سەرۆ قادر ناماقوڵیی مەكە

Monday, 11/05/2009, 12:00

1878 بینراوە

ووشەی ناماقۆڵ ووشەیه‌كی عەره‌بییە له‌ (لامعقول)ی عه‌ره‌بییه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌، ئەم ووشەیە ووشەیه‌كی برینداركەر نییه ‌بۆ سوكایەتی پێکردن، بەتایبەتی لە دیالۆگی سیاسییدا.
ئەم وتارە پیشكەشه‌ بە سەرۆكی هەریمی كوردستان مەسعود بەرزانی، که‌ سەرۆ قادر ڕاویژكاری ڕۆشنبیرییەتی**

(من دەڵێم جیاوازیی هەڵوێستی سیاسیی و ڕەوشت وەك جیاوازیی نێوانی كاری دەستی ڕاست و چەپ وایە).

چۆن مرۆڤ بەدوو دەست كاریك ئەنجامدەدا هەردوو دەست هاوبەشن لەكارەدا. لەسیاستیشدا هەڵوێست و ڕەوشت. نێوانی كردار و هەڵویستی سیاسیی سەرۆ قادر و مەلا بەختیار وەك كاری دەستی چەپ و ڕاستە.
سەردەمانی شەری جەلالی و مەلایی ئەم دووانە دووبڵنگۆی دژ بەیەك و گەرمكه‌ری شەری نێوان گەوجەكان بوون. ئیستا هەردووكیان دوو هاوكاری یه‌کترن دژی گۆڕان و ڕیفۆرم، به‌تایبه‌تیی خوودی نەوشیروان.
لە سایتی چاودیردا سەرۆ قادر دەنووسی نەوشیروان كوردستان دەگەرێنێتەوە بۆ ساڵی 1994. ئەگەر داخوازی ڕیفۆرم و گۆڕان كە داخۆازی سەردەم وزوربەی خەڵكی كوردستانە، ئەنجامەكەی گەڕانەوەی باشوری كوردستان بێت بۆ ساڵی 1994، ئەوە قۆرخكردنی دەسەڵات لە لایەن دووخیزانی مافیاوە ئەنجامەكەی گەڕانەوەی باشوری كوردستانە بۆ ساڵی 1974 و ئاشبەتاڵه‌كەی مستەفا بەرزانی.
بۆ ئەم دووانە ئیستا دژی گۆڕانن؟
ئەمە پرسیارێكی گرنگه‌؟ ئەگەر سیاسەت هونەریی پاراستنی بەرژەوەندی بێت، ئەوە كاتێك سیاسەت جوانە كە بەرژەوەندی گەل و نەتەوە لە سەرو گشت بەرژەوەندییەكانی ترەوە بڵند ڕابگیرێت. ئەگەر سیاسەتی پارتێك بەرژەوەندی خێزانێك لە سەرو بەرژەوەندی گەل و نەتەوەوە بپارێزێت. ئیتر هیچ پیرۆزییه‌ک و شکۆیه‌ک له‌ به‌ڕێوه‌بردنی سیاسه‌تدا نامێنێت و چونکه‌ ئەو كەسانه‌ بەرژەوەندی خێزانێكی مافیا دەپارێزن نەك گەل و نەتەوە. ئیستا سەرۆ قادر و مەلا بەختیار كۆمەڵی خاڵی هاوبەشیان هەیە بۆ؟ چونكە بەرژەوەندییان هاوبەشه‌ و یه‌کیگرتۆته‌وه‌.
كاتی خۆشی كە ڕیكخراوی (حنین)ی سەدام لە بەغداد و جەلالی لە سلێمانی دروست بوو. كۆمەڵێک خاڵی هاوبەش و ئیستراتجیی دەره‌كی لە پشتیانه‌وە بوو. بۆیە میژوویان لە یەك دەچیت، بێگومان ئاینەشیان وەك یەك دەبێت.
تا ئیستا دوو ریپۆرتاچم لە مەڕ چەوسانەوەی ئافرەتی كورد لە لایەن دەسەڵاتی كوردییەوە نووسیوە. یەكەمیان لە ساڵی 1999 لە مانگنامەی هەنگاودا بڵاوكرایەوە (هاژەی لەشفرۆش) دووهەم چیرۆكی خانمە بەڕێزە خانەقینییەكە، كە حاكم قادر و پیاوەكانی سوكایەتییان پێیكرد. چیرۆكی ئەم جارەمان سەرۆ قادر و دوو ئافرەتی داماوی ڕۆژهەڵاتی كوردستانە.
------------------------------------------------
براى بەڕێز و حورمەت كاك جەزا
سڵاوی خوشكى خۆتان قبوڵ بفەمەروموون
ماوەیەكە دەمەوێ ئەو نامەیەتان حەواڵەدەم، كە مەزڵوومیەتى كورد بە دەستى كورد نیشانى عالەم دەدات، ئەگەر كورد رۆژگارێك بە دەستى رژێمە خوێنمێژ و داگیر كەرەكان زوڵمى نوێشتبێ ئاساییە، وەلی ئەوەى جێی سەرنج و تەئەمولە بەدەستى كورد نامووس و شەرەفی ژنى كورد بكرێتە ژێر پێ و ئەتك بكرێ.
من (*****) خەڵكى رۆژهەڵاتى كوردستانم، وەك زۆر كەسی رۆژهەڵات هاتمە ئەم دیو، بەو نیازە وەرێكەوتم كە ئەگەر گوزرانم مەیسەر بێ هەر لە باشور وەمێنمەوە و خەیاڵى ئوروپا و ئەمریكایێ نەكەم، لێ دواى 4 ساڵان لە هاتنم ئێستا بەحەسرەتى ئەوەمە بچمەوە لە تارانێ بە نهێنى كارى (****) بكەم، لە هەولێرێ نەمێنم، ئەو ئیحساسەشم لە هەڵسوكەوت و كردارى سەرۆ قادر بۆ خوڵقا، كە سەردەمانێك لە بەرنامەیەكدا بە بەڕێزتانى گوتبوو" ژن حیز"، بەڵام خۆی دانشگاى بێ ئەخڵاقى و داوێن بازییە.


