لەكوردستانى باشور میللەت تاوانبارە یان دەسەڵات؟!

فەرمان خێڵانى بەلجیكا*

من ئێستا لەئەوروپا ئەژیم و باش لەو مەسەلانە تێگەیشتووم كە ئایا لەكێشەو ئاریشەكانى هەرێمدا حكومەت بەرپرسیارە یان میللەت؟!

دڵنیا بووم لەوەى كە هێندەى دەسەڵات بەرپرسیارە میللەت نیوهێندە بەرپرسیار نیە، ئەمەش لەخۆمەوە ناڵێم بەڵكو بەم دەلیلانەى خوارەوە ئەیسەلمێنم:

یەكەم: لێرە (ئەوروپا) كاتێ خۆپیشاندانێك یان مانگرتنێ ئەكرێ، هەموان پێوەى وا بەستە ئەبن، بۆچى؟! لەبەرئەوەى ئەو ناوەندەى كە هەستاوە بەخۆپیشاندانەكە یان مانگرتنەكە بڕى موچەى ماوەى خۆپیشاندان یان مانگرتنەكە ئەدات بەوانەى كە بەشدارى دەكەن، واتە ئەمە ئازایەتى ئەو كەسانە نیە كە دێنە سەرشەقام، یان ماندەگرن، بەڵكو ئازایەتى ئەو لایەنەیە كە پارەى ئەو كەسانە دەدات لەماوەى خۆپیشاندان یان مانگرتنەكەدا، ئەو لایەنەش ئاسایى لێرە (ئەوروپا) سەندیكایە، لەبەدواداچوونم بۆ ئەم مەسەلەیە كە سەندیكا ئەم بڕە پارە لەكوێ دەهێنێت؟! بۆم دەركەوت كە لەحكومەتى وەردەگرێت، حكومەتیش لەبڕى زەڕیبەى ساڵانەى حكومەت دەیدات بەو رێكخراوانە، بەنمونە : ساڵى ڕابردوو لەوڵاتى بەلجیكا مانگرتنێكى سەرتاسەرى ڕاگەیەنرا، ترام و میترۆو شەمەندۆفێرو كرێكارانى كارگەكان كاریان نەكرد بۆ ماوەى یەك ڕۆژ، تەنها لەبەرئەوەى كە حكومەت بڕیاریدابوو كە یاسای خانەنشین لەتەمەنى 62 ساڵیەوە بۆ تەمەنى 65 ساڵى درێژبكاتەوە، بەڵام لاى خۆمان بەنمونە وەكو (تۆڕى بەرگرى لەماف و ئازادیەكانى خەڵك) بۆ ماوەى 62 ڕۆژ خۆپیشاندانمان ڕێكخست، بەبێ ئەوەى یەك دینار بەكەسێك بدرێت یان رەچاوى بژێوى ژیانى ئەو كەسانە بكرێت، میللەت تەنها داواى ئەوەیدەكرد كە چاكسازى بكرێت لەشێوەى ئیدارەو بەرێوەبردنى حكومەتدا، بەڵام كە زانیمان حكومەت وەڵامى نیە لەبەرامبەر داواكارى گەلدا ناچاربووین كە داواى هەڵوەشاندنەوەى دەسەڵات بكەین بەشێوەیەكى گشتى، دواجار بەئەمرى پارتى ، یەكێتى نیشتیمانى بەدۆشكە سەراى بەئێمە چۆڵكردو سەربازیان لەشوێنەكەماندا جێگیركرد، لەراستیدا من لەسلێمانى فێرى ئەوە بووم كە نابێ و شوورەییە فلتەرى جگەرەكەم فڕێ بدەمە سەر زەوى، یان شوورەییە ئەگەر پاشماوەى خواردنەكەم فڕێ بدەمە سەر زەوى، بەڵام لێرە (بەلجیكا) 150 یۆرۆ غەرامەكەیەتى و هێشتا حكومەت نەیتوانیوە زاڵ ببێ بەسەر پیسى و خۆڵ و خاشاكى هاوڵاتیاندا، سەدان جار بینیومە تەنها سەیرى ئەملاوئەولاى خۆیان كردووە، ئەگەر پۆلیس دیار نەبووبێ پاشماوەى خواردن و فلتەرى جگەرەكەیان فڕێ داوەتە سەر زەویەكە.

