"داعش"ی چەکی دەستی داگیرکەران و چەند پەیڤێک

لەم رۆژانەدا هەواڵێکم بەرچاوکەوت،گوایە رێکخراوی تیرۆریستی "داعش" نێزیک بە ٢٠٠ چەکداری خۆی ،کە بەنیازبوون لێی جیاببنەوە،گوللەباران کردووە. ئەمانە داعشەکانی وڵاتی چیچان و وڵاتانی ئەوروپای رۆژهەڵاتن،کە بۆ خۆیان لە بنەڕەتدا،دژ بەدەسەڵاتی کرملین/رووسیا لە شەڕدان. ئەم جیاوازی و هەوڵی جیابوونەوەش لەو رۆژەوە سەری هەڵداوە،کە دەوڵەتی رووسیا، لەسەرزەمین  و لە ئاسمانەوە بە کردەیەیی کەوتۆتە داکۆکی و پشتیوانی مانەوەی رژێمەکەی بەشار ئەسەد و گوایە شەڕی گەرمی دژ بە تیرۆریستان.

ئەم دەستەیە، داوایان کردووە،شەڕی راستەقینەی ئەوان، دەبێت دژ بە رژێمەکەی ئەسەد بێت ،بۆیەکا ویستوویانە لە داعش جیاببنەوە و پێوەندی بە رێکخراوێکی تری تیرۆریستی "بەرەی نەسەرە"وە بکەن. داعش ئەم داوایایەی لێ نەسەلماندوون . ئیدی دەبینین چۆن داعش،کە هەرگیز ئەو مەترسییە نەبووە،بۆسەر هیچ لە پایتەختەکانی : ئەنقەرە و تاران و بەخدا و دیمەشق،بەم کارە رازی نابێت و بێ سێ و دوو لێ کردن ، لە ناویان دەبات.

لەوەتەی داعش،سەری هەڵداوە، منیش وەک ئەو بۆچوونەی سەرێ بە بەچکەی هەموو داگیرکەرانی کوردستانم داناوە.یاخود باوکی راستەقینەی داعش چوار دەوڵەتە داگیرکەرەکەی کوردستانە.

داعش،واتە" دەوڵەتی ئیسلامی لە وڵاتی عێراق و شام" ،کەچی لەو رۆژەوە قوتکراوەتەوە، تاکە مەترسی و هێرشێکیان بۆ سەر پایتەختی ئەم دوو دەوڵەتە نەکردووە و ئەنجام نەداوە.ئاخر ،گەر رێکخراوێک بە ئامانجی  دەوڵەتگەلێکی ئاوهاوە هاتبێتە مەیدانەوە، دەبێت هەوڵی سەرەکی بۆ دەستبەسەرداگرتنی پایتەختی ئەو دوو دەوڵەتە،یان هەرنەبێ یەکێکیان خەستوخۆڵ بکاتەوە. چونکە لە ئاکامدا بێ دەستگرتن بەسەر ئەو پایتەختانەدا، هیچ ئامانجێکی نایەتە دی.. 

ئەوەی دەیبینین، ساڵانێکە،لە شاری "رەقە" لە نێوان شام و بەخدادا،باریان لێ خستووە و کردوویانەتە پایتەختی خۆیان.

دوای داگیرکردنی موسڵ لە لایەن داعشەوە،لە ئابی ٢٠١٤ دا،کورد لە باشوور توانی رووبەرێکی باشی نیشتمانە داگیرکراوەکەی بێ تەقە، رزگار بکات و  بڵێ ماددەی" ١٤٠" لیش،تەواو بوو. سەرۆکی هەرێم کەوتە گەشتێکی سەرتاسەریی لە تەواوی بەرەکانی شەڕی دژ بە داعش..کە ئەمەش بۆخۆی نمایشتێکی سەربازیی و هاوکات نیشاندانی وێنەیەکی جوان و بەهێزی یەکێتی کوردان بوو، بە دۆست و دوژمنان. هەرچۆنێک بێت ،چ حیکمەتێک خەرج کرابێت،یان رێکەوتێک رۆڵی بینیبێت بێت، کورد توانی سەرکەوتنێکی سەرزەمینی و مۆڕاڵی گەورە بەدەست بهێنێ.

