- ئەوە بۆچی کە بوومەلەرزەیەک ڕوودەدا، تەنیا ماڵی خەڵکە هەژارەکە، فەرمانبەرەکە، شووتی فرۆشەکە، دەستگێڕەکە ... هتد وێران دەبێت و خاوەن پلە باڵاکان ساغ و زیندوو، خۆیان و منداڵەکانیان دەردەچن و کار لەوان ناکات؟ نە پاشایەک ، نە سەرۆکی حکوومەتێک، نە وەزیرێک و...هتد، نامرن؟!.

- ئەوە بۆچی کە لافاوێک دێت، تەنیا ماڵی خەڵکە هەژارەکە، فەرمانبەرەکە، شووتی فرۆشەکە، دەستگێڕەکە ... هتد لەگەڵ خۆیدا ڕادەماڵێ، خاوەن پلە باڵاکان ساغ و زیندوو، خۆیان و منداڵەکانیان دەردەچن و کار لەوان ناکات؟ نە پاشایەک، نە سەرۆکی حکوومەتێک، نە وەزیرێک و...هتد، نامرن؟!.

- ئەو بۆچی کە پەتایەک دێت، تەنیا خەڵکە هەژارەکە، فەرمانبەرەکە، شووتی فرۆشەکە، دەستگێڕەکە ... هتد دەکوژێ و دەمرن

  خاوەن پلە باڵاکان ساغ و زیندوو، خۆیان و منداڵەکانیان دەردەچن و کار لەوان ناکات؟ نە پاشایەک، نە سەرۆکی حکوومەتێک، نە وەزیرێک و...هتد، نامرن؟!. 

- ئەوە بۆچی؟ کە گرانی دێت، تەنیا یەخەی خەڵکە هەژارەکە، فەرمانبەرەکە، شووتی فرۆشەکە، دەستگێڕەکە ... هتد، دەگرێت و زۆریان لە برساندا دەمرن؟ خاوەن پلە باڵاکان ساغ و زیندوو، خۆیان و منداڵەکانیان دەردەچن و کار لەوان ناکات و یەخەی ئەوان ناگرێت؟ نە پاشایەک، نە سەرۆکی حکوومەتێک، نە وەزیرێک و...هتد، لە برساندا نامرن؟!.

ئایا؟ بوومەلەرزەکە و لافاوەکە و پەتاکە و گرانییەکە، ئەوە ناسەلمێنن؟! 

کە: پاشاکە و سەرۆکی حوکوومەتەکە و وەزیرەکە و ماڵ و منداڵەکانیان و...هتد لە دۆڵێکی بەرزا دەژین و

هەژارەکە و فەرمانبەرەکە و شووتی فرۆشەکە و دەستگێڕەکە و ماڵ و منداڵەکانیان و..هتد، لە دۆڵێکی زۆر نزمدا؟!

- ئەوە بۆچی دوای بوومەلەرزەکە و

- لافاوەکە و

- پەتاکە و

- گرانییەکە

ڕۆشنبیرانی ئەو شار و دێیەی هەژارەکە و فەرمانبەرەکە و شووتی فرۆشەکە و دەسگێڕەکە و ...هتد

هەموو گسکەکانی شار و دێکە کۆناکەنەوە و گسێکی گەورەی لێ دروست ناکەن و بەهەموویان دەست بە گسکدانی:

پاشاکە و

سەرۆکی حوکوومەتەکە و

وەزیرەکان و 

ماڵ و منداڵیان ناکەن .....بۆ ناو زبڵدانی شار و دێیەکەیان؟

تاکو شار و دێی هەژارەکە و فەرمانبەرەکە و شووتی فرۆشەکە و دەسگێڕەکە و ...هتد

پاک بکەنەوە لە:

پاشای گەندەڵ و

سەرۆکی حوکوومەتی گەندەڵ و

وەزیری گەندەڵ و

حیزبی گەندەڵ و 

ماڵ و منداڵی گەندەڵ!!!. 

کێشمەکێشی مووچە

سەرەتا دەبێت ئەوە بۆ هەموو کەسێک لەو بەشەی باشووری نیشتمان، ڕوون بێت کە ئەو دەڤەرە کە بە باشووری کوردستان ناو دەبرێت و لە ڕاستیشدا هەر باشووری نیشتمانی کوردە، موڵکی تاک بە تاکی ئەو کوردە شەرافەتمەندانەی کوردە کە لەوێ نیشتەجێن و ئەو کوردانەش کە باری سیاسی دەڤەرەکانی خۆیان ناچاری کردوون، کە شوێنی ژیانیان بگوێزنەوە بۆ دەڤەری باشوور.