ئه‌م کچه‌ کورده‌یش که‌ سەری خۆی هەڵدەگرێ بەنیازی ژیانیكی ئاسودە و ئایندەیكی جوان ڕوودەكاتە باشوری كوردستان. بەهۆی كەسێكەوە بە دایكی سەرۆ قادر (مریم خان) ئاشنا دەبێت.

چەند جارێ سەرۆ لە بەر دیدەی دایكیدا بەڵینی پێدام كاریكی باشم بۆ پەیدا دەكات.. ڕۆژێك سەرۆ ناردی بەشوینمدا، كە چوومە ئۆفیسەكەی كەسێكی سەر ڕووتاوەی لێبوو دوایی زانیم (ئازا حەسیب قەردەداغییە) لە كاتی قسەكردن و سەیركردنیاندا هەستم كرد نیازیان خراپە. كە گەڕامەوە بۆ لای دایكی سەرۆ پێم ووت بەخراپ سەیریان كردوم. دایكیشی ووتی تا لیرەبیت كەس ناتوانی خراپی بەرامبەرت بكات. بۆ نەگبەتی من مریم خان تیچوو. دوایی نه‌مانی دایكی رۆژیك سەرۆ ناردی بەشوینمدا. چووم بۆ ئۆفیسەكەی . كەوتە قسەكردن و پێیووتم تۆ چ ئامانجیكت هەیە هاتویتە ئەم دیوو؟ دەتەویت ببی بە ناویكی وەك لیلی فریقی و ناهید حوسینی؟ یان وەك هەر ئافرەتیكی ئاسایی دەتەوێ ژیانیكی ئاسایی بەریتە سەر و میردێك بكەیت؟ بە بیستنی ئەم ووتانە شڵەژام و تووشی دڵەخورپێ بووم لە نیازی پیسی سەرۆِ. پێیووتم دەتوانی چەند ڕۆژێك بیری لێبكەیتەوە كە گەیشتیتە بڕوایەك وەرەوە بۆ لام. چەند رۆژیك بیرم لێكردەوە مەزەنەم وابوو سەرۆ دەبێ كەمێك ڕێزی دایكی لابێت و بڕوام نەدەكرد تۆڕێكی پیسی بۆ چنبێتم. بۆ زیاتر دڵنیابوون جاریكی تر سەردانی ئۆفیسەكەیم كرد، تابزانم ئەم زەلامە نیازی بە من چییە, هەمیشە بیرم لەو قسەیە دەكردەوە، كە دەیوت ئەگەر دەتەوێ وەك لیلی فەریقی و ناهیدە حوسینی لێ بێت دەبێ (گۆێڕایەڵمان بێت). ئەم جارەیان بەڕاشكاوی ووتی پێویست ناكات خۆت ببەستیتەوە بە داب و نەریتی كۆمەڵایەتیەوە بۆ خۆت بژی و گۆی مەدەرە قسە و قسەلۆكی خەڵكی، ئیتر من لەمەبەستی تێگەیشتم بەسەریا توڕوبووم، كە زانى توڕەبووم لە جیاتى داواى لێبوردن پتر سوكایەتى پێكردم و گوتى شەریفایەتیم بەسەردا مەفرۆشە دەزانم حەزت لەم بەزمەیە، ئەگینا بۆ هاتووى، منیش كە چەند جنێوێكم پێیدا، یەكسەر گوتى بڕۆ دەرێ دەڵە قۆڕ، كوردى ئەودیو ئافرەتێكى شەریفی تێدانییە.
ئەو رۆژە بۆ چەند جارێك ویستم خۆم بكوژم بەڵام كۆنترڵی خۆم كرد و گوتم تا سەرۆ ریسوا نەكەم هیچ ناكەم.

