۆڕیت ..سبەینێ تف لە ژیانیش دەكەیت و بێز لە خۆت و ژیانەكەشت دەكەیتەوە..

(5)

لە سەرێكى دیكەوە دەمەوێت وتەى كوردێكى گەڕاوەى هەندەرانتان بۆ بگێڕمەوە كە سەربەرزانە نەچووەتە نێو دەسەڵاتەوەو لەبەرى خەڵكى زۆرینەى هەژاردایە ئەو ووتى:" لەبەرئەوەى كە ئێمەومانان، دەستى كەسمان ماچنەكرد ، لەبەرئەوەى سەرمان بۆ كەس دانەنەواندوە، لەبەرئەوەى وەكو حەللاج هەقبێژیمان گووت، لەبرئەوەى ئێمە بوودەڵى و گەندەڵیمان قبوڵنەكرد، هیوا و ئاواتمان ، خەون و خولیامان، پڕۆژە و بیرۆكە و نوسین وبیردۆزە و داهێنانى نوێمان، چووە ژێر گڵەوە، زیندەبەچاڵ بوو ، ئیدى هیلاك و ماندوو بووین ،ئیدى ئیتمامان كاڵ و كاڵتر دەبێتەوە ، ئیدى هەوڵەكانمان كیسەڵ ئاسا دەبن ، ئیدى ڕەشبینیمان بەسەر ڕوونبینى و ئومێد دا باڵدەكێشێت.. ئیدى خۆمان بە هاووڵاتى پلە یەك و دوو و سێ و .....تاد. نازانین..ئیدى ئێمە نامۆ و غەریبین بەم نیشتمانە .. ئیدی ئەم نیشتمان و خاكە پیرۆزە، ئێمە خاوەنى نین و ئێمە خاوەنى بستێك زەوى نین، ئێمە وەكو هەزاران و دەیان هەزاران و زۆرینەى ئەم كوردستانە ، كرێچین و لەژێر زەبرى ساحێب خانووداین ، نیوەو زیاترى مووچەكانمان بۆ كرێە و بۆ كرێ پاسە".

(6)

خوشك و براى هێژام، نوسەر و هونەرمەند و كادێرى زانكۆیی گەڕاوە لە هەندەرانەوە.. دەمەوێت ئەوەتان پێ بڵێم كە خزمەتكردنى ئەم دەسەڵاتە بوغرایە بەفیڕۆ دەچێت و كەسانى بێوەفا و بوغرا و گەندەڵ و گرگن لە شوێنى حەساس و هەستیارى ئەوتۆدا دانراون و هیچ كارێكى مەدەنى و سكولارییانەى مۆدێرن، هیچ پڕۆژەیەكى ئینسانى و خزمەتگوزار، هیچ بیرۆكەیەكى تازەگەر و نوێخواز، هیچ لیژنەیەكى پتەو بۆ ڕاستى دەرخستن و (تەقەسی حەقایق)و شەفافییەت و هەقبێژى گووتن، هیچ پاكتاوى و چاكسازى و لیژنەى نەزاهەت بۆ نەهێشتنى گەندەڵى و دزى و درۆزنى و داوێن پیسى و ئەوانەى هاندەدەن ژمارەى بكوژ و ژنكوژ و رۆژنامەنووسی ئازادیخواز كوژ زیاد بێت.. ئەوانەى پارەیان دەدەنێ، ئەوانەى لە یاسا دەیانشارنەوە، ئەوانەى بەخێویان دەكەن و مووچەى تایبەتیان دەدەنێ.
لەگەڵ ئەم دۆخەو ئەم دەستەبژێرەو ئەم حیزبانەى ئێمەدا سوودى نییە.. چونكە چۆن سەدامى دیكتاتۆر، ئەگەر شەڕى بوەستانایە دەكەوت و دەڕووخا هەر ئاوەهاش ئەم دەسەڵات و ئەم حكومەتەى ئێمە، گەندەڵیی بۆتە سیما و خەسڵەتێكى سەرەكى ئەم بەرپرس و وەزیر و بەڕێوەبەرانەى كوردستان، ئەگەر گەندەڵ و دز و درۆزن و داوێن پیس و گڵاو موحاسەبە بكات و بە سەری سفرەوە بیانخاتە سەر تەلەفزیۆن و بە ئاشكرا دادگاییان بكات و یاسا بەبێ دەستێوەردان دادگاییان بكات و ئیدى گەندەڵى و دیاردەى فەسادى بەڕێوەبردن سنوورى بۆ دادەنرێت و لێپرسینەوە و زیندانیكردنى دز و گەندەڵ و ئازادكوژ بەرەو كۆتاییهاتن دەچێت... ڕاستە زۆرێك لە شەهیدانى وەكو شەهید عەلى عەسكەرى و ئارام و مامەڕیشەو دەیانى دیكەى لەو شێوانە، خەبات و شۆڕشێكى زۆر پیرۆز و بێكۆتا و نەبڕاوەیان لە سەروەخت و سەردەمى خۆیاندا بەرپاكرد و ئێمەیان لە ستەمدیدەیی و فەوتان و قڕكردنی حەتمى قووتاركرد و بوونە فریادڕەس و ڕزگاركەر، بەڵام ئەوانە چەند كەسایەتییەكى دیارن و ئاشكران و هەندێكیان گەورە شەهیدەكانن، هەندێكیان وازیان هێناوە، هەندێكیان ئەوەندە دوورەدەست و دوورن لە خەڵك و لە چاوانەوە وەكو نەبن وایە، بڕیارەكانیان ناگاتە شوێنى مەبەست، نموونەیان زۆر كەم بۆتەوە.. سیفات و خەسڵەتى جیڤارا ئاسا و ماندێلا ئاسا و شەهید قازى محەمەد ئاساو.....تاد.یان تیادا كەم بۆتەوە.