ئەو قەوارە فەرمییە کە ناوی ( هەرێمی کوردستان) ە و لە یاسا بنەڕەتییەکانی عێراقدا بە ( اقلیم کوردستان) تۆمارکراوە، هیچ پەیوەندییەکی نییە بەوەوە کە کۆمەڵێک دەستە و تاقم فەرمانڕانی تێدادەکەن، بەڵکو ئەو قەوارەیە بۆ لایەنی کەم پێنج ملێۆن دروستکراوە، کە دەوڵەتانی زلهێز ناچاربوون لەبەر زۆری قوربانییەکانی ئێوە دەبوو کارێک بکەن بۆ پاراستنی هەژموون و ئابرووی ئەو شتەی کە بانگەشەی بۆ دەکەن و ناوی مافی مرۆڤە.

کەواتە کەی و چۆن دەبێت، پێنج ملێۆن کەس چارەنووسی خۆیان بۆ ماوەی سی و سێ ساڵ بدەنە دەست ژمارەیەک کە کەمینەن و شکستی خۆیان دەیان جار سەلماندووە، نەک هەر تێکشکاون، بەڵکو بەئاشکرا خۆیان داوەتە دەست دوژمنان و لە باشترین حاڵەتیشدا خۆیان کەوای سووری چاوساغییان لەبەرکردووە و دوژمنانی نەتەوەکەیان هێناوەتە سەر دڵی نەتەوەکە.

ئەی چییە کە واتان لێدەکات، چارەنووسی مەسەلەیەکیی، فەرمی تۆمارکراوی دانپێدانراو ببەستنەوە بە بوون و نەبوونی بەتایبەت دووحیزبی بۆ دەیانجار تاقیکراوە؟

وای دابنێن کە جەلالی و مەلایی دوو سەرکردەیەتی ئازادیخوازی، شۆڕشڤانی پیوریتان بوون پاک و بێگەرد، قبووڵمە و لەگەڵ ئێوە دەڵێم وا بوون، بەڵێ بوون....بەڵام ئایا ئێستا هەن، دوای بەدەسەڵات گەیشتن پاک و بێ گەرد مانەوە؟ ئێوەش و منیش دەڵێین نەخێر، کەواتە ئەم نەخێرە ڕینمایمان دەکات بۆ بیرکردنەوەی نوێ، چوونکە ئەم ( نەخێرە) بەرهەمی چەندین قۆناغی نەتەوەکەیە بەتایبەت لەگەڵ سەرکردەیەتی مەلای و جەلالی، لەبەر ئەوەی باسی باشوور دەکەین.

من ئاوا بیری لێ دەکەمەوە و وەک چارەسەرێک بۆ ئەم قۆناغە ئاڵۆزەی ئەو سەرکردەیەتییانە دروستیان کردووە.

ئەوان لە پێش و لە پاش ئەوەی بە دەسەڵات گەیشتن چەندین فیتنەیان بۆ ئەم بەشە لە نەتەوەکە دروست کرد لەوانە:

- فیتنەی ئاشبەتاڵ.

- فیتنەی قیادەموەقەتە

- فیتنەی شەڕی کورد بەکورد لە شاخ. 

- فیتنەی شەڕی کورد بە کورد لە شار.

- فیتنەی ٣١ی ئاب.

- فیتنەی ئابووری سەربەخۆ.

- فیتنەی پاشەکەوتی مووچە.

- فیتنەی ڕیفراندەم.

- فیتنەی کەرکووک دووجار لەسەر یەک و ....هتد.

ئێدی دەبێت دوای ئەم هەموو فیتنانەی دەڤەری باشوور چاوەڕێی چییان لێ بکرێت و تەمای چیتان پێیان بێت؟ لە کاتێکدا ئەوە بە فەرمی بۆ چەند مانگ دەچێت، حکوومەتەکەیان هەڵوەشاوەتەوە و هیچ بڕیارێکیان لەدەستدا نییە.

لەم حاڵەتەدایە کە دەبێت گەل لەسەر مافەکانی خۆی بێتە دەنگ و خۆی لە خۆی ببێتە خاوەن، ئەمەش مافێکی فەرمی سەلمێنراوی تۆمارکراوە لە یاسای بنەڕەتی عێراقی دوای سەددام دا.