دلێ پڕ دەبێ لە گریان وسەرتاپا ژیانی لێدەبێ بە دۆزەخ.
چیرۆكی سەرۆ قادر و هاوسەرەكەی پێشووی که‌ خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات بوو به‌ ناوی خانمی (عیسمەت) ئه‌مه‌شیان چیرۆكێكە لێرەدا باس و خواسی ئێستامان نییه‌. عیسمەت که‌ خێزانی یه‌که‌می سه‌رۆ بوو ئافرەتیكی چەوساوەی دەستی مرۆڤیكی دڕندە بوو.
شێر كە بە شای دڕندەی دارستان ناسراوە، كە پیردەبێت و توانای بەرگری لە شێرە مێنەكەی خۆی نابێ، ئەگەر شێریكی گەنج بێت و سوكایەتی بەشێری مینەی شێرە پیرەكە بكات ئەوە شێرە پیرەكە لە تاو بێتوانایی و بەرگریینەكردن لە هاوسەرەكەی دڵی دەوەستێ. بڕواناكەم پیاویك هەبێ لەم جیهانەدا رێگە بدات بە كەسێك، که‌ لە بەرچاوی بهێڵێت سوكایەتی بە هاوسەرەكەی بكرێت. زللە. تف. جنێوێكی پێبدات با نیوانیشان جوان نەبێ، لێ هەستی مرۆڤایەتی و بەرزیی و نرخیی هاوسەرێتی رێگەنادا كەسێكی بیگانە سوكایەتی بە هاوسەركەی بكات. سەرۆقادر هیندە ناخ بۆگەنە خودی خۆی پیاوان هان دەدات لە هاوسەرەكەی بدەن. ئەگەر پیسترین و ناشیرنترین و بێڕەوشترین كرداری پیاو لێدانی ئافرەت بێ. ئیتر دەبێ چ پێناسەیه‌ك بۆ ڕەوشت ومۆڕاڵی پیاوێك دابنێین، كە پیاوێك یه‌کێکی تر ڕابسپێرێت، تا بەرچاوی خۆی لە هاوسەرەكەی بدا؟