دووەم: خەڵكێك هەیە راستیەكان بەچاوى ڕوونەوە نابینێت و پێى وایە ئەو ئەوروپایەى ئەو دیویەتى هەمووى گەل پێكیەوە ناوەو بیناى كردووە، ئیتر بیر لەوە ناكاتەوە كە ڕەنگە گەل ئەسڵەن ئاگاى لەمەحمودى بێ زەواڵ نەبووبێ، بەڵكو حكومەت ئەو ئەوروپایەى دروستكردووە كە ئێستا گەل بەكەیفى خۆى لەسەرى ئەژى، بۆ نمونە لەم رۆژانەدا هاوپیشەیەكم لەفەیسبووك بۆى نوسیبووم : "خۆ ئەبێ میللەتێكیش بیستو دوو ساڵە ئازادە، ئاستى هۆشیارى گۆڕانكارى بەسەردا بێ، ئەو دەسەڵاتە گەل دروستى كردووەو گەلیش درێژە بەمانەوەى دەدات، هەر گەلیشە دەسەڵاتەكان دەكات بەدیكتاتۆر، ئاخر لەوڵاتێكى وەكو كوردستان دەسەڵات ناچێ پارە لەهۆشیاركردنەوەى خەڵكدا سەرفبكات، بەڵام لەئەوروپا نیوەى خەرجى دامودەزگا خزمەتگوزاریەكان بۆ هۆشیاركردنەوەى گەلە لەهەموو بوارەكاندا، كەواتە ئەبێ ئەو گەلە چۆن ئەو دەسەڵاتەى هێنا كە ئەوەنە بەشتى ڕووكەش و بێ سوودەوە سەرقاڵە نیوهێندە بەهۆشیاركردنەوەى گەلەوە سەرقاڵ نابێ، ئەبێ ئاوەهاش ئەبێ ئەو دەسەڵاتە بگۆڕێت، پاشان سیستەم كێیە؟ خۆ دەسەڵات نیە، دامودەزگاكانن كە خەڵكەكە بەرێوەى دەبەن، بۆیە خەڵك بەدەست خۆیانەو ئەتوانن ئەو سیستمە هەڵبوەشێننەوەو سیستمێكى تر دابڕێژن"

لەڕاستیدا من لێرەدا ئەتوانم چەند ڕاستیەك بخەمە ڕوو بۆ خوێنەرى بەرێز، ئەم میللەتە لەساڵى 1992 چاوى بەدونیا هەڵهێناوە كە ڕێك 20 ساڵ پێش ئێستا ئەكا، برسێتى و ئابڵۆقەى ئابورى سەر عێراق و هى عێراقیش بۆ سەر ئێمە (كوردستان) یانى دوو ئابڵۆقەى ئابورى لەسەر ئێمە بوو، وایكرد ژنانى مەردى ئێمە بۆ تەنەكەیەك چەڵتوك (برنج) لەشى خۆى بفرۆشێ، چونكە دڵنیابوو مناڵەكانى لەبرسا ئەمردن ئەگەر ئەو ئاردە یان ئەو بڕە برنجەى بۆ پەیدا نەكردنایە، ئەمە جگەلەوەى هەزاران ئافرەت و پیاوى كورد خەریكى گوڵەچنە بوون بۆئەوەى خۆیان بەگوڵى ئەو گەنمانە بژێنن كە كۆیان ئەكردەوە.