هەر زۆری نەبرد ساتێ داگیرکەرانی کوردستان، هەستییان بە هەڵە و گوناهەکەیان کرد،چاویان یەکێتی و یەکریزی و سەرکەوتنەکانی کورد کەوت، دەستبەجێ کەوتنە کێشانی نەخش و پلانێکی تر...ئەوە بوو وا بانگاشە و چاوەڕوان دەکرا،داعش ،کە لە سنوورەکانی شاری بەخدا نێزیک ببووەوە و لە نێو بەخداشدا،لایەنگر و سیمپاتیزانی زۆری هەبوو،پەلاماری بەخدا بدات و داگیری بکات و دەسەڵاتی رەهای خۆی لە پایتەختی دەوڵەتە بانگەوازبۆکراوەکەی خۆیانەوە راگەیەنێ، کەچی لەناکاو دەڤەری شەنگال، بووە ئامانجی ستراتیژی داعش و ئەو کارەسات و مەینەتییە بەسەر کورددا روویدا،کە بەدرێژایی مێژوویەکی دوور سارێژ نابێتەوە.

لێرەدا دەبینین،داعش ئەو چەکە کاریگەرەی دەست هەموو داگیرکەرانی کوردستانە،کە هەر یەکەیان لە روانگەی بەرژەوەندی خۆیەوە و هاوکات بەرژەوەندی هاوبەشی گشتی خۆیانەوە، بەکاری دێنێ. بە کورتی:

ئەنقەرە: ئەو شەڕەی،کە لە کوردستان و قەندیل بەرامبەر بە کورد و پ ک ک ،پێی ناکرێ،وا لە رێی داعشەوە  دەیەوێ ئامانجەکانی بەدەست بهێنێ و بە هەموو توانایەکی ماکی و مینۆکی خۆیەوە بە نهێنێ و بە ئاشکرا ،هاوکاری داعش دەکات و مەبەستێتی بوون و شەڕی داعش بەردەوام  بێت.

تاران: لەرێی داعشەوە، گەلێ ئامانجی بەدەست هێناوە. عەرەبی سوننە،بە تایبەت لە عێراقدا  شپرزە و هەلاهەلابوون و کەس نییە نوێنەرایەتییان بکات. بەواتایەکی دیکە چ هێزێکی سوننە نییە،مەترسی بۆسەر شیعەی بەخدا دروست بکات و سبەینێ بێتەوە بە مێمڵێکی ترسناکی دەوڵەتی ئێرانیش .

داعش رۆلێکی باشی هەبووە لە هێشتنەوەی رژێمەکەی ئەسەد،چونکە بە توندی دژی هەموو گرووپ و لایەنەکانی دژ بە ئەسەد  شەڕیان کردووە. ئێمە دەزانین ئەسەد نوێنەرایەتی کەمینەیەکی عەلەوین،لێ ئەوەی لەپشت ئەسەدەوەیە،رژێم و حیزبێکی عیلمانی بەعس و ئەرەبی سوننەیە. 

ئەوەی لێرەدا شیاوی لەبیرنەچوونەوەیە،راگەیاندنە بەردەوامەکانی ،تارانە.دەیانگووت،ئێمە نەبووینایە،"بەخدا" دەگیرا،ئێمە رێگەمان بدایە "هەولێر" گیرا بوو. کار گەیشتە ئەوەی بڵێن ئێمە نەبووینا "کۆبانێ"ش دەگیرا و ...هتد. کەچی نەمانزانی بۆچ ئێران رێگەیدا،داعش  موسڵ و رومادی و فەلوجە و سامەڕڕا و زۆر شوێنی دیکە داگیر بکات و تا ئێستاش هەر لەبندەستیدایە... 

بەخدا: بە شێوەی تاران، سوودی لە داعش وەرگرتووە  لەو زەبرانەی بە سووننەی گەیاندووە. هاوکات ئەوەی بەخدا بەرامبەر بە کورد پێی نەدەکرا،ـ بە تایبەت دوای رزگارکردنی ناوچە داگیرکراوەکان و بانگاشەی بەسەرچوونی ماددەی ١٤٠ـ،ئەو لە رێی داعشەوە دەردێکی تاڵ و زامێکی قووڵی دا بە شەنگالی کوردستانەوە. بەهەمان شێوە بوونی داعش فاکتێکی بەهێز و کاریگەری مانەوەی رژێمەکەی ئەسەدە. هەردووش کوتەکی دەستی تارانن و سەرزەمین و قەڵەمڕەوی دەسەڵاتی ئێران دەنوێنن.