دوای ئەوەی (سه‌رۆ قادر) که‌ ئیستا ڕاوێژكاری سەرۆكی هەریمه‌ بۆ كاروباری ڕۆشنبیریی لە لێدانی عیسمەت خانی ژنی ماندوو دەبێت، به‌ پاسەوانەكەی بانگ ده‌کات كە ناوی (عبدالرحمن)ه‌ و ئەمری پێدەكات لەبەرچاوی خۆی لە هاوسەرەكەی و دایكی منداڵەكانی بدات. ئەو هەستە تیغئاساییەی كە دەروونی ئەو منداڵە تیغ دەكات كە دەبینی باوكێك دایكی ئەشكەنجە دەدات. دەبێت ئاخۆ چ وێنەیەكی رق و خراپ لە دەروونی ئەو منداڵەدا بەرامبەر بە باوك هەموو زاڵمەكان دروست بکات؟ ئەی ئەگەر منداڵەكانی سەرۆ ببینن (عبدالرحمن)ی پاسەوانی باوكیان دایكیان لەژێر شەق و زللە و تف و قامچیدا دەچەوسینیتەوە. داخۆ دەبێ دەرونی منداڵەكانی سەرۆ چ ئازاریك بخۆن؟ ئەی ئەو ساتەی ناوگەڵی سەرۆ گردەگرێ چۆن ڕوویدی باوەشی نەرم و جەستەی شینەوەبووی لەباوەش بگریت؟ چۆن دەتوانی ماچی ئەو ڕوومەتانە بكات كە جێ پەنجی پیسی(عبدالرحمان)ی بەركەوتوە؟ ئەمە نمونەی ئەو پیاوانەن كە دەسەڵاتیان قۆرخكردوە جەستەی ناسك و پاكیزیی خانمانی بێكار و بێ نانیان كردوە بە شانۆی حەزە پیسەكانیان.
دیاردەیەكی سەرسورهێنەر نییە، که‌ لێكچونێك لەنیوان سەرۆ قادر حاكم قادر و مەلا بەختیار و هاومۆڕاڵ و ڕەوشتەكانیان هەبێ. ئەگەر سێوێك لایەكی بۆگەن بوو، خیرا ئەو لابۆگەنە لەجەستەی سێوەكە جیانەكەینەوە بەماوەیەكی كەم گشت جەستەی ئەو سێوە خراپ دەبێت. لەدەسەڵاتی سیاسیشدا وایە. تا مسعود و جەلال و حاكم قادر و مەلابەختیار و سەرۆ و گشت پیسەكان لە جەستەی كۆمەڵگا دوور نه‌خرێنه‌وه‌، ئەوە سەرجەم جەستەی كۆمەڵگا وەك جەستەی سێوێك پیس و بۆگه‌ن ده‌بێت.
ئه‌گه‌ر بۆ هەر زانایەكی دەرونناسی چیرۆكی ئەشكەنجەدانی عیسمەتی کۆنه‌ ژنی سه‌رۆ قادر بگێڕیتەوە هیچ پیناسەیه‌كی بۆ دەرون و ڕەوشتی سەرۆ پێنابێت، تەنیا ئەوە نەبێ که‌ ده‌ڵێت: سەرۆ مرۆڤێكی دەروون نەخۆشە، ئەم دەروون نەخۆشەش ڕاویژكاری سەرۆكی هەریم مەسعود بەرزانیە . ئیتر ئایا دەبێ پله‌ی ڕۆشنبیری و دەروونی مەسعود به‌رزانی چۆن بێت ؟
---------------------------------------------------
كە ئەو خانمە لە سەرۆ قادر بێهیوا دەبێت. هانا بۆ هاوسەرەكەی سەرۆ قادر عیسمەت خانم دەبات، ئەویش بەهۆی ئەوەی هەردووکیان کوردی رۆِژهەڵاتی كوردستانن، ده‌بنه‌ هاوڕازی یه‌کتر و ئه‌و نهێنییه‌ی بۆ ده‌درکێنێت.
ئه‌و خانمه‌ دەڵێ :
چوومە لاى عیسمەتى هاوسەرى، كە ئەویش ئافرەتێكى ئەو دیوە، ئەو قسانەم بۆ باس كرد، كە سەرۆ سوكایەتیی پێكردووم و قسەى بەهەموو ژنى كورد گوتوە، بۆ دڵدانەوەى من گوتى خراپتری پێكردووم دەیان جار لێیداوم، كە خۆی ماندوو بووە عەبدورەحمانى حەرەسی بەرداوەتە گیانم، پێم گوت بچم سكاڵاى خۆم بەرمە لاى بەرپرسانى پارتى گوتى نەكەى من چەندین جار رامكردووە منیان گرتووە و منیان هێناوەتەوە باوەشی ئەو
بازاڕەكەی قاسملۆ لە هەولێر، که‌ ناوی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئیرانه‌ وەك خۆیان دەبێژن.

كاتێك مەلا مستەفا لەگەڵ شای ئیراندا دەكەویتە قۆنتەراتی فرۆشتنی كادیرەكانی حیزبی دیموكراتی كوردستان. ئەو ساتە هەژاری شاعیر، شاعیری مەلا دەبێت، هەندی لە كادیرانی حزب دەچن و تكا لە هەژار دەكەن، تا بە مەلامستەفا بڵی هێندە كادیرانی حزب هەرزان فرۆش نەكات، هەژار لەوەڵامدا بێدەنگیی هەڵەبژیرێ ***

سەرۆ كە زانى سكاڵاى دڵی خۆم بردوەتە لای عیسمەت لەو رۆژەوە بووە دوژمنم، لە ترسی ئەو پەنام بۆ بارەگایەكى حزبی دیموكرات برد، ئەوانیش پێیان گوتم ئێمە ناتوانین داڵدەتان بدەین، پەیوەندى خۆمان لەگەڵ پارتى لە سەر تۆ تێك نادەین.


*ووشەی ناماقۆڵی لە ڕەسەندا ووشەیكی عەره‌بیە (لامعقول) بە ئەڵمانی Unsinnبە ئینگلیزی Nonsense بە ڕووسیбез смысла. لەم زمانانەدا ئەم ووشەیە ووشەیه‌كی برینداركەر و سوكایەتی نییە، بەتایبەتی لە دیالۆگی سیاسییدا.
**مەسعود (ئەگەر كەسێك نەتوانی میژوویەكی جوان بنووسێتەوە ئەوە بەدڵنیاوە گەرەكی نییە میژوو بە جوانی بخوێنێتەوە ئەمە بۆچوونی منە نەك نیچە) ئەم ریپۆرتاژە كرداری ڕاویژكاری ڕۆشنبیری تۆیە.. دەبێ بپرسین لە سەرچاوەی ڕۆشنبییر سەرۆوە چی فێربوویت؟
*** ئاوڕێك... نووسینی سەعید كاوە (كۆیستانی).. لە بەسەرهاتی خۆم و ڕووداوەكانی نێو حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئیران. 1996


فڕانكفۆڕت 10-05-2009
[email protected]