ئێستاش لە باشوور بە هەزاران مرۆڤی ژیر، کوردستانی، شۆڕشڤان و دڵسۆزی کوردستان و کورد، لە باشووردا هەن و دەتوانن و لە بیریاندا هەیە کە ڕێگەیەک و پرۆژەیەکی گونجاو بۆ دەربازبوون لە کلتووری سەرکردەیەتی مەلایی و جەلالی بدۆزنەوە.

پڕۆژەیەک هەمە لایەنە، وەک گەل، داوای گەل، بڕیاری گەل بنووسنەوە و کۆمیتەیەکی هەڵبژێردراوی سەرپەرشتیکار ئەم داخوازییەتان بەرێتە بەردەم دادگای فیدراڵی عیراق و لە هەمانکاتدا، کۆپی ئەم داخوازییەتان بنێرن بۆ نەتەوەیەکگرتووەکان، باڵوێزخانەکان، دادگای یەکێتی ئەورووپا ( یەخەی ئەکادیمیستە کوردەکان بگرن لە زانکۆکانی ئەوروپا و ناچاریان بکەن کە هاوکارتان بن، چوونکە کوردن) بینێرن بۆ مێدیا بەناوبانگەکانی جیهان، ئەگەر دەرفەت بوو کۆمیتەی سەرپەرشتیکارەکەتان خۆیان ئامادەی پێشکەش کردنی ئەو داخوازیی و پرۆژەیەتان بن بەو لایەنە جیهانیانە، دەنگی ئێوە نابێت هاتووچۆی درۆینەی نێوان هەولێر و بەغدای سەرکردەیەتی داڕزاوی چەند حیزبدا بخنکێنرێت، بچووک بکرێتەوە و ببێتە مەسەلەیەک( مەزەی پەیجە شەلاتییەکانی سەر بە دەزگای سەرکردەیەتی حیزبەکان) لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا، ئەمە مەسەلەی چارەنووسی ئێوە و خاکی ئێوە و ژیانی ئێوەیە.

هەموو خوارییەک، ناڕەواییەک، گرفت و نەهامەتی و پاشکەوتەیی ئابووری و کلتووریی گەلێک، کۆمەڵگەیەک، ڕەنگدانەوەی خواریی سیاسەت و دەرهاویشتەی سیاسەتی خواری سەرکردەیی فەرمانڕانە لەو دەڤەر و لە ناو ئەو گەل و کۆمەڵگەیەدا.

ئەمە لە باشووردا بە زەقی لە ژیانی تاک بەتاکی دەڤەری باشووردا خۆی دەنوێنێ و مرۆڤەکانی ئەو دەڤەرەی ماندوو کردووە.

ئەم چارەسەرەی من چارەسەرێکی کۆمەڵگەیەکی مۆدێرن، ژیر، ئازادیخواز و دڵسۆزی مەسەلەی کەرامەتی ئینسان بوونی خۆیەتی، لەگەڵ هەموو یاسا جیهانییەکان و یاسا بنەڕەتییەکانی عێراقی فیدراڵدا دێتەوە و خۆی دەبێتە هۆی ئەوەی کە تەکانێک بە ڕەووتی فیدرالیزم دەدات لە عێراقدا، کە لایەنی زۆری ناو کۆمەڵگەی عێراق(و تورکیا و ئێرانیش) بەوەی کە گاڵتە و جەفەنگی پێبکەن لە مێدیاکانیانەوە، ( هۆی سەرەکی بۆ ئێمە کە ئەم بنەما گرنگەی سووک و ڕسوا کرد، سەرکردەیەتی مەلایی و جەلالی بوو) دەیانەوێت ئەم مەسەلە تۆمارکراوانە لە یاسا بنەرەتییەکانی عێراقی فیدراڵدا، هێدی هێدی بسڕنەوە و بێ بایەخی بکەن، چوونکە تا ئێستا بە فەرمی عێراق وڵاتێکی فیدراڵییە و دەستوورێکی فیدرالی بەڕێوەی دەبات، هیچ کەسێک و هیچ لایەنێک ناتوانێ ئەمە پشتگوێ بخات، بەمەرجێک هەرچی زووتر، ئەو بەشە لە نەتەوەکە لە باشوور، بەوجۆرەی کە باسم کرد، لە مەسەلەکەی خۆی ببێتە خاوەن، ببێتە خاوەن.