(7)

كەسانى وەكو جیڤاراو ماندێلا پاش ئەوەى شۆرش و تێكۆشانى بێوێنەیان سەركەوت و بوونە نموونەى باڵا بۆ هەموو جیهان و مرۆڤایەتى، بوونە وانەیەكى مەزن و نەمر بۆ هەر كەسێك ماناى مرۆڤایەتى و ئینسانییەت و ویژدان و یەكسانى و دادوەرى و دیمۆكراسی و ئازادى و نرخ و بەهاى بەرزى مرۆڤـــ و ژیان دەزانێت و هاوپەیمان و هاوبیرە لەگەڵیاندا تا مردن. ئەو نموونانە لە ئینسانى گەورە و مەزن لەمڕۆدا زۆر كەم بوونەتەوە و مەخابن كەسانى لەو نموونانە دەگمەنن و لەوە دەچێت بووبنە دانسقە لەم كۆمەڵگا هەشبەسەرەى ئێمەدا كە بتوانێت لە كاتى تەنگانە و ناخۆشی مرۆڤەكانى براى خۆیدا بەشدار و هاریكار و هاوخەم و هاودەنگ و هاو هەڵوێست بن.
ئەو سەركردە كوردە نموونەیە كە لە شێوەى شەهید قازى محەمەدو عەبدوڵا ئۆچ ئالانە چونكە لە پێناوى میللەت و گەلى خۆیاندا، خۆیان جەنفیدا كردووەو دەكەن. یەكێكیان لە رۆژەڵاتەو ئەویدیكەیان لە باكوورە، ئەگەر نوسەرو رۆشنبیرو مامۆستایانى زانكۆى كوردستانى باشوور لەپاڵ دەنگى ناڕەزایى میللەتەكەیاندا بن، ئەوا بەڕاشكاوى لەم بەشەى ئێمەشدا سەركردەیەكى كاریزماو مرۆڤدۆست لەداییكدەبێت، چونكە زەمینەى بۆ خۆشكراوەو زوڵم گەیشتۆتە ئەوپەڕى، ئەوە زۆرینەى خەڵكى كوردستانە كە دەڵێن:" لە سەردەمى سەدامدا جارێك دەكوژراین، بەڵام ئێستا منداڵ و گەنج و جوان و پیرى كوردستانى باشوور رۆژى سەدانجار بە نامۆیى دەمرن و مەرگى رەش بەچاوى خۆیان دەبینن".