دیمەشق: داعش بە بەچکەی خۆی دەزانێ،هەر بۆیە بەردەوام بەشار ئەسەد و رژێمەکەی بانگاشەی ئەوە دەکەن،تا لەگەڵ ئێمە رێکنەکەون، داعش دەمێنێ،بە واتایەکی دیکە لەگەڵ ئێمە رێککەون،ئێمە دەتوانین داعش بۆ ئێوە لەنێو بەرین.. ئەوەتا بەشار ئەسەد، لە نوێترین دەرکەوتنیدا،دوای رووداوە خوێناوییەکانی رۆژی  ١٣/١١/٢٠١٥ لە پاریس، جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە،کە لە مێژە ،فەرەنسا و دنیای ئاگادار کردۆتەوە،گەر دۆخی سوریا بەوشێوەیە بەردەوام بێت،وا کارەساتی ترسناک لە جیهاندا روو دەدات... ئەمەش بەو واتایەی دەتوانین هەڕەشە لەسەر ژیانتان ساز بدەین و گورزتان لێ بوەشێنین و ئارامی و شادیتان لێ تێک بدەین.

لەمەش زێتر، تەقینەوەکانی پاریس،سات بە سات سەرە داوەکانی بۆ سوریا و دیمەشق دەگەڕێتەوە. شیاوی ئاماژە پێدانە ئەو رووداوە دڵتەزێنانەی پاریس، هاوزەمان بوون لەگەڵ بەستی کۆبوونەوەکانی ڤییەنا و وڵاتانی گ ٢٠،بۆ چارەسەرکردنی کێشەی سوریا .کەواتە سوریا کاتێکی گونجاوی هەڵبژاردووە. ئامانجی سوریا لەم کردەوەیەش ،نیشاندانی پێگە و کاریگەرێتی و پێداویستی مانەوەی بەشار ئەسەد و دەوڵەتی سووریا،تا بتوانێ لەم کەناڵەوە گوشارهێنانێکی زێتر بۆ ئەوروپا و جیهان بهێنێت ، بە مانەوەی ئەسەد رازی بن و هەوڵی  بەپەلە بۆ دۆزینەوەی رێگەچارەی کێشەکانی سوریا  بدەن. 

ئاخر،وڵاتی فەرەنسا کە ئێستا رووبەرووی هەڕەشە و نائارامی لە ڕێی داعشەوە بۆتەوە،رەنگە تا ئێستا تاکە وڵاتی جیهان بێت، بە گردەبڕی داوای لابردن و نەمانی بەشار ئەسەد دەکات. 

ئەوەی جێی سەرنجە،رۆژنامەی  تاگە شپیگلی ئەڵمانی رۆژی ٦/١١/٢٠١٥،ئاماژە بەوە دەکات،کە رۆژانە ٣ هەزار پاسپۆرت، لە لایەن سوریاوە دەدرێ  بە هاوڵاتییانی و لەم رێگەیەشەوە بڕی نیو ملیارد دۆلار لەسەرەتای مانگی یەکەوە هەتا ئێستا ـ مانگی ١١ـ چۆتە گیرفانی حکوموتەکەی ئەسەدەوە....لە هەموویشی سەیرتر ئەوەیە زیاتر لە   ٨ هەزار،یاسا  بۆ ئاسانکاری دەرچوونی پاسپۆرت و درێژکردنەوەی لەلایەن حکومەوتی بەشار ئەسەدەوە دەرچووە... ئەمەش بەڵگەی ئەوەیە،گەر  ئەسەد نەزانێ کارگەلێک ئەوتۆیی بە سوودی خۆی،دەشکێتەوە،وا هەرگیز رێگەی بە کاری لەم جۆرە نەدەدا. لێرەدا نامانەوێ چ قسەیەک لەسەر سیاسەت و رۆڵی نەرێنی راستەوخۆی سووریا لە لوبنان و هەوڵ و مەرامەکانی لە رێی "حیزب اللە"ەوە  ئەو هەموو تەقینەوە و کوشتارە نییە. 

هەرچۆنێک بێت، ئەوە چەند رۆژێکە، هێزی پێشمەرگەی کوردستان، بەهاوکاری هێزی ئاسمانی  دۆستەکانمان لە هاوپەیمانان، لە داستانێکی قارەمانێتیدا، توانی دەڤەری شەنگال لەژێر چنگی خوێناوی و رەشی داعش رزگار بکات و بیخاتەوە سەر هەرێمی کوردستان. ـ شەنگال، دەکەوێتە سنووری ئەو ماددە رووزەردەی بە ١٤٠،ناسراوە و سەرکردایەتی حیزبە کوردییەکان،لە دەستووری ئێراقدا رەشییان کردەوە ـ.