سێیەم: سەربارى ئابڵۆقەى ئابورى بەبێ خواستى میللەت ساڵى 1994 تا ساڵى 1998 شەڕى ناوخۆى نێوان ئەو دوو حیزبە مافیاییە جەللادیانە بەردەوام بوو كە ئەمە وایكرد ئیتر میللەتى كورد تەنانەت نەشوێرێت بڕوات بۆ گوڵەچنەش بۆئەوەى خۆى پێ بژیەنێت، سەدان گەنج دەناسم لەو كاتەدا تەنها لەبەرئەوەى خێزانەكەى لەبرسێتى و مردن ڕزگار بكات بوو بەبەناو پێشمەرگە (ئەوكات جەللاد بوون) لەلیواى بەتالیۆنى یەكێتى و ئیتر نازانم ئەوكات لیواكانى پارتى چیان پێ ئەوت، بۆئەوەى كەس نەڵێت میللەت خۆى شەڕى ناوخۆى دروستكردووە، باشە تو ویژدانتان میللەتێك ئا ئەوە حاڵى بووبێ ئەبێ چاوەڕێى چى لێ بكرێت و بەچى ئەتەوێ تاوانبارى بكەیت؟! چوارەم : لەساڵى 1998 تا ساڵى 2003 هاوڵاتیان بەبەردەوامى خەریكى ئیش و كارو كاسبى بوون بۆئەوەى خۆیان بینا بكەن، ئەمە جگەلەوەى سەدان و هەزاران لەگەنجانمان یان خوێندنیان تەواو ئەكرد یان ئەهاتنە دەرەوەى كوردستان، دواتریش لەدواى ساڵى 2003 ەوە تا ئیستا ئەو گەنجانەى كە خوێندنیان تەواو كردووە خزمەتى وڵات و میللەت ئەكەن و ئەوانەیشى رۆشتبوونە دەرەوەى وڵات پارەى باشیان ناردەوەو ئەو هەموو خانوو ڤێلا نەخشێنراوانەى هەرێمى پێ دروستكرا ئەمە جگەلەوەى چەندین كۆمپانیاو پرۆژەى ترى جۆراوجۆریان پێ كردۆتەوە لەهەرێم.

پێنجەم: دەرئەنجامى ئەوانەش ڕێژەى نەخوێندەوارى لەساڵى 1992 دا لەكوردستان لە %40 بوو، بەڵام ئێستا لە %10 كەمترە، تەنها پێم بڵێن میللەت ئەبێ ئیتر چى بكات لەوانە زیاتر؟! لەكاتێكدا ئەوانەى لەئەوروپا ژیاون باش ئەزانن كە میللەتى ئەوروپى تەنانەت تاقەتى ئیشكردنیشى نیە یان بەماددەى هۆشبەرەوە خۆى سەرقاڵكردووە یان خەریكى شتى بێ مانایەو نایانەوێ ئیش بكەن، بەڵام هەموو رەفاهیەتێكى ژیانیشیان بۆ فەراهەم كراوە، بۆیە ئەبینیت ئەو هەموو پەناهەندەیە وەرئەگرن بۆئەوەى خزمەتى وڵاتەكانیانى پێ بكەن، نەك لەبەرهۆى مرۆیى یان بەزەیى پیاهاتنەوە بێ كە مافى پەنابەرێتیان پێ ئەدەن!

ئیستا بۆم دەركەوتووە كە خەلەل لەمیللەت نیە، بەڵكو خەلەلەكە لەدەسەڵاتدایە كە بەهەموو شێوەیەك هەوڵ ئەدات وێنەكان لەبەرچاوى میللەت خراپ بكات، ئینجا ئەوەش بزانن كە میللەت دەنگى داوە بە 3 حیزبى بەناو ئۆپۆزسیۆن كە میللەت هیچ چارەسەرێكى ترى نەبووە جگەلەوەى كە ئەو حیزبە بەناو ئۆپۆزسیۆنانەش تاقیبكاتەوە لەماوەیەكى زۆر كەمدا 35 كورسیان لەكۆى 100 كورسى بەدەستهێنا، ئاخر ئەم دەرئەنجامە بەهەر ئەوروپیەك بڵێیت یان باوەڕت پێ ناكات یان گاڵتەت پێ ئەكات، ئەزانى ئەوە چەند قورسە، چەند ِرۆژ بەر لەئێستا كۆڕێكم بۆ سازدرابوو لەشارى ئەنتوێرپنى بەلجیكا، لەسەر قۆناغەكانى گەشەى نەتەوەى كورد لەكۆتایى سەدەى بیستەمەوە تا ئێستا، كە باسى ئەم خاسیەتانەم كرد، هەموو وەك بڵێى گوێیان لەدرۆیەكى گەورە بووبێت حەپەسان، بەڵام خۆشبەختانە من بەڵگەنامەكانم بە بەرنامەى پاوەر پۆینت ئامادە كردبوو ئیتر دواى بینینى بەڵگەنامەكان هیچ قسەیەكیان بۆ وتن نەمایەوەو باوەڕیان كرد، بەڵام سەرسوڕمانى خۆیان لەو گۆڕانكایە خێرایەى میللەت و ئەو هەموو ئیهمالیەى دەسەڵاتى كوردى دەربڕى.

*ئەندامى كاراى تۆڕى بەرگرى لەماف و ئازادیەكانى خەڵك.