  بەم وەرچەرخانە مێژووییەی ئازادکردنی شەنگال، کورد توانی،سەرلەنوێ داگیرکەران نائومێد بکاتەوە، و تەڵە و تەپکەکانیان پووچەڵ بکاتەوە. هاوکات بۆیان بسەلمێنێ و پێیان بڵێ، کەچیتر داعشی چەکی بڕندەی  دەستتان،ناتوانێ چ کاریگەرێتی و ترس و هەڕەشەیەک لەسەر کورد دروست بکات..هاوسات کورد توانی نیشانی جیهانی بدات،چ هێزێکی کاریگەر و خۆڕاگر و قارەمانە بەرامبەر بە دڕندەترین  رێکخراو/دەوڵەتی تیرۆریستی وەک داعش.

 ئەم سەرکەوتن و خۆشعاڵییەی کورد،چاو ترووکانێکی نەخایاند، ئەوەتا جارێکی دیکە و لە رێیەکی دیکەوە هێزێکی بەکرێگیراوی دیکەی،وەک  " حشدی شعبی" یان گاڵ داوە، بەگژماندا بێتەوە. ئاخر دەزانن سەردەمەکە برێگەی ئەوە نادات،خۆیان وەک جاران شەڕ و کوشتاری کورد بکەن، یاخود هەرنەبێ لە هەنووکەدا دەستوپێ گیراون،بۆیەکا پەنا بۆ هێزی داعش و هاوشێوەکانیان دەبەن. 

رەنگە تەنیا سەرنجێکی خێرا و کورت، لە راگەیاندنەکەی بەرپرسانی ئەو هێزە دەستکردەی تاران و بەخدا،کە دەڵێن: " ئەوەی داعش پێی نەکرا ، بەرامبەر بە کورد ئێمە دەیکەین" ،بەس بێت بۆ سەلماندنی بۆچوونەکانمان.

پرسی کورد و دوژمنە هەجۆرەکانی،وانەیەک نییە،من لێرەدا پێشکەشی خوێنەری بەڕێزی بکەم،لێ ئەوەی ناکرێ لەبیرمان بچێ، داواکاریی یەکریزیی و یەکگرتوویی و بەرنامەی ووردە،لە حکومەت و لایەنە سیاسییەکانی بآسووری کوردستان بە تایبەت و هەموو کوردستان بە گشتی. پەنابردن بۆهەر موزایەدەیەکی سیاسی و هەوڵی پاشقول و تۆماری شکست لەسەر یەکتر و تینووبوون بە خوێنی یەکتر و چاوشارکێ لەگەڵ ئەنقەرە و تاران و بەخدا و دیمەشق لەسەر حسابی ئەسڵی کێشە نەتەوەییەکەمان،یاری بەئاگرە و دەرئەنجام خۆسووتان و دۆڕان و ریسوابوون و رووزەردییە لای کورد و مێژوو..بۆیەکا پێویستە لەسەر هەموو لایەک بەوپەڕی بەرپرسانەوە،مامەڵە لە نێوخۆ و لەگەڵ دەرەوەدا بکەن. ئیدی چرکەساتی ئەوە هاتووە،لە مێژووی خوێناویمان و ئەو هەموو تراژیدیا و بەسەرهاتە دڵتەزێن و تاڵانەوە،بە درێژایی  ٢٧٠٠ ساڵ زێترە،پەڕۆیەک دڵسۆزانە  بۆ لێوە فێربوون دابدڕین و وانەیەکی ئاقڵانە فێربین و چیدی رێگە بە ژیانی بندەستی و ژێر چەپۆکی ستەمکاران بە خۆمان رەوا نەبینین.

یەکخستنی گوتاری کوردی و یەک سەنگەری لەبەرامبەر داگیرکەراندا،دەرچوون لەم تاقیکردنەوە و قۆناخە سەختەدا،کە سەدساڵ بەسەر رێکەوتننامەی ستەمکاری و رووڕەشی سایکس ـ پیکۆدا ،تێدەپەڕێ و کورد و کێشە رەواکەی ،سەرنجی جیهان و ناوەندەکانی بڕیاردان و زلهێزەکانی بەلای خۆیدا راکێشاوە،دەرفەت و ئاسۆیەکی روون و گەشی باشتری خستۆتە بەردەم گەلەکەمان،تا بە ئاواتە پیرۆزەکانی لە کوردستانێکی ئازاد و یەکسان دا شاد